SKAŁY OSADOWE:
wietrzenie - zespół procesów fizycznych i chemicznych prowadzący do zniszczenia skał.
- wietrzenie fizyczne: pod wpływem nasłonecznienia, mrozu (rozluźnienie spójności skały, a następnie jej rozkruszenie)
- wietrzenie chemiczne: niszczące działanie wody i rozpuszczonych w niej składników mineralnych; rozkład chemiczny mniej odpornych składników skały.
Zwietrzelina - materiał powstający ze zniszczenia skały.
Sedymentacja - osadzanie i gromadzenie się zwietrzeliny Podział skał osadowych ze wzgl. na sposób powstawania i skład mineralny:
1. Skały okruchowe - wietrzenie fizyczne różnych skał; składniki allogeniczne: kwarc, skalenie, łyszczyki
2. Skały ilaste - wietrzenie fizyczne i chemiczne; przeważają produkty pochodzenia chem. minerały ilaste i tlenki glinu.
3. Skały pochodzenia chemicznego - wietrzenie chemiczne; powstają przez wytrącanie składników mineralnych z roztworu wodnego - krystalizacja minerałów.
4. Skały pochodzenia organicznego - powstają w wyniku nagromadzenia szczątków pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
MINERAŁY SKAŁ ORGANICZNYCH:
minerały allogeniczne - te, które tworzą się poza skałą i dostają się do niej jako gotowe twory krystaliczne: kwarc, łyszczyk jasny, skalenie. Proces niszczenia podczas transportu, obtoczenie, zaokrąglenie kształtu.
Minerały autogeniczne - tworzą się wraz z powstającą skałą osadową - krystalizacja z roztworów wodnych w basenach sedymentacyjnych.
Grupa węglanów - Kalcyt, dolomit, syderyt.
Kalcyt: węglan wapnia CaCO3, twardość 3, łupliwość doskonała trójkierunkowa, pokrój słupkowy, barwa jasne kremowe, białawe, żółtawe, przezroczyste lub nie; skupienia ziarniste lub zbite - wielkie masy skalne: marmury, wapienie, kreda, formy naciekowe: stalaktyty, stalagmity. Dolomit: węglan wapnia i magnezu, tward. 3.5 - 4, łupliwość dosk. trójkierunkowa, barwa jasna szarawa, brunatna, skupienia ziarniste zbite masy skalne.
Syderyt - węglan żelaza, tward. iłupl. jak w kalcycie, zbite skupienia o brunatnych iżółtych barwach, duża ilość substancji ilastych.
Grupa węglanów - gips, anhydryt
Gips - uwodniony siarczan wapnia, tward. 2, łupliwość dosk. jednokierunkowa, pokrój płytkowy lub słupkowy, barwa jasna pastelowa, przeświecająca, skupienia grubopłytkowe, włókniste, pilśniowe, połysk szklisty.
Anhydryt - bezwodny siarczan wapnia, tward. 3, łupliwość jak gips, połysk szklisty, barwa biała, szara, niebieskawa, skupienia drobnoziarniste lub zbite. Minerały ilaste - uwodnione krzemiany glinu i żelaza - kaolinit, illit, montmorylonit. Część min. ilastych ma budowę krystaliczną; kryształy mają pokrój płytkowy, łuseczkowy lub włóknisty. Najczęściej min. ilaste występują w formach zbitych lub porowatych, tłustych w dotyku, o własnościach plastycznych, chłonnych. Należą do krzemianów pakietowych o różnej odległości między pakietami i związanej z tym różnej zdolności przyłączania cieczy. Zdolność przyjmowania wody między pakiety jest przyczyną łatwej namakalności, mięknienia i plastyczności.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)