„Służąc własnym interesom, jednostka służy ogółowi” ?
Każda, z jakże licznego grona jednostek społecznych posiada własne, odmienne cele,
swój indywidualny światopogląd czy priorytety. Im bardziej są one zróżnicowane, tym
ciekawsze staje się środowisko, a także wzajemne relacje i oddziaływania między jednostkami.
Skala zróżnicowania jest tak wielka, iż można by śmiało stwierdzić, że nie ma dwóch
identycznie usposobionych jednostek. Podobnie jak mieszają się między sobą narodowości,
kultury, religie, rasy, płci itd. mieszają się również oczekiwania i możliwości intelektualne
czy finansowe poszczególnych jednostek. Moim zdaniem nie ulega wątpliwości fakt iż,
bez względu na wiek, pochodzenie, kolor skóry, zamożność czy poziom wykształcenia istnieją
potrzeby i oczekiwania powszechne, choćby w niewielkiej części dla każdego społecznego
indywiduum. Mimo, iż każdy z nas posiada indywidualnie ukształtowane preferencje
co do np. planów na przyszłość czy potrzeb materialnych, to jednak łączy nas jedna bardzo
ważna wspólna cecha, a mianowicie upór i bezwzględność zaspokajania swojego
zapotrzebowania i interesów. Egoistyczny interes prywatnego producenta, w warunkach
wolnej gospodarki rynkowej, przekształca się w dobro publiczne.
Wszyscy, kierujący się własnym interesem, mogą najlepiej zaspokoić potrzeby całego
społeczeństwa. Nierzadko dzieje się tak, że własne dobro i korzyści stają się dla nas
najważniejsze. I choć często skupiamy się wyłącznie na sobie, realizacji swoich planów,
oczekiwań i potrzeb, tak naprawdę nie zdajemy sobie do końca sprawy z tego,
że najzwyczajniej w świecie działamy także dla dobra ogółu. Prawda jest taka,
że ta nieświadomość sprawia, iż skuteczność naszych działań jest znacznie większa niż
w sytuacji, gdy dążenia te byłyby skupione i motywowane wyłącznie dobrem ogółu.
Zatem każda z istniejących jednostek społecznych, mniej lub bardziej efektownie, kieruje się
ku maksymalizacji swojego dochodu. Wydaje się to zachowaniem naturalnym, mało tego,
nikogo nie gorszy fakt, iż dla żadnej pojedynczej jednostki, maksymalizacja dochodu ogółu
celem nie jest.
Każdy człowiek ma w sobie coś z egoisty, dlatego podświadomie, na każdym kroku chce
coś zyskać: "…jednak w tym, jak i w wielu innych przypadkach, jakaś niewidzialna ręka kieruje
nim tak, aby zdążał do celu, którego wcale nie zamierzał osiągnąć…"[1].
1
Adam Smith, Bogactwo Narodów (rozdział II, księga IV)
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)