To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
STOSUNKI POMIĘDZY ZAKRESAMI NAZW
Ta sama rzecz może być desygnatem wielu nazw np. krzesło -przedmiot do siedzenia, mebel drewniany. Dzięki temu używając kilku nazw jesteśmy w stanie precyzyjnie określić przedmiot.
W logice używane jest pojęcie:
klasy uniwersalnej -obejmuje wszystko na świecie (zwroty: wszystko, coś, również agregaty-wszechświat, wszystko, co wchodzi w jego skład.
klasy negatywnej -powstaje po wyodrębnieniu z klasy uniwersalnej, gdy odejmiemy coś z klasy uniwersalnej np. człowiek (dla prawników ma to znaczenie: np. wykluczenie odpowiedzialności cywilnej lub karnej, np. wykluczenie ojcostwa)
Relacje (stosunki) pomiędzy dwiema nazwami, o co najmniej jednym desygnacie (z wyłączeniem nazw pustych!)
stosunek zmienności zakresu nazwy A i B - podkreślamy tu, że mogą być przedmioty będące jednocześnie desygnatami klasy A i B.
stosunek podrzędności -każde A jest (zawiera się w) B, ale nie każde B jest A np. „każda matka jest kobietą, ale nie każda kobieta jest matką”
stosunek nadrzędności -odwrotnie jak wyżej
stosunek krzyżowania się zakresów nazw -niektóre A są B i odwrotnie (przykł. student - mieszkaniec Białegostoku)
wykluczanie się -przybiera 2 formy
-stosunek sprzeczności -prawnik -nie prawnik
-stosunek przeciwieństwa -gdy zakresy nazw nie tworzą wspólnej klasy. Są sobie obojętne.
Trudniej określić wzajemny stosunek gdy w grę wchodzą synonimy. Mają dokładnie to samo znaczenie, nie są to dwie nazwy. Zatem mają identyczne zakresy nazw (np. ziemniak, kartofel, pyra).
Błąd ekwiwokacji - występuje, gdy wyrażenie występujące w tekście w różnych znaczeniach jest traktowane jako mające w tym tekście jedno znaczenie. Określenie błędu polegającego na tym, że pewien z natury wieloznaczny termin, użyty w danej wypowiedzi więcej niż raz, ma w każdym przypadku inne znaczenie, podczas gdy zgodnie z wymogami poprawności powinno ono pozostawać takie samo.
(np. Kobieta i mężczyzna różnią się fizycznie. Płci nie są równe więc nie będą równe wobec prawa.
Błąd amfibologii - popełnia osoba, która wygłasza wypowiedź wieloznaczną ze względu na składnię, nie zdając sobie z tej wieloznaczności sprawy. Ten, kto jest świadomy tej wieloznaczności nie popełnia błędu amfibologii.
Amfibolia - wypowiedź wieloznaczna z powodu niedookreślonej struktury składniowej (występuje w wyrażeniu „ochrona państwa” - państwo chroni czy jest chronione?)Amfibologia, amfibolia (z greckiego - dwuznaczność), błąd logiczny polegający na dwu- lub wieloznaczności danego wyrażenia tam, gdzie winno być ono jednoznaczne. Powstaje na skutek wadliwej (pod względem składni, interpunkcji, doboru i następstwa słów, rozłożenia akcentów logicznych oraz psychologicznych itp.) budowy wypowiedzi, np. "obraz poprzedza słowo".
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)