Referat nr 1.
Surowce Mineralne Występujące w Polsce i Ich Zastosowanie w Gospodarce.
Surowiec jest to produkt naturalny, pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub mineralnego, który przeszedł przez niewiele faz produkcji i który jest przeznaczony do dalszego przetwarzania. Podział surowców mineralnych można przeprowadzić na podstawie różnych kryteriów. Najczęściej stosowaną w praktyce podstawą klasyfikacji surowców mineralnych jest ich przeznaczenie użytkowe, które określa się na podstawie wszystkich cech chemicznych i fizycznych surowca oraz jego przydatności w panujących warunkach gospodarczych. Na tej podstawie można przeprowadzić, zwykle używaną, praktyczną klasyfikację złóż mineralnych użytecznych na złoża surowców: energetycznych, chemicznych, metalicznych i skalnych.
Polska należy do krajów zasobnych w bogactwa naturalne. Wiele spośród nich odkryto po II WŚ, co szybko postawiło zniszczony kraj na nogi i wcieliło w szeregi największych dostawców wybranych pierwiastków.
Surowce energetyczne, jaki sama nazwa wskazuje, wykorzystywane są w energetyce. 96,3% energii cieplnej pochodzi elektrociepłowni, w których spala się głównie węgiel kamienny i węgiel brunatny. Nieliczne wykorzystują torf, ropę naftową i gaz ziemny. Produkcja energii elektrycznej w Polsce wynosi blisko 140 TWh, co daje nam 18 miejsce na świecie.
TORF
Torf z punktu widzenia geologicznego jest osadem biogenicznym, ”skałą” niezwięzłą, zawierającą w stanie bezwodnym ponad 50% storfiałych szczątków roślinnych, ponad 50% pierwiastkowego węgla, palącą się po wysuszeniu. W stanie surowym świeży torf zawiera 85-95% wody. Przeważającą część torfowisk i złóż torfowych Polski stanowią tzw.: torfy zwykłe (humusy), które zbudowane są ze szczątków roślinnych, próchnicy (humusu), oraz z soli kwasów humusowych i innych kwasów organicznych. Pod względem składu botanicznego wyróżnia się dwa rodzaje torfów: jednorodne, gdy w ich składzie przeważa jeden rodzaj rośliny, i niejednorodne, gdy w ich składzie występują mniej więcej równomiernie szczątki kilku rodzajów roślin. W Polsce wyróżnia się wśród torfów jednorodnych torfy: trzcinowe, turzycowe, drzewne, sfagnowe, czy torfowce zwane mszystymi. Wśród torfów niejednorodnych występują torfy: trzcinowo-turzycowe, torzycowo-drzewne, turzycowo-mszyste, drzewo-turzycowe, itp. zależy od przeważających ilościowo rodzajów roślin. Pod względem stopnia rozkładu materiału roślinnego makroskopowo wyróżnia się torfy słabo, średnio i silnie złożone, co zależy od czasu i intensywności działania czynników rozkładających, takich jak działalność tlenu, wody, gazów, ciepła, hydrolizy, jeżeli chodzi o czynniki natury fizyko-chemicznej, oraz takich jak roztocze i enzymy, jeżeli chodzi o działalność czynników biologicznych. W naszych torfowiskach występują różnego stopnia rozkładu torfy. Wśród torfowisk wyróżniamy dwa typy: niskie i wysokie. Niskie powstają w obrzeżnych dolinach przepływowych, wysokie, które zajmują znikomy odsetek ogólnej powierzchni torfowisk, powstają w pozbawionych przepływu zagłębieniach wododziałowych. Grubość pokładów torfu wynosi od 1-3 m, niekiedy jednak, np.: w okolicy Wizny, dochodzi do 7 m. Torfowiska odgrywają bardzo ważną rolę w przyrodzie. Odpowiednio zmeliorowane i zagospodarowane, dają doskonałe gleby. Torfu używa się też jako kompostu i jako ściółki dla zwierząt. Torfowiska stanowią ważne naturalne zbiorniki retencyjne wilgoci, oddziaływające na przyległe gleby, wpływają hamująco na znikanie w nich próchnicy.
(…)
…, co utrudnia eksploatację węgla i podnosi jej koszty, czyniąc ją obecnie nieopłacalną. Węgiel kamienny jest to mieszanina substancji stałych (głównie węglowodory aromatyczne), zawierające węgiel, wodór, tlen, azot i siarkę. Proces przerobu węgla kamiennego nazywa się odgazowaniem lub suchą destylacją węgla (piroliza), polega on na ogrzewaniu węgla do 1000 °C, bez dostępu powietrza, w ten sposób otrzymuje się:
gaz koksowniczy zawierający przede wszystkim tlenek węgla (II), metan i wodór. Ma zastosowanie jako środek opałowy
smoła pogazowa jest podstawowym źródłem węglowodorów aromatycznych i ich pochodnych
woda pogazowa jest stosowana do produkcji amoniaku oraz siarczanu (VI) amonu
koks- ze względu na dużą zawartość czystego węgla (~90%) stosowany jest głównie jako paliwo oraz reduktor w hutach
Na terenie GOP-u wydobywa się prawie 99% polskiego węgla kamiennego. W pasie Zabrze- Chorzów- Katowice- Sosnowiec wydobywa się węgiel energetyczny, a w pasie Gliwice- Zabrze- Ruda Śląska oraz okolicy Rybnika lepszy węgiel koksujący. Elektrownie spalające węgiel kamienny wytwarzają 56% energii elektrycznej.
ROPA NAFTOWA
Ropa naftowa jest mieszaniną węglowodorów: alkanów (~80%), cykloalkanów, węglowodorów…
… lądowych liasu, eocenu i oligocenu. Mioceńska formacja węgli brunatnych jest rozwinięta na obszarze platformy paleozoicznej i na bloku przedsudeckim. Pod względem genezy i formy występowania wyróżnia się 4 główne typy złóż węgli brunatnych:
Złoża zapadliskowe związane z rowami tektonicznymi. Miąższość złóż waha się od kilkunastu do 60 m, zasoby w każdym z nich przekraczają 1 mld ton. Do tego typu złóż…
… do silników wysokoprężnych i oleje smarowe
mazut- pozostałość po destylacji, używany głównie do celów opałowych oraz otrzymywania olejów smarowych i asfaltu
GAZ ZIEMNY
Gaz ziemny towarzyszy zwykle pokładom ropy naftowej, często stanowiąc ich integralną, najwyższą warstwę. Jest to mieszanina alkanów (metanu ~75%, etanu i propanu), cięższych węglowodorów oraz niewielkich ilości siarkowodorowych, dwutlenku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)