Stosunki UE z krajami Europy Środkowo-Wschodniej Do końca lat 80 XX wieku współpraca WE z krajami Europy Środkowowschodniej była ograniczona do jednostronnych kontaktów. Polityka zagraniczna tych państw była dyktowana przez Moskwę. Sytuacja zaczęła ulegać zmianie po tym jak w ZSRR do władzy doszedł Gorbaczow (1985), którego rządy doprowadziły do ocieplenia między blokami, a w rezultacie do upadku ZSRR. W 1988 roku EWG i RWPG podpisały w Luksemburgu deklarację o wzajemnym uznaniu oraz nawiązaniu oficjalnych stosunków. Przewidywała zawieranie bilateralnych porozumień o współpracy handlowej i gospodarczej między państwami (pierwsze takie porozumienia podpisano z Polską i Węgrami). Przemiany polityczne i gospodarcze, które zapoczątkowane zostały w 1989 roku zdeterminowały dalszy rozwój współpracy. W lipcu 1989 roku na szczycie państw G-7 w Paryżu zwrócono się do KE o wsparcie dla EŚiW:
PHARE (grudzień 1989) program wsparcia gospodarki Polski i Węgier oraz objęcie ich systemem ogólnych preferencji celnych. W kolejnych latach program PHARE był rozszerzany na kolejne państwa (Bułgaria, Jugosławia, Czechosłowacja, NRD, Albania, Rumunia, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia). W ramach PHARE przyznawano bezzwrotną pomoc finansową dla państw EŚiW, pomoc w przejściu do gospodarki wolnorynkowej oraz wsparcie demokratyzacji.
SAPARD (Przedakcesyjny Program Wsparcia dla Rolnictwa i Obszarów Wiejskich); rocznie przekazywano na ten cel ok. 500 mln euro.
ISPA (Przedakcesyjny Program Pomocy Strukturalnej) - poprawa infrastruktury drogowej i kolejowej oraz ochrona środowiska.
Inna forma pomocy to kredyty i gwarancje z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Kolejny etap stosunków został wyznaczony zdecydowanymi dążeniami państw EŚiW do wstąpienia w struktury UE. Od początku lat 90 państwa postkomunistyczne zdecydowanie ukierunkowały swoją politykę zagraniczną na zachód. Integracja państw Europy Środkowej i Wschodniej ze WE była zależna zarówno od reform w państwach kandydujących, jak i od reformy instytucjonalnej Wspólnot.
Układy Europejskie umowy o stowarzyszeniu ze WE i ich państwami członkowskimi, zawierane od 1991 z krajami Europy Środkowej i Wschodniej. Mające umożliwić tym państwom uczestnictwo w procesie integracji europejskiej. Przewidywały m.in. utworzenie strefy wolnego handlu dla produktów przemysłowych w okresie 10 lat (z wyłączeniem artykułów rolnych), usuwały ograniczenia w wymianie towarowej szybciej ze strony UE niż krajów partnerskich (charakter asymetryczny), tworzyły podstawy pomocy finansowej i technicznej w ramach funduszu PHARE. Zawierały regułę stand-still, czyli niepogarszanie warunków handlu. Zawierane były na czas niekreślony. Układy te zawarło 10 państw regionu: Polska i Węgry (1991), Bułgaria, Rumunia (1992), Czechy, Słowacja (1993), Litwa, Estonia, Łotwa (1995), Słowenia (1996). Stanowiły wstępny krok do złożenia wniosków o pełne członkostwo przez te kraje, ale nie padało w nich wyraźne zobowiązanie UE do przyjęcia nowych państw. Ponieważ procedura ratyfikacyjna Układów była dość skomplikowana, zdecydowano się na zawarcie umów przejściowych, które dot. wyłącznie handlu.
(…)
… grupy zagadnień:
podjęcie rokowań z krajami EŚiW o przystąpieniu do UE(Czechy, Cypr, Estonia, Polska, Słowenia i Węgry); propozycje reform dot. funkcjonowania Unii - średnioterminowe finansowanie Wspólnoty, reforma polityki rolnej oraz przedłużenie działania funduszy strukturalnych i funduszu kohezyjnego
Agenda zawierała także opinię (avis) KE o każdym państwie kandydującym, które stały się podstawą…
… przejściowych w niektórych dziedzinach. W 1999 roku zamknięto pierwsze obszar negocjacyjne z niektórymi państwami.
Szczyt w Helsinkach (1999) zarekomendowano kolejną grupę, z która można otworzyć negocjacje. Litwa, Łotwa, Słowacja, Malta, Rumunia i Bułgaria; negocjacje rozpoczęły się w 2000 roku. Traktat Nicejski (2000) reformy pozwalające na rozszerzenie, określono nowy podział głosów w instytucjach…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)