Fragment notatki:
Ryzyko kursowe
(1) 17.03.2011
GENEZA I ISTOTA RYZYKA KURSOWEGO
Skąd wzięło się ryzyko kursowe? Każdy bierze ryzyko pod uwagę w podejmowaniu decyzji finansowych, przy czym
skala ryzyka (problemu) w przypadku osób indywidualnych jest stosunkowo niższa niż w przypadku przedsiębiorstw.
rys historyczny. krótka prezentacja najważniejszych cech systemów walutowych, które są tej pory funkcjonowały i
charakteryzowały się tym, że występowało lub nie ryzyko kursowe. I było ono immanentnym elementem każdego z
tych systemów, który zmieniał się wraz z funkcjonowaniem kolejnych systemów, aż ta ewolucja doprowadziła do
stanu bieżącego, który charakteryzuje się dużą zmiennością kursów walutowych potrzebą stosowania metod,
podejmowania działań eliminujących lub ograniczających je.
MN system walutowy jest to układ regulacji ale również zasad i zwyczaj które regulują i determinują warunki obiegu
pieniądza w sferze mn. Z jednej strony regulacje., z drugiej zasady i zwyczaje regulujące zasady obiegu pieniądza w
sferze stosunków mn. Wyraźnie oddzielamy zasady i zwyczaje od regulacji, ponieważ regulacje mają charakter
wiążący. Są to najczęściej umowy, postanowienia, uchwały podjęte przez instytucje fin głównie (przede wszystkim)
przez instytucje fin o charakterze mn, które regulują te zasady obiegu pieniądza w sferze stosunków mn. I główną
taka instytucją jest MFW, porządkuje i narzuca standardy obrotów płatniczych w skali mn. Ale równie dużą rolę
odgrywają zasady i zwyczaje nie mające charakteru wiążącego, nie wynikają z żadnych umów czy statutów, ale z
korzyści które odnoszą uczestnicy obrotów mn., z wygody. (przykład zwyczaju: inkoterms, akredytywa, weksel)
FUNKCJE MIĘDZYNARODOWEGO SYSTEMU WALUTOWEGO:
1. wyrównywanie bilansów płatniczych poszczególnych państw, każdy mn system fin posiada możliwość
udzielania pożyczek które wykorzystywane są do wyrównywania bilansów płatniczych. Każda instytucja fin o
charakterze mn ma taki mechanizm do udzielania pożyczek. MFW udziela ich po przez emisję SDRów. Po
przez wyrównywanie bilansów płatniczych dba się o to żeby te strumienie pieniężne przepływały w sposób
nie zakłócony.
2. MSW powinien zapobiegać spekulacyjnym przepływom kapitału. Powinien przeciwdziałać ograniczaniu
swobody dokonywania płatności w skali mn. Eliminować restrykcje walutowe.
3. MSW powinien zapobiegać nie kontrolowanemu rozwiązywaniu konfliktów między dłużnikami a
wierzycielami. Brak spłaty pożyczki to nie tylko problem ekonomiczny, ale także polityczny. MSW z
układem reguł i instytucji powinien temu zapobiegać, Np. rozładował zadłużenie byłych krajów ZSRR; cześć
umorzona, cześć na raty.
4. Dbanie o właściwą płynność w skali mn, czyli o to żeby w obiegu znajdowało się tyle środków płatniczych ile
gospodarka światowa potrzebuje( za dużo - inflacja; za mało - hamowanie rozwoju gospodarczego).
W systemach mechanizm dbania o płynność był różny, w jednych pod kontrolą mn w innych nie.
3 SYTEMY WALUTOWE (ich ewolucja doprowadziła do pojawienia się ryzyka kursowego)
1)system waluty złotej - 1880, w warunkach kapitalizm wolnorynkowego, do 1914. Bardzo pozytywnie oceniany,
jako system o wysokiej stabilności(korzystnym wpływie na gospodarkę). 41 krajów. po I WŚ zwiększeni
interwencjonizmu państwowego. 4 zasady:
• emisja banknotów ściśle podporządkowana rezerwom złota - emitować banknoty mogły te państwa które
dysponowały rezerwami w złocie, możliwość zwiększenia ilości pieniądza w obieg spowodowane
własnymi interesami (nie globalnymi). Brak światowej kontroli.
• banki centralne są zobowiązane do zakupu/ sprzedaży złota po stałej cenie wyrażonej w walucie krajowej
- brak ryzyka kursowego - stała cena. przejście z jednego środka płatniczego na inny (gotówka złoto)
nie pociąga za sobą ryzyka w postaci możliwości poniesieni strat. Obecnie izolacja złota.
• pełna