Struktura komórki bakteryjnej STRUKTURY KOMÓRKOWE I ICH FUNKCJE a) osłony komórkowe: - otoczki – egzopolisacharyd, - ściana komórkowa, - błona cytoplazmatyczna b) rzęski, c) fimbrie (pili), d) przetrwalniki, e) wtręty (inkluzje) cytoplazniatyczne, f) materiał genetyczny (nukleoid, plazmidy), g) cytoplazma, mezosomy, rybosomy ŚCIANA KOMÓRKOWA Peptydoglikan (mureina, mukopeptyd) — występuje u wszystkich bakterii z wyjątkiem rodzajów Mycoplasma, Halobacterium oraz form L bakterii. Cząsteczka peptydoglikanu to heteropolimer o złożonej budowie: 1. Szkielet mureiny – naprzemiennie ułożone reszty N-acetyloglukozoaminy i kwasu N- acetylomuraminowego, połączonych wiązaniami B-1,4 (wiązanie wrażliwe na działanie lizozymu). 2. Łańcuch tetrapeptydowy – dołączony do kwasu N-acetylomuraminowego (L-alanina, kwas D-glutaminowy, kwas diaminopimelinowy – DAP lub L-lizyna i D-alanina). 3. Poprzeczne mostki peptydowe – łączą (sieciują) tetrapeptydy sąsiednich łańcuchów peptydoglikanu (np. pentaglicyna u Staphylococcus aureus). Ściana komórkowa bakterii Gram(+): - Peptydoglikan – stanowi 50-90% składników ściany komórkowej (40 warstw), - Kwasy tejchojowe zawierające reszty rybitolu lub glicerolu połączone wiązaniami fosfodiestrowymi: rybitolowy kwas tejchojowy (kwas tejchojowy ściany), zbudowany z fosforanu polirybitolu, związany kowalencyjnie z peptydoglikanem, glicerolowy kwas tejchojowy (lipotejchojowy) – zbudowany z fosforanu glicerolu, związany z glikolipidami błony, - Kwasy tejchuronowe, zbudowane z reszt kwasów cukrowych (np. kwasu D-glukuronowego), - Polisacharydy (mannoza, ramnoza, glukoza, arabinoza itp.), - Białka (np. białko M u Streptococcus pyogenes – czynnik wirulencyjny; białko A u Staphylococcus aureus). Ściana komórkowa bakterii Gram(-): - Peptydoglikan – 5-20% składników ściany komórkowej; zwykle pojedyncza warstewka mureiny zlokalizowana w przestrzeni periplazmatycznej. - Błona zewnętrzna ściany komórkowej – podwójna warstwa fosfolipidów, w której zewnętrzna warstewka została zastąpiona lipopolisacharydem. W skład błony zewnętrznej wchodzą: lipopolisacharyd (LPS) – zbudowany z 3 części: lipidu A (warunkuje aktywność endotoksyny), oligosacharydu rdzeniowego (antygen wspólny — CA = common antigen) oraz O-swoistego łańcucha bocznego (antygen somatyczny O), białka białka porynowe (np. OmpC) – umożliwiają swobodną dyfuzję cząsteczek przez błonę, białka receptorowe dla bakteriofagów (np. Lam B), białka nieporynowe (np. OmpA, receptor fimbrii płciowych), białka enzymatyczne: proteazy, fosfolipazy, białka wiążące penicyliny – PBP
(…)
…,
obecne w uszkodzonych tkankach (rany, skrzep)
kolagen (15 rodzajów)
białka glikozylowane (fibronektyna, laminina, witronekryna),
proteoglikany,
elastyna,
kwas hialuronowy.
- Integryny – glikoproteiny zlokalizowane w błonie komórkowej, odpowiedzialne za wzajemną adhezję
komórek oraz adhezję komórek do białek zewnątrzkomórkowej macierzy (ECM).
PRZETRWALNIKI (ENDOSPORY)
Formy przetrwalne…
… gatunku
(Salmonella typhimurium – 60, Escherichia coli – 53, Yersinia enterocolitica – 19).
- Haczyk - zbudowany z jednego rodzaju białka (immunogenność), łączy włókno z ciałkiem podstawowym.
- Ciałko podstawowe – 4 pierścienie (L, P, S i M) przez które przechodzi centralny rdzeń. Ciałko bazalne
zakotwicza rzęskę w osłonach komórkowych bakterii (ścianie komórkowej i błonie cytoplazmatycznej).
Ze względu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)