Alexis de Tocqueville (1805-1856) „Istnieje pogląd, że destrukcyjne teorie, noszące w naszych czasach nazwę socjalizmu, są z pochodzenia nowe; jest to mniemanie błędne; teorie te są współczesne pierwszym ekonomistom. Przeczytajcie Kodeks natury Morelly'ego, a znajdziecie tam, obok rozmaitych doktryn ekonomistów o wszechwładzy państwa i jego nieograniczonych prawach, także kilka teorii politycznych, które ostatnimi czasy najbardziej przeraziły Francję i które, jak nam się wydaje, narodziły się w naszych oczach: wspólność dóbr, prawo do pracy, absolutna równość, powszechna uniformizacja, mechaniczna regularność wszystkich indywidualnych odruchów, regulaminowa tyrania i całkowite wchłonięcie osobowości obywateli przez ciało społeczne.
„ Nic w społeczeństwie nie będzie należało do nikogo osobiście i nie będzie stanowiło niczyjej wyłącznej własności " - głosi artykuł 1. tego kodeksu. „ Własność jest obmierzła i ten, kto by ją próbował przywrócić, będzie zamknięty na całe życie jako niebezpieczny obłąkaniec i wróg ludzkości. Każdy obywatel będzie żywiony, utrzymywany i zatrudniony przez społeczeństwo " - głosi artykuł 2. „ Wszystkie produkty będą gromadzone w publicznych magazynach do rozdziału pomiędzy wszystkich obywateli, na potrzeby ich codziennego życia. Miasta będą budowane podług jednakowego planu; wszystkie budynki użytkowane przez obywateli będą do siebie podobne. Wszystkie dzieci po ukończeniu lat pięciu będą odbierane rodzicom i wychowywane wspólnie, na koszt państwa, w jednakowy sposób ."
Wydaje się wam, że książka ta została napisana wczoraj; otóż ma już sto lat; ukazała się w roku 1755, wtedy, kiedy Quesnay zakładał swoją szkołę: aż tak dalece jest prawdą, że centralizacja i socjalizm są produktami tej samej gleby.”
Fryderyk Engels (1820-1895) „ Rozwój so cjalizmu od utopii do nauki” „Potem przyszli trzej wielcy utopiści: Saint-Simon, u którego nastawienie burżuazyjne zachowało się jeszcze w pewnej mierze obok proletariackiego; Fourier oraz Owen, który - w kraju najbardziej rozwiniętej produkcji kapitalistycznej i pod wrażeniem zrodzonych przez nią przeciwieństw - nawiązując bezpośrednio do materializmu francuskiego systematycznie rozwijał projekty zmierzające do zniesienia różnic klasowych. Charakterystyczne dla wszystkich trzech jest to, że nie występowali oni jako przedstawiciele interesów historycznie już ukształtowanego proletariatu. Podobnie jak myśliciele Oświecenia nie zamierzają oni zaczynać od wyzwolenia jednej określonej klasy - chcą od razu wyzwolić całą ludzkość. Podobnie jak tamci, chcą ustanowić panowanie rozumu i wiecznej sprawiedliwości; ale ich wizja o całe niebo rożni się od tego, co proponowali myśliciele Oświecenia. Świat burżuazyjny, urządzony wedle zasad tych myślicieli, jest również nierozumny i niesprawiedliwy; i tak samo jak feudalizm i wszystkie poprzednie ustroje społeczne winien powędrować na śmietnik. Prawdziwy rozum i prawdziwa sprawiedliwość w świecie nie zapanowały dotychczas tylko dlatego, że dotąd ich należycie nie poznano. … Widzieliśmy, jak filozofowie francuscy XVIII stulecia, ci, którzy przygotowali grunt dla rewolucji, odwoływali się do rozumu jako jedynego sędziego wszystkiego, co istnieje. Miano zbudować rozumne państwo, rozumne społeczeństwo; miano bezlitośnie usunąć wszystko, co się sprzeciwiało wiecznemu rozumowi. Widzieliśmy też, że ten wieczny rozum był w rzeczywistości tylko wyidealizowanym rozsądkiem średniego mieszczanina, który właśnie przekształcał się w burżua. I kiedy R
(…)
… tego skutek? Skutek byłby bardzo smutny, bo są to wszystko dobrzy ludzie. Jednak strata ta miałaby charakter emocjonalny. Państwo na pewno nie ucierpiałoby. Bardzo wielu ludzi zdołałoby pełnić funkcje tych „pięknych ozdób”.
Charles Fourier (1772-1837)
„Namiętności pochodzą od Boga. Potoki filozoficznego oświecenia to tylko potoki mroku… Nie tylko do przemysłu stosować należy pojęcie postępu, należy nim objąć również obyczaje i mechanizm socjalny…. Postęp społeczny wzrasta w miarę wyzwalania się kobiet. Zło ma swój korzeń w rodzinie.”
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831)
„Ogólnie biorąc filozofia dziejów nic innego nie oznacza, jak myślące ich rozważanie…. Poznanie nasze dąży do tego, by zrozumieć, że zamierzenia wiekuistej mądrości spełniły się zarówno w dziedzinie przyrody, jak i w dziedzinie rzeczywistego…
… istnienia społeczeństwa…. Rewolucja była zwycięstwem stanu trzeciego, to znaczy wielkiej masy narodu czynnej w produkcji i w handlu, nad uprzywilejowanymi dotychczas stanami próżniaczymi - szlachtą i duchowieństwem. Ale zwycięstwo stanu trzeciego okazało się wkrótce zwycięstwem małej tylko części tego stanu, zdobyciem władzy politycznej przez jego uprzywilejowaną społecznie warstwę - przez posiadającą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)