SKAŁY OSADOWE Skały osadowe stanowią 5% wagowych skorupy ziemskiej (do głębokości 16 km). Pozostałe 95% przypada na skały magmowe i metamorficzne. Skały osadowe pokrywają 75% powierzchni Ziemi – dzięki temu wydają się powszechniejsze niż są rzeczywiście. Skały osadowe powstają w wyniku sedymentacji. SEDYMENTACJA – to proces gromadzenia się materiału okruchowego, organicznego lub chemicznego w zbiornikach wodnych lub rzadziej w środowisku lądowym. Osady te podlegają następnie procesowi diagenezy , podczas której okruchy skał ulegają cementacji Środowiska sedymentacji Środowisko lądowe to środowisko rzeczne, limniczne (jeziorne), glacjalne, pustynne, bagienne. Środowisko morskie – oceaniczne jest bardziej zróżnicowane głównie z uwagi na głębokość morza i odległość od brzegu: środowisko lagunowe, litoralne, nerytyczne, batialne i abisalne. Facje osadowe W zależności od środowiska sedymentacji w tym samym czasie powstają osady różnej genezy i o różnym składzie mineralnym. Zmienność osadów powstających w tym samym czasie określa pojęcie facji. FACJA to zespół cech litologicznych, paleontologicznych i ekologicznych osadu. Facja odzwierciedla warunki, w jakich nastąpiła sedymentacja osadu. Facje osadowe powstałe w określonych środowiskach sedymentacyjnych mają identyczne jak środowisko nazwy: facja lądowa, morska, pustynna, litoralna, rafowa, okruchowa itp. Litofacja – facja wyróżniona na podstawie cech litologicznych (skład mineralny, struktura i tekstura) np. osady piaszczyste i węglanowe, wapienie rafowe i iły wapienne. Biofacja – facja wyróżniona na podstawie zawartych w osadach szczątków organicznych. Rodzaj skamieniałości znajdujących się w danym osadzie świadczy o środowisku sedymentacji, tzn. o głębokości zbiornika, oddaleniu od brzegu, temperaturze i zasoleniu wody . Zmienność facjalna osadów w oceanie – Ryc. z podr. W. Mizerskiego „Geologia dynamiczna dla geografów” W pewnych warunkach geologicznych na dużych obszarach mogą tworzyć się grube osady podobnego rodzaju. Takie osady wyodrębniane są jako formacja osadowa . Formacja solonośna – w jej skład wchodzą sole, ale również gipsy oraz osady węglanowe i okruchowe, które powstały w wysychającym zbiorniku morskim. Formacja fliszowa – zespół osadów tworzących się u podnóża stoku kontynentalnego, na skutek działania prądów zawiesinowych (spływ grawitacyjny podwodny – z osadem ilastym). Formacja pustynna – obejmuje osady w warunkach klimatu suchego, gorącego i przy niedoborze wody. Formacja molasowa – zespół osadów okruchowych (lądowych) powstałych w skutek niszczenia wypiętrzanego łańcucha górskiego.
(…)
…, w ich powstaniu nie brał
udziału transport i selekcja ziaren.
Największe rozprzestrzenienie mają skały alitowe. Są produktem wietrzenia chemicznego w
klimacie gorącym i wilgotnym. Krzemionka i węglany są ługowane ze zwietrzeliny, a na
miejscu pozostają niemal wyłącznie tlenki i wodorotlenki żelaza i glinu (czerwone, żółte
lub brunatne zabarwienie).
Do skał alitowych zaliczane są:
• terra rosa,
• lateryty…
…, w ich powstaniu nie brał
udziału transport i selekcja ziaren.
Największe rozprzestrzenienie mają skały alitowe. Są produktem wietrzenia chemicznego w
klimacie gorącym i wilgotnym. Krzemionka i węglany są ługowane ze zwietrzeliny, a na
miejscu pozostają niemal wyłącznie tlenki i wodorotlenki żelaza i glinu (czerwone, żółte
lub brunatne zabarwienie).
Do skał alitowych zaliczane są:
• terra rosa,
• lateryty…
…, wrzecionowate, płasko-wydłużone, dyskoidalne
Charakter powierzchni – matowe, porysowane, gładkie; pozwala wnioskować o środowisku
transportu
SKAŁY ILASTE
Głównym składnikiem skał ilastych są minerały ilaste:illit, kaolinit, montmorillonit.
Obok nich może występować materiał okruchowy, głównie kwarc.
Iły to ogólna nazwa nadawana różnym typom skał zbudowanym z minerałów ilastych i
materiału pelitowego.
Iły…
…, wrzecionowate, płasko-wydłużone, dyskoidalne
Charakter powierzchni – matowe, porysowane, gładkie; pozwala wnioskować o środowisku
transportu
SKAŁY ILASTE
Głównym składnikiem skał ilastych są minerały ilaste:illit, kaolinit, montmorillonit.
Obok nich może występować materiał okruchowy, głównie kwarc.
Iły to ogólna nazwa nadawana różnym typom skał zbudowanym z minerałów ilastych i
materiału pelitowego.
Iły…
… krzemionkowe
Powstają na skutek chemicznego wytrącania krzemionki lub w wyniku nagromadzenia
krzemionkowych elementów organizmów (okrzemek, radiolarii, gąbek krzemionkowych).
Pierwotnymi składnikami skał tej grupy są opal i chalcedon, które mogą przekrystalizować w
kwarc.
radiolaryty – zbudowane z pancerzyków promienic – radiloarii
opoki – zbudowane z organogenicznej krzemionki pochodzącej ze szkieletów gąbek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)