To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ŚWIADCZENIE NIEGODZIWE - condictio ob turpem vel iniustam causam - art.412
Chodzi o świadczenie spełnione z podejrzanych moralnie lub prawnie przyczyn. To
szczegolny przypadek condictio sine causa: czynność sprzeczna z prawem, z ktorej wynika
świadczenia jest nieważna brak podstawy świadczenie jest nienależne - normalnie jednak
nie jest istotne z jakich przyczyn czynność jest nieważna (czy braku formy, zgody, wad, etc.)
Czy spełniający świadczenie niegodziwe ma mieć roszczenie o jego zwrot? Np. ktoś dał
łapowkę - czy może żądać od łapowkobiorcy [nie wiem czy jest takie słowo] zwrotu św.
jeżeli ten nie zrealizował obietnicy? Niektore sys. wyłączają taką możliwość (Niemcy,
Szwajcaria), bo złamał on prawo. Chodzi o ochronę powagi prawa i sądu - nie można chronić
przestępcy, potrzeba jego ukarania wymaga odmowy zwrotu. To jedno podejście, przyjmował
je k.z. - odmawiał roszczenie o zwrot. Obecnie jednak coraz częściej nie chodzi o czyny
niegodziwe - coraz więcej zakazow i ograniczeń kontraktowania powoduje, że problem
dotyczy nie tylko kwestii niegodziwości, ale dążenia do realizacji celow gospodarczych, etc.
Np. obrot dewizowy sam w sobie nie jest niegodziwy, ale są kraje, gdzie nie jest on
dopuszczalny. Ponadto co jeśli obie strony działają niegodziwie np. dlaczego wspomniany
łapowkobiorca ma zatrzymać świadczenie (skoro odmawiamy roszczenia o jego zwrot). K.c.
wprowadził nowe rozwiązanie - w pierwotnej wersji art. 412 przewidywał, że świadczenie
niegodziwe przepada z mocy samego prawa na rzecz Skarbu Państwa z chwilą spełnienia
świadczenia. Przepadek był „automatyczny”, orzeczenie sądu miało charakter deklaratywny.
Przepis mowił o świadczeniu sprzecznym z prawem lub z z.w.s. Przy tak ogolnie określonych
przesłankach przepadku i zachęcaniu do częstego stosowania tego przepisu, instytucja ta była
nadużywana. Naruszało to pewność prawa, bo do czasu orzeczenia sądu istniał stan
niepewności. Było to mocno krytykowane. SN uznając, że należy ograniczyć stosowanie art.
412 wydał wytyczne wymiaru sprawiedliwości 19.XII.72r. Jednak zmiana przepisu nastąpiła
dopiero w 1990 roku. Instytucja pozostała, ale nadano jej prawidłowy charakter - przepadek
4
następuje na podstawie konstytutywnego orzeczenia sądu. Tylko sąd może orzec przepadek
świadczenia.
Art. 412. Sąd może orzec przepadek świadczenia na rzecz
Skarbu Państwa, jeżeli świadczenie to zostało świadomie
spełnione w zamian za dokonanie czynu zabronionego
przez ustawę lub w celu niegodziwym. Jeżeli przedmiot
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)