To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
W obrębie kaŜdej zbiorowości istnieje
Socjologiczne ujęcie kultury
• właściwy dla jej członków sposób Ŝycia
• obowiązujący wzorzec działania i myślenia
odróŜniający
na zewnątrz
daną zbiorowość
od innych
uniformizujący
działanie i myślenie
wewnątrz
zbiorowości
KULTURA
Kultura
sposób Ŝycia
• historycznie wytworzony system wzorców Ŝycia,
które skłonni są podzielać wszyscy członkowi
jakiejś zbiorowości
[Kluckhohn]
Kultura - to wszystko, co ludzie
myślą, czynią i posiadają
jako członkowie społeczności
RóŜne skale oddziaływania kultury
Kultura
• obejmuje całość Ŝycia człowieka
• jest tworem zbiorowym
• jest tym, co wyróŜnia człowieka spośród innych
istot Ŝyjących
• kultura powstaje w zbiorowościach wszelkiej skali:
–
–
–
–
–
rodzina
firma
wspólnota lokalna
środowisko zawodowe
społeczeństwo
• jednostka podlega równocześnie presji kultur wielu
grup, w których uczestniczy
decyduje o dynamice rozwoju społeczeństw
1
ToŜsamość kulturowa jednostki
• powstaje przez nakładanie się róŜnych wpływów
kulturowych
– jeśli są zbieŜne – wzmacniają się wzajemnie
– jeśli są niezgodne – tworzą dysonans kulturowy
Samoświadomość kulturowa
• ludzie często stosują się do nakazów kultury
automatycznie (bezrefleksyjnie)
• niekiedy:
– odczuwają presję kulturową
– czują się skrępowani normami kultury
– buntują się przeciw dyktatowi kultury
emigranci, ludzie z szybkiego awansu społecznego
Kiedy świadomość kultury jest większa ?
Przedmiot oddziaływania kultury
• Kultura normatywna (reguły i normy)
• gdy dana kultura nie jest jedyną
• gdy postrzega się alternatywne sposoby Ŝycia
w razie konfliktu kultur
kultura zagroŜona mocniej określa swą specyfikę
– opisy działań właściwych
– opisy działań zabronionych
• Kultura idealna (przekonania, idee, symbole)
– właściwe sposoby myślenia
– definicje znaczeń
– obowiązujący sens zdarzeń
• Kultura materialna (obiekty wykorzystywane)
– przedmioty skonstruowane przez człowieka
– przetworzone obiekty przyrodnicze
Składniki kultury
(wg stopnia skomplikowania)
• Rys kulturowy
Zapóźnienie kulturowe –
jeden element konfiguracji nie nadąŜa za innymi
krawat w ubiorze, ukłon kapeluszem, przykazanie nie zabijaj
• Kompleks kulturowy
sposoby ubierania się, witania, dekalog, mitologia
• Konfiguracja kulturowa
Niekompetencja kulturowa – brak umiejętności
prawidłowego wykorzystania elementów kultury
skupiona wokół samochodu, Internetu, konsumpcji
2
Anatomia kultury
• Trzon kultury – coś, co nadaje jej specyfikę i
toŜsamość
• Subkultura – odmiany kultury w podgrupach
danej zbiorowości
• Kontrkultura – kultura podgrupy kwestionującej
kulturę głównego nurtu
Anatomia kultury
•
•
•
•
Przekonania
Wartości
Normy
Sankcje
Wartości
„Zasadniczy trzon kultury stanowią idee, a
szczególnie związane z nimi wartości”
[Kluckhohn]
Wartość
dowolny przedmiot materialny lub idealny,
w stosunku do którego jednostki lub zbiorowości
przyjmują postawę szacunku,
przypisują mu waŜną rolę w swoim Ŝyciu
wartości
tworzą
hierarchię
Systemy wartości
• w róŜnych zbiorowościach dąŜenie do
realizacji róŜnych wartości (systemów wartości)
• systemy wartości róŜnią się:
Typy wartości
• Wartości uznawane
• Wartości odczuwane
• Wartości realizowane
– zestawem tworzących je wartości
– sposobem ich zhierarchizowania
3
Wartości uznawane
• człowiek wie, Ŝe powinny być dla niego
atrakcyjne i powinien je cenić
• akceptując je i dąŜąc do ich realizacji odczuwa
pewien p
(…)
… pisane
Rodzaje socjalizacji
• Socjalizacja pierwotna
– przechodzi się ją w dzieciństwie
– dzięki niej stajemy się członkiem społeczeństwa
• Socjalizacja wtórna
– jednostka zna abecadło Ŝycia społecznego (z domu)
– uczy się jak się nim posługiwać
– waŜna część tej nauki zdobywana jest w szkole
Socjalizacja pierwotna uczy
•
•
•
•
•
•
elementarnych wzorów zachowań
podstawowych ról społecznych
posługiwania się językiem, gestem
relacji społecznych
dostrzegania „znaczących innych”
„abecadła społecznego”
Jest najwaŜniejsza w Ŝyciu jednostki !
