To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pozycja ustrojowa RPO w Polsce jest specyficzna. Jest on organem konstytucyjnym o samodzielnym charakterze. Biorąc za podstawę trójpodział władz, stwierdzić trzeba, że Rzecznik nie mieści się w żadnej z nich. Przedmiotem jego zainteresowań jest zasadniczo funkcjonowanie władzy wykonawczej, podejmuje swe działania w formach nasuwających analogie do działań władzy sądowniczej, jednak pozostaje powiązany z władzą ustawodawczą. W Konstytucji z 1997 r. nazwany został organem ochrony prawa (rozdział IX K.); słusznym krokiem wydaje się więc posługiwanie tą nazwą. Ustawa o RPO w ogólnikowy sposób określiła kwalifikacje kandydata. Musi on bowiem posiadać obywatelstwo polskie, wyróżniać się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym, oraz wysokim autorytetem ze względu na swe walory moralne i wrażliwość społeczną . Kwestia obywatelstwa nie budzi wątpliwości. Zwrócić uwagę należy jednak na obowiązek legitymowania się wiedzą prawniczą. Wysokie kwalifikacje osobiste, jakich ustawodawca wymaga od Rzecznika, mają stanowić podstawową gwarancję fachowego i skutecznego wypełniania zadań, jakie na ten organ nakłada zarówno Konstytucja jak i ustawa. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż Rzecznik w swoich działaniach nie dysponuje środkami, które mogłyby obligować kontrolowane organy do wydawania, zmiany lub uchylania stosownych rozstrzygnięć. Jego rola polega jedynie na sygnalizowaniu pewnych problemów, opiniowaniu i nakłanianiu organów administracji do podejmowania odpowiednich działań. Powodzenie tego typu zabiegów w dużej mierze zależy od siły autorytetu osoby, która tymi środkami włada. Zgodnie z art. 209 ust. 1 Konstytucji Rzecznik powoływany jest przez Sejm za zgodą Senatu. Szczegółowy tryb wyboru określony został zarówno w ustawie, jak i w regulaminach obu izb parlamentu. Kandydatów na urząd Rzecznika zgłaszać może Marszałek Sejmu oraz grupa posłów w liczbie co najmniej 35 (art. 3 ustawy o RPO) Uchwała Sejmu w sprawie powołania Rzecznika Praw Obywatelskich zapada bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Podjętą przez Sejm uchwałę Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika w ciągu miesiąca od dnia przekazania Senatowi uchwały Sejmu. Milczenie drugiej izby w tej sprawie oznacza akceptację wyboru dokonanego przez Sejm. Natomiast podjęcie przez Senat, w ustawowym terminie, uchwały wyrażającej brak zgody tej izby na kandydaturę zaproponowaną przez Sejm powoduje prawną bezskuteczność uchwały sejmowej i konieczność przeprowadzenia ponownego wyboru. Uchwała Senatu zapada zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby senatorów. Rzecznik jest powoływany na pięcioletnią kadencję (art. 209 ust. 1 Konstytucji) ,
(…)
… jest również i to, żeby przystąpić do wykonywania swych konstytucyjnych obowiązków, Rzecznik musi przed Sejmem złożyć następujące ślubowanie:
„Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków Rzecznika Praw Obywatelskich dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec wolności i praw człowieka i obywatela, kierując się przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego i sprawiedliwości.
Ślubuję, że powierzone mi obowiązki wypełniać będę bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy państwowej i służbowej.”
Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania „tak mi dopomóż Bóg.”
Ścisłe związki Rzecznika z Sejmem i Senatem, wyznacza ponadto, nałożony na niego konstytucyjnie, obowiązek corocznego informowania obu…
…, uchwały wyrażającej brak zgody tej izby na kandydaturę zaproponowaną przez Sejm powoduje prawną bezskuteczność uchwały sejmowej i konieczność przeprowadzenia ponownego wyboru. Uchwała Senatu zapada zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby senatorów. Rzecznik jest powoływany na pięcioletnią kadencję (art. 209 ust. 1 Konstytucji) ,licząc od dnia złożenia ślubowania…
… się złożonemu ślubowaniu (art. 7 ust. 2 ustawy o RPO).
Warto zwrócić uwagę, że ostatnia przesłanka ma nieostry charakter i pozostawia znaczną swobodę oceny. W sytuacji konfliktowej może to doprowadzić do polityzacji procesu egzekwowania odpowiedzialności Rzecznika.
W przypadku określonym w art. 7 ust. 1 pkt 1 o odwołaniu Rzecznika Praw Obywatelskich orzeka Sejm w formie uchwały podjętej - jak w przypadku…
… sformalizowane niż np. zwrócenie się do TK ze skargą konstytucyjną. Świadczy o tym to, że skargę do Rz. P. Ob. może złożyć każdy, nawet ten, kto niema zdolności prawnych, może być złożona w cudzym imieniu i w dowolnej formie.
Rz. P. Ob. w odróżnieniu od organów sądowych może podejmować czynności z urzędu (może działać bez wniosku)
Powoływanie i odwoływanie
Rz. P. Ob. jest powoływany na 5-letnią kadencję…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)