Dr. Bogdan Buczkowski
Zarządzanie w biznesie międzynarodowym
Wykład V – Sprzedaż z licencji
Ta forma internacjonalizacji przedsiębiorstwa oznacza sprzedaż partnerowi zagranicznemu prawa, do częściowego, lub
całkowitego korzystania w celach zarobkowych z wartości niematerialnych i prawnych, objętych patentem lub ochroną wzoru,
takich jak: rozwiązania techniczne, organizacyjne i technologiczne, wzory użytkowe, marki, znaki towarowe, czy też prawo
publikowania, w zamian za jednorazowa lub stałą opłatę (royalties), która zazwyczaj nie przekracza 5% wartości sprzedaży
netto albo składa się z opłaty minimalnej, niezależnej od stopnia wykorzystania licencji i uzupełnionej opłatami okresowymi,
zależnymi od wielkości produkcji, sprzedaży lub zysku. Wynagrodzenie licencjodawcy może mieć również formę niepieniężną.
Innym niematerialnym dobrem przemysłowym, które jednak nie jest bezwzględnie chronione prawnie patentem lub
rejestracją jest know – how, obejmujące wiedzę techniczną, technologiczną, organizacyjną związaną z procesem wykonania
określonego produktu. W przypadku licencji na know – how korzysta się tylko ze względnego prawa ochrony, która wynika z
postanowień umowy zawartej między stronami.
Wyróżnić można następujące rodzaje transakcji licencyjnych:
1. z punktu widzenia świadczeń, do których zobowiązuje się sprzedający:
czyste (patentowe) – polegają na przeniesieniu praw patentowych
mieszane (złożone) – oprócz przeniesienia praw patentowych, sprzedający zobowiązuje się do dodatkowych
świadczeń, np. dostawa maszyn, urządzeń, pomoc techniczna, przeszkolenie pracowników licencjobiorcy
2. z punktu widzenia zakresu przyznanych uprawnień do korzystania z wynalazku:
pełne – licencjobiorca ma prawo korzystania z rozwiązania objętego ochroną w takim samym zakresie jak
licencjodawca
niepełne – jeżeli zakres jest węższy dla licencjobiorcy niż licencjodawcy
wyłączne – licencjobiorca korzysta z licencji z wyłączeniem innych osób i zobowiązuje się, że nie przekaże swoich
praw sublicencjo biorcom
niewyłączne – sprzedający może zawrzeć na danym terytorium takie same umowy z kilkoma licencjobiorcami
równocześnie
W tej grupie można wyróżnić licencje niewyłączne pełne – osoby trzecie mogą korzystać bez ograniczeń z przekazanych praw
licencjobiorcy oraz niewyłączne niepełne – jeżeli korzystanie jest objęte ograniczeniem.
3. z punktu widzenia tego, czy licencja została wymuszona czy udzielona dobrowolnie
dobrowolna licencja - udzielana jest na podstawie dobrowolnej umowy licencjodawcy z licencjobiorcą
przymusowa – jest udzielana niezwykle rzadko, wbrew woli uprawnionego do patentu, ale odpłatnie, w
przypadku konieczności wykorzystania wynalazku w interesie publicznym, jeżeli właściciel patentu nie jest w
stanie zapewnić wystarczającej podaży; nadużycia patentu przez uprawnionego, który nie godził się na zawarcie
dobrowolnej umowy licencyjnej; w sytuacji zależności patentów, tj. kiedy zastosowanie jednego z nich jest
uzależnione od wykorzystania rozwiązania, wynalazku, wiedzy chronionej patentem.
Do najważniejszych korzyści związanych z udzieleniem licencji zalicza się:
możliwość zaistnienia na rynku zagranicznym, zwłaszcza, ryzykownym bądź silnie chronionym barierami
handlowymi, przy relatywnie niewielkim zaangażowaniu kapitału i innych zasobów firmy
szybszy zwrot nakładów poniesionych na badania, rozwój i wdrożenia
mało kosztowny sposób działania na rynku zagranicznym, zwłaszcza tam, gdzie rząd nie wspiera bardziej
zaawansowanych form kooperacji, w tym zagranicznych inwestycji bezpośrednich
łatwe testowanie rynku, przed większym zaangażowaniem na nim, w formie na przykład zagranicznych
inwestycji bezpośrednich
dodatkowe źródło dochodu dla przedsiębiorstwa
Dr. Bogdan Buczkowski
Zarządzanie w biznesie międzynarodowym
Wykład V – Sprzedaż z licencji
przedsiębiorstwo bardziej zaawansowane pod względem technologicznym, może skoncentrować się na
doskonaleniu swoich produktów, pozostawiając licencjobiorcom sprawy związane z ich produkcją i
wprowadzaniem do obrotu międzynarodowego, wydłużenie cyklu życia produktu, który jest w kraju w
końcowej fazie
B – badania; R – rozwój; W – wdrożenie; P – produkcja; U – upowszechnienie B + R + W + P + U
Niebezpieczeństwo związane z tą forma działania na obcym rynku związane jest z:
1. możliwością osłabienia pozycji licencjodawcy w związku z pojawieniem się konkurencji ze strony licencjobiorcy na
rynku, gdzie realizowana jest sprzedaż produkcji licencyjnej
2. możliwość pogorszenia wizerunku marki, na skutek niezdolności licencjobiorcy do zapewnienia standardów
jakościowych lub złej polityki marketingowej w odniesieniu do produktów licencyjnych sprzedanych pod tą marką
3. ryzykiem imitacji, podrabiania produktu, jeśli zabezpieczenia patentowe okażą się niewystarczające, co może
zmniejszyć przychody z udzielonej licencji, jak i ze sprzedaży własnych towarów
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)