6
W procesie socjalizacji pierwotnej
• kształtuje się charakterystyczna dla danej kultury
osobowość podstawowa
• na kanwie osobowości podstawowej rozwijają
się później osobowości poszczególnych
członków zbiorowości
Socjalizacja pierwotna
• przebiega w atmosferze nasyconej uczuciami
• przy silnej więzi emocjonalnej
• rodzice są najwaŜniejszymi osobami
przekazującymi wiedzę o świecie i jego regułach
• Dziecko:
– utoŜsamia się z rodzicami
– przejmuje ich sposób widzenia świata
– uznaje ich świat za jedynie istniejący
świat „w ogóle”
Koniec socjalizacji pierwotnej
• początkowo:
– pouczenia pochodzące od konkretnych osób
– dotyczące konkretnych sytuacji
Świat zinternalizowany w socjalizacji pierwotnej
jest o wiele lepiej zakorzeniony w świadomości
• z czasem konstatacja: „tak się robi w ogóle”
• odkrycie istnienia ogólnospołecznych reguł
POJĘCIE
„uogólnionego innego”
Socjalizacja wtórna
W procesie socjalizacji wtórnej
• wprowadza jednostkę w kolejne segmenty Ŝycia
społecznego
• dostarcza wiedzy do poprawnego odgrywania ról
w kaŜdym z nich
• w jej ramach człowiek ma do czynienia…
…
– karne, drogowe, podatkowe, porządkowe
• Nieformalne
– dotyczące jedzenia, ubrania, rozmów, zakupów,
zwierząt domowych, fryzur, chodzenia na randki
Właściwa danej kulturze
konfiguracja wartości i norm
to
ład aksjonormatywny
4
Sankcje
• nagrody i kary, przy pomocy których zbiorowość
– zachęca do zachowań poŜądanych
– zniechęca do niepoŜądanych
Wielość kultur
• RóŜne kultury róŜnych zbiorowości
• Kryteria wykreślania granic poszczególnych
kultur = kryteria wyróŜniania zbiorowości
• mogą mieć charakter
– sankcji formalnych (grzywna, kara więzienia, order)
– sankcji nieformalnych (wyśmianie, ostracyzm, pochwała)
Kiedy kultura ma szansę się wyodrębnić ?
Etnocentryzm – skłonność do:
Kiedy staje się silna i jednolita ?
– Kultury zbiorowości terytorialnych
zamieszkujących:
• obszary wyraźnie wyodrębnione
• jednolite pod względem środowiska
– Kultury zbiorowości zamieszkujących przez
wieki obok siebie (ujednolicenie cech)
– Kultury narodowe (terytorium+etniczność)
– Kultura grup wiekowych
Relatywizm kulturowy
• jako zasada metodologiczna
badanie kultury z perspektywy jej uczestnika
• jako element światopoglądu
przekonanie, Ŝe wszystkie kultury są równe
• jako relatywizm wartości
• wynoszenia własnej grupy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)