Dr. Andrzej Czajkowski
Statystyka
Wykład I – Statystyka, zbiorowości, badania
Statystyka jest nauką o metodach ilościowych, badania prawidłowości zjawisk (procesów masowych).
Przez zjawisko masowe należy rozumieć takie zjawisko, które badane w dużej masie zdarzeń wykazuje
właściwą sobie prawidłowość, której nie można zaobserwować w pojedynczym przypadku.
Przedmiotem badań statystycznych są określone zbiorowości statystyczne (populacje), które stanowią
zbiór elementów (jednostek) powiązanych ze sobą logicznie, tzn posiadających pewne cechy stałe i
jednocześnie nieidentycznych.
Rozróżnić można dwa rodzaje zbiorowości:
1. Zbiorowość generalna, którą stanowi zbiór elementów obejmujący wszystkie jednostki będące
przedmiotem badania.
2. Zbiorowość próbna, która jest podzbiorem zbiorowości generalnej obejmującej część jej
elementów wybranych w określony sposób. W tym przypadku wyniki uzyskane w rezultacie
badania podzbioru staramy się uogólnić na zbiorowość generalną.
Badania całych zbiorowości generalnych są w praktyce prowadzone stosunkowo rzadko. Wynika to
głównie z następujących przyczyn:
1. prowadzone badanie niszczy jednostki zbiorowości statystycznej
2. w wielu przypadkach badanie całej zbiorowości generalnej jest kapitałochłonne i czasochłonne i
dlatego nie każdy badacz ma możliwość przeprowadzenia takiego badania
3. zbiorowość generalna jest zbiorowością o nieskończonej liczbie elementów
Badając część zbiorowości generalnej, tzn pobierając z niej próbę, staramy się by była ona
reprezentatywna, tzn aby z przyjętą dokładnością opisywała strukturę zbiorowości generalnej.
Reprezentatywność próby zależy od sposobu jej doboru i od jej liczebności.
Wyróżnić można dwa sposoby pobierania próby:
1. losowy
2. celowy
Wybór elementu ze zbiorowości jest losowy gdy każdy element zbiorowości ma jednakową szansę
znalezienia się w próbie. Wyniki uzyskiwane z badań takiej próby można uogólniać na całą zbiorowość
generalną. Wybór celowy polega na tym, że o tym czy dany element znajdzie się w próbie decyduje
badacz, w tym przypadku wyniki badań takiej próby nie mogą być uogólniane na całą zbiorowość
statystyczną.
Badanie które obejmuje tylko część zbiorowości nazywamy badaniem częściowym. Występują trzy
podstawowe rodzaje badań częściowych:
1. badanie reprezentacyjne (badanie częściowe o losowym doborze jednostek zbiorowości
statystycznej do próby) np. badanie budżetów domowych;
2. badanie monograficzne (jest to szczegółowa i wszechstronna analiza wybranej części zbiorowości)
3. badanie ankietowe
Wyróżnić można 4 etapy badania statystycznego:
1. prognozowanie (planowanie) badania statystycznego
2. obserwacja statystyczna (zbieranie danych liczbowych)
3. opracowanie zebranego materiału statystycznego
4. analiza statystyczna (opis i wnioskowanie statystyczne)
Planując badanie należy dokonać wyboru tzw. cech statystycznych, które będą obserwowane.
Cechami statystycznymi nazywamy właściwości którymi odznaczają się jednostki wchodzące w skład
badanej zbiorowości. Przykłady cech statystycznych: wzrost człowieka, waga ciała, dochód rodziny,
wykonywany zawód, wielkość produkcji pewnego zakładu przemysłowego.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)