To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ćwiczenia laboratoryjne
Ćwiczenie nr 5
Statyczna próba rozciągania próbki metalowej.
W statycznej próbie rozciągania rozciąga się odpowiednio wykonany pręt o przekroju
okrągłym wykorzystując urządzenie zwane zrywarką. W czasie próby rejestruje się zależność
przyrostu długości próbki od wielkości siły rozciągającej oraz rejestruje się granice
sprężystości, przewężenie próbki i siłę zrywającą próbkę. Naprężenia w próbce oblicza się
dzieląc siłę rozciągającą przez pole poprzeczne próbki (uwzględniając przewężenie lub nie
uwzględniając go).
Próbę statycznego rozciągania metali przeprowadza się zgodnie z obowiązującą normą: PN91/H-04310 „Próba statyczna rozciągania metali”.
Typowy wykres naprężenie-odkształcenie pokazuje rysunek. Początkowo wzrost naprężenia
powoduje liniowy wzrost odkształcenia. W zakresie tym obowiązuje prawo Hooke'a. Po
osiągnięciu naprężenia Re, zwanego granicą sprężystości materiał przechodzi w stan
plastyczności, a odkształcenie staje się nieodwracalne. Przekroczenie granicy sprężystości,
zauważalne w okresie chwilowego braku przyrostu naprężenia, powoduje przejście materiału
w stan plastyczny. Dalsze zwiększanie naprężenia powoduje nieliniowy wzrost odkształcenia,
aż do momentu wystąpienia zauważalnego, lokalnego przewężenia zwanego szyjką.
Naprężenie, w którym pojawia się szyjka, zwane jest wytrzymałością na rozciąganie Rm.
Dalsze rozciąganie próbki powoduje jej zerwanie przy naprężeniu rozrywającym Ru.
.
Ćwiczenia laboratoryjne
Ten ogólny przypadek znacznie różni się dla różnych materiałów. Np. materiały sprężyste, jak
stale wysokowęglowe, żeliwa, stale sprężynowe, nigdy nie przechodzą w stan plastyczny, lecz
wcześniej ulegają zerwaniu. Dla wielu materiałów granica plastyczności jest trudna do
określenia, gdyż nie istnieje wyraźnie przejście z zakresu sprężystego do plastycznego.
Na podstawie wykresu rozciągania można określić następujące wskaźniki wytrzymałościowe:
Granica proporcjonalności Rpr, jest naprężeniem granicznym stosowalności prawa Hooke'a.
Granica sprężystości Rspr, jest naprężeniem granicznym, poniżej którego odkształcenie jest
sprężyste. Obie granice, zarówno proporcjonalności jak i sprężystości, są wielkościami
umownymi, gdyż ściśle rzecz biorąc odkształcenie plastyczne występuje już przy niewielkich
odkształceniach, ale jest bardzo małe. Praktycznie określa się tzw. umowną granicę
sprężystości, tj. takie naprężenie, które wywołuje w próbce wydłużenie trwałe równe 0,05 %
długości pomiarowej Lo próbki:
R0,05 = F0,05 / So [Pa] lub [MPa]
Wyraźna granica plastyczności Re, jest to naprężenie, po osiągnięciu którego występuje
wyraźny wzrost wydłużenia rozciąganej próbki bez wzrostu lub nawet przy spadku
obciążenia:
Re = Fe / So [Pa] lub [MPa]
Jeżeli w czasie próby rozciągania występuje spadek obciążenia, to naprężenie odpowiadające
największemu obciążeniu przed następnym spadkiem określa się jako górną granicę
plastyczności ReH, a naprężenie odpowiadające największemu spadkowi jako dolną granicę
plastyczności
(…)
…. umowną granicę plastyczności.
Umowna granica plastyczności R0,2 jest naprężeniem granicznym wywołującym trwałe
wydłużenie względne x = 0,2 %:
R0,2 = F0,2 / So [Pa] lub [MPa]
Moduł sprężystości wzdłużnej ( moduł Younga ) E jest to stosunek naprężenia do
odpowiadającego mu wydłużenia jednostkowego w zakresie, w którym krzywa rozciągania
jest linią prostą. Do obliczenia modułu służy wzór:
E = / [Pa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)