To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Stany ego wg Berne'a Każdego dnia spotykamy na swojej drodze różnych ludzi. Z jednymi wymieniamy kurtuazyjne ukłony, z innymi nawiązujemy rozmowę. Niektóre rozmowy toczą się gładko - jeden temat płynnie przechodzi w kolejny, niekiedy rozmowa rwie się po pierwszym zdaniu i trudno znaleźć jakikolwiek temat do dalszej rozmowy. Inne obserwacje pokazują, że rozmówca nagle zmienia sposób wysławiania się, postawę ciała, brzmienie głosu. Taka zmiana zazwyczaj przynosi wyraźny zwrot w rozmowie. Jakie mogą być powody takiej gwałtownej zmiany? O czym może ona świadczyć? Jak to się dzieje, że z pewnymi osobami łatwo jest prowadzić wartką konwersację, z innymi zaś jest to wręcz niemożliwe? Odpowiedzi na te i podobne pytania możemy znaleźć dzięki analizie transakcji. Zacznijmy od wyjaśnienia czym jest transakcja. Otóż transakcją określamy każdy rodzaj interakcji zachodzący pomiędzy rozmówcami, np. pytanie - odpowiedź, ukłon - ukłon, uśmiech - uśmiech. Czym zatem są, w kontekście analizy transakcyjnej, gwałtowne zmiany w sposobie zachowania rozmówcy? Otóż zmiany obserwowane na poziomie behawioralnym mogą świadczyć o zmianach w zakresie uczuć i emocji. Twórca analizy transakcyjnej - jednej z metod opisujących komunikację interpersonalną - wprowadził pojęcie stanów ego. Stan ego wg Erica Berne'a , bo o nim mowa, to określony system uczuć połączony z odpowiadającym mu zestawem zachowań. Wyodrębnił on w strukturze osobowości trzy stany ego:
* eksteropsychiczne - będące próbą naśladowania zachowania rodziców,
* neopsychiczne - będące próbą dokonania autonomicznej oceny sytuacji,
* archeopsychiczne - będące próbą przywołania zachowań utrwalonych w dzieciństwie,
Innymi słowy w strukturze osobowości każdego z nas przez cały czas obecne są trzy osoby - Rodzic, Dorosły i Dziecko - i w dowolnym momencie może dokonać się ekspresja każdej z nich. Sposób zachowania oraz komunikowania będzie przyjmował zupełnie inne formy w zależności od tego, który stan ego dominuje. Łatwość rozmowy zapewnia odpowiednia konfiguracja stanów ego obu rozmówców. Co to oznacza? Jeżeli wypowiedzi obu rozmówców pochodzą od tego samego stanu ego, np. Dziecko - Dziecko, Dorosły -Dorosły, Rodzic - Rodzic, wówczas rozmowa przybiera wartki tok. Rozmowę prowadzoną z pozycji różnych stanów ego znamionuje ograniczona płynność, a niekiedy dochodzi wręcz do konfrontacji. Więcej informacji na ten temat podam w części poświęconej rodzajom transakcji.
Stany Ego Rodzic Wewnętrzny Rodzic każdego z nas powstał na skutek introjekcji zachowań, które prezentowali w różnych sytuacjach życiowych nasi rodzice. Poglądy, zasady, reguły wyznawane przez rodziców, ich sposoby reagowania na różne sytuacje pozostawiły trwały ślad w naszej osobowości. Posłużyły właśnie jako budulec dla stworzenia naszego wewnętrznego Rodzica. Jeżeli nasze dzieciństwo upływało pod opieką kochających, wspierających i troskliwych rodziców, taki jest również nasz wewnętrzny stan ego będący rekonstrukcją zachowań rodziców. Werbalnym przejawem obecności wspierającego Rodzica są słowa typu:
(…)
… teraz do komunikacji interpersonalnej opisywanej z perspektywy analizy transakcyjnej. Przedmiotem analizy transakcyjnej jest zidentyfikowanie, który ze stanów ego zainicjował interakcję, który zaś na nią odpowiedział. Stworzony przez Erica Berne'a aparat pojęciowy, a tym samym sposób interpretowania procesu komunikacji, służy głównie zidentyfikowaniu źródeł nieprawidłowości w relacjach interpersonalnych…
…? Przede wszystkim od tego jaka konfiguracja stanów ego wystąpi w dalszej rozmowie (transakcji).
Transakcja ukryta zachodzi wówczas, kiedy wypowiedź osoby A choć pozornie skierowana jest do określonego stanu ego, to tak naprawdę angażuje również drugi stan. Rozmowa bowiem to nie tylko przekaz werbalny ale również niewerbalny. Treść stanowi poziom jawny, społeczny zaś mowa ciała stanowi przekaz ukryty, psychologiczny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)