To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Stosunki wyznaniowe
Kościół rzymskokatolicki w XVI w.
Najważniejsze stanowisko zajmował arcybiskup gnieźnieński, który jednocześnie był prymasem Polski, dalej biskup krakowski(Książe siewierski). Było w sumie 15v biskupów biskupów czego 13 w koronie i 2 na Litwie. Wszyscy biskupi wchodzili do rady królewskiej później senatu. Stanowiska do kanoników kapitularnych i kolegialnych było zarezerwowane dla szlachty. W latach 1563/65, odjęto prawo sądzenia osób świeckich przez duchowieństwo. Kościół zachowal jednak w swych dobrach liczne dobra, szkolnictwo, szpitale i opiekę nad ubogimi. Było też wyłączone spod sądownictwa świeckiego z wyjątkiem spraw o ziemie. Reformacja w Polsce i wolność religijna
W latach 30 XVI w. zaczęła się w Polsce szerzyć reformacja, głównie w postaci luteranizmu(mieszczaństwo[miasta pruskie i częściowo Wielkopolskie]) i kalwinizmu(średnia szlachta i część magnaterii[Małopolska i Litwa]). Na początku władze stanowczo wystąpiły przeciwko reformacji(zakaz wyznawania luteranizmu, cenzura, zakaz rozpowszechniania książek innowierców, rewizje w domach w poszukiwaniu heretyckich wydawnictw,). Sądownictwo kościelne stało się nieskuteczne wobec braku egzekfowalności przez władzę publiczną, co wprowadziło faktyczną tolerancję religijną. 1564 edykt przeciw barciom polskim w Parczewie. Ostatecznie sytuację prawną zaczeły normować 1570 zgoda sandomierska(luteranie, kalwini, bracia czescy) ta ugoda miała scementować reformację w walce z kontrreformacją, jej głównym skutkiem Konfederacji Warszawskiej 1573 wprowadzającej tolerancję religijną(tylko szlachta). Tekst ten zastrzegał jednak, że zalegalizowane wyznania nie mogą podważać poddaństwa
Kontrreformacja i ograniczanie praw różnowierców
1565 - Zakon jezuitów został sprowadzony do polski.
1578 - synod Piotrkowski przyjął uchwały soboru trydenckiego
Reformacja była w Polsce zjawiskiem krótkotrwałym i nie rozpowszechniła się zbytnio
Stefan Batory zakazał budowy nowych Zborów w miastach królewskich
Tumulty - niszczenie zborów przez podburzonych ludzi(głównie studentów), których zakazywano później odbudować.
1631 - konstytucja nakazała stawianie oskarżonych o tumulty przed Trybunał Koronny, jednak były duże trudności z znalezieniem sprawców. Kościół Prawosławny unia brzeska
Najwyższą funkcję pełnił metropolita kijowski. Było też 9 biskupstw. 1596 - unia brzeska = powstanie kościoła greckokatolickiego(zachował obrzędy, ale uznawał zwierzchnictwo papieża) Dopiero w 1620 przywrócono hierarchię prawosławną w Polsce. Na przełomie XVII i XVIII nasiliła się propaganda na rzecz unii, która w końcu zwyciężyła na Rusi halickiej i części zachodniej Białorusi.
(…)
… nakazała wygnanie z Polski arian. W 1668 odstępstwo od religii katolickiej uznano za przestępstwo apostazji, za które karano wygnaniem i konfiskatą majątku. W 1715 innowiercy przestali zasiadać w senacie. W 1717 zezwolono innowiercom na dokonywanie tylko prywatnych nabożeństw w domu. Ostatecznie kontrreformacja załamała się w Polsce w połowie XVIII w.
Władza królewska
Pozycja króla jego kompetencje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)