Autorem koncepcji dezintegracji społecznej w sensie pozytywnym jest prof. Dąbrowski. Zwrócił uwagę na to, że nie możemy mówić o dezintegracji osobowości jedynie z niepokojem, jako pewnym stanie niepożądanym czy wręcz o stanie chorobowym. Dąbrowski proponuje, aby spojrzeć na to w inny sposób. Mamy pomyśleć o rozwoju osobniczym, który przechodzi przez pewne fazy. W każdej z tych faz obserwuje się pewne zjawiska, które wzrastają, przechodzą w pewne apogeum, po czym słabną i zanikają. Można je w sumie zastosować do każdego z nas. Dotyczy to czynników emocjonalnych, intelektualnych, fizjologicznych. Jeśli chodzi o człowieka, to od narodzin do starości, mamy do czynienia z dynamizmem pewnych zjawisk. Bywa, ale nie dotyczy to wszystkich ludzi, lecz u osobników twórczych rozwijających się dość wszechstronnie, w pewnym momencie doświadczają czegoś takiego, jak tendencja do przekroczenia cyklu, który jest cyklem standardowym. Taka jest trajektoria tego rozwoju, że omija się pewne stadia rozwoju charakterystyczne dla danego gatunku. Zaczynają działać siły nie tyle cechujące poszczególne stadia rozwojowe, co siły obrazujące osiąganie pewnego poziomu rozwoju w ramach danego stadium. Przekracza się taką linię charakterystyczną dla danego gatunku, co dotyczy tylko niektórych twórczych osobników. Ci, którzy uzyskują wysoki poziom, o osobowościach twórczych, potrafią dokonać czegoś takiego jak transformacja impulsów, które są wynikiem działania instynktów biologicznych i potrafią sublimować te tendencje prymitywne w postępowanie związane z realizacją pewnych wartości moralnych. Nie są dopuszczane do głosu i nie zaspokaja się potrzeb, w obszarze których działają te instynkty w sposób fizjologicznie dopuszczalny. Instynkt seksualny rozwija się w kierunku np. związków trwałych albo wyłącznie z emocjami i musi się odbywać w sposób kulturowo regulowany. Wtedy będzie miała miejsce sublimacja popędu i jego realizacja na innym polu, np. w twórczości artystycznej, intelektualnej. Potrzeby te będą przechodziły więc inną fazę.
Rozwój postrzegany w ten sposób polega na budowaniu wyższych poziomów zachowania, ale także musi mu towarzyszyć rozwijanie i osłabianie sił podstawowych, działających impulsywnie. Człowiek, który jest stymulowany przez instynkt rozwojowy, rozwija się w kierunku tego wyższego poziomu, ale odbywa się to jednocześnie z tym procesem. Tak rozumiana dezintegracja osobowości jest pewnym stanem przejściowym, pewną fazą, która pozwala dzięki przejściu tej fazy reintegrować osobowość na wyższym poziomie. Jednostka na jakiś czas rozluźnia tę wewnętrzną swoistość osobowości i dzięki temu może wznosić tę strukturę na poziomy wyższe. Warunkami opisanych procesów są:
rozluźnienie i rozbicie dotychczas istniejącej mniej lub bardziej jednolitej struktury - bywa, że człowiek zaczyna odczuwać swoje życie jako bardzo jednostajne, nużące, powtarzające się, dostrzega automatyzm pewnych czynności; widzi, że to w czym miał się realizować ogranicza go w danym momencie; jest to coś co nie pozwala mu działać śmielej, brać się za coś nowego;
(…)
…
Jako osobną kategorię zbiorowości należy wyodrębnić kręgi społeczne. Są to zespoły osób często o zmiennym składzie, ale stale utrzymującymi styczności osobiste. Nie ma tu zasady odrębności, są płynne granice. Krąg społeczny ma rdzeń, zaś otoczenie bywa zmienne. Wyróżnia się również grupy przynależności i grupy odniesienia. Grupy przynależności to te grupy, do których należymy. Grupy odniesienia to te grupy, na tle których jednostka siebie postrzega. Są ich dwa rodzaje:
grupy odniesienia porównawczego - grupy, na tle których my siebie widzimy i przez porównanie siebie z nimi dowiadujemy się czegoś o sobie, lepiej siebie poznajemy; w odpowiednim kontekście widzimy swoje cechy; w związku z takim porównaniem ustalamy nasze postępowanie
grupy odniesienia normatywnego - z tych grup jednostka czerpie dla siebie wartości, normy, wzory zachowań
Grupą odniesienia może być również sam człowiek, mający określony autorytet moralny, np. Matka Teresa z Kalkuty.
Instytucje społeczne
Zdajemy sobie sprawę z tego, że podstawą trwałości życia społecznego jest funkcjonowanie norm, które obowiązują jako reguły postępowania wszystkich członków danej zbiorowości. Nie każda forma życia zbiorowego cechuje się tak samo silną…
… uświadamiają sobie posiadanie chociaż jednej cechy wspólnej. Reasumując, zbiorowością społeczną nazywamy taki zbiór ludzi, którzy uświadamiają sobie posiadanie jednej cechy wspólnej. Musi to być cecha ważna dla tych ludzi. Przykładem zbiorowości społecznej są zbiorowości terytorialne, lokalne, samorządowe. Chodzi tu o pewną autonomię pod tym względem.
Bardzo ważnym dla socjologów pojęciem jest pojęcie grupy…
…, jeden z funkcjonalistów. Zwrócił uwagę na to pozostawanie w interakcjach jako pewną cechę, która jego zdaniem pozwala odróżniać grupę społeczną od kategorii społecznej. Kategoria społeczna to zbiór ludzi, który charakteryzuje się pewną ważną społecznie cechą i w ich świadomości ta cecha faktycznie funkcjonuje, ale oni nie muszą wchodzić ze sobą w interakcje. Przynajmniej to się nie musi zdarzać do pewnego momentu…
… odrębności. Powiązanie to oznacza, że w grupie nie można się dowolnie zachowywać, niezależnie od tego, czy mówimy o grupie formalnej lub nieformalnej. Zawsze grupy wypracowują sobie formy zachowań i jej członkowie oczekują, że będziemy się zgodnie z tymi wzorami zachowywać. Stosunki między tymi ludźmi reguluje również prawo. Gdyby wspólnych wartości nie było, to nie byłaby zdolna do tego, po co powstaje…
…. Wyróżnia się:
grupy formalne - są powoływane przez szersze grupy społeczne; ich działania są regulowane przepisami prawa; mają status formalno-prawny; są zarejestrowane; stosunki są zinstytucjonalizowane; np. studenci-wykładowcy
grupy nieformalne - powstają samorzutnie; po jakimś czasie mogą się formalizować; ich działania nie są oparte na literze prawa; panują stosunki przyjacielskie, koleżeńskie…
… między sobą na mocy pewnych podzielanych wartości.
Jeśli mowa o instytucjach, to należy stwierdzić, że funkcjonowanie instytucji społecznych przejawia się w potrzebie normowania życia społecznego, regulowania naszych zachowań. Wiele jest w socjologii, ale i w antropologii kulturowej, definicji tego pojęcia. Prostym określeniem jest taka definicja zawierająca się w jednym zdaniu, że instytucja społeczna…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)