To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Sprawa polska w czasie pierwszej wojny światowej Romana Dmowski był zwolennikiem oparcia się o Rosję w dążeniu do uzyskania autonomii dla Królestwa, powiększonego o ziemie polskie odebrane państwom centralnym. W początkowej fazie I wojny światowej Dmowski nie brał pod uwagę postulatu niepodległości.
Kierunek niepodległościowy Józefa Piłsudskiego oraz jego taktyczne oparcie na państwach centralnych; z inicjatywy Piłsudskiego została utworzona jeszcze przed wybuchem wojny, w roku 1912 Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, do której przystąpili przedstawiciele PPS, PPSD, PSL Lewicy oraz narodowców zbuntowanych przeciw Dmowskiemu. Akcja Piłsudskiego Hasło wystąpienia przeciw Rosji z polskim wojskiem, w celu wzniecenia w Królestwie Polskim powstania narodowego Strzelcy Piłsudskiego 5 sierpnia 1914 roku wkraczają do Królestwa, 12 sierpnia kompania kadrowa wchodzi do Kielc. Brak odzewu społeczeństwa na wezwanie do powstania. Wobec przewagi Rosjan (nie wycofali się za Wisłę, jak liczono) "Pierwsza Kadrowa" wycofuje się po kilku dniach do Galicji Po stronie państw centralnych W Krakowie powstaje Naczelny Komitet Narodowy z Juliuszem Leo na czele (konserwatyści, narodowcy, ludowcy, socjaliści) - koncepcja monarchii trialistycznej (Austro-Węgro-Polska) z ideą tą sympatyzował cesarz Franciszek Józef, ale przeciwni jej byli Niemcy. 27 sierpnia 1914 r. podjęto decyzję o utworzeniu Legionów Polskich u boku armii austriackiej (w ich skład weszli strzelcy Piłsudskiego) Austriacy narzucają swoich dowódców wojskowych; najpierw zorganizowano pułk, następnie trzy brygady. Po stronie ententy Rosyjski wódz naczelny wielki książę Mikołaj Mikołajewicz wydał odezwę (14 sierpnia 1914 roku) mówiącą o zjednoczeniu pod berłem rosyjskim wszystkich ziem polskich "swobodnych w wierze, języku i samorządzie" - żadnej wzmianki o przyszłej niepodległości, a jedynie enigmatyczna obietnica autonomii. W Warszawie powstaje Komitet Narodowy Polski (endecja, konserwatyści, wileńscy ziemianie). Prezesem komitetu zostaje Zygmunt Wielopolski, a szefem władz wykonawczych Roman Dmowski. Komitet napisał list do cara, wzywające go do zagwarantowania Królestwu Polskiemu szerokiej autonomii. Nie otrzymał odpowiedzi.
Rok 1915 W lecie 1915 roku następuje ewakuacja z Królestwa większości fabryk i około 1 mln osób, w tym także prorosyjskich działaczy politycznych. Po wycofaniu się Rosjan z Warszawy powstaje Centralny Komitet Obywatelski z księciem Zdzisławem Lubomirskim Niemcy i Austriacy zajmują Królestwo Polskie. Władzę obejmuje niemiecki generał-gubernator Hans von Beseler Roman Dmowski przyjeżdża do Francji. Działalność Agencji Polskiej w Lozannie i Ignacego Paderewskiego w USA. Anglia i Francja traktują kwestię polską jako wewnętrzną sprawę Rosji i nie akceptują tworzenia oddziałów polskich (wyjątkiem Legion Bajoński, który poniósł ciężkie straty pod Arras w maju 1915 roku). Następuje rozwój Legionów Polskich u boku Austriaków- w roku 1915 trzy brygady liczące 20 tys. żołnierzy. I Brygada brygadiera Józefa Piłsudskiego, II Brygada płk. Józefa Hallera, III Brygada płk. Stanisława Szeptyckiego; rozwój Polskiej Organizacji Wojskowej (13 tys.). Legioniści walczyli od jesieni 1915 na Wołyniu, pokonując wojska rosyjskie między innymi w bitwie pod Kostiuchnówką (lipiec 1916).
(…)
… polskiego z mocarstwami centralnymi - czyli odrodzona Polska miała być elementem składowym niemieckiej Mitteleuropy (łańcucha państw zależnych od Niemiec). Akt 5 listopada rozpoczął licytację mocarstw o względy Polaków. Negatywna reakcja na Akt ze strony Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego; obaj uznali ofertę niemiecką za niewystarczającą. 14 stycznia 1917 r. powstaje w Warszawie Tymczasowa Rada Stanu…
…) - tak postąpiła większość I i III brygady Legionów. Piłsudski osadzony w twierdzy w Magdeburgu; internowanie kilku tysięcy legionistów pochodzących z zaboru rosyjskiego, legionistów z Galicji wcielono do armii austriackiej. W sierpniu 1917 roku rozwiązuje się Tymczasowa Rada Stanu. We wrześniu zostaje powołana Rada Regencyjna: arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski, hrabia Józef…
… po ogłoszeniu przez Świeżyńskiego 3 listopada zapowiedzi utworzenia ,,Rządu Narodowego". W Galicjipowstaje Polska Komisja Likwidacyjna na czele z Wincentym Witosem, przywódcą PSL-Piast., zaś we Lwowie trwają walki przeciwko opanowaniu miasta przez oddziały wojskowe Zachodnioukraińskiej Reepubliki Ludowej. W Lublinie 5 listopada powstała pierwsza Rada Delegatów Republika Tarnobrzeska. 10 listopada do Warszawy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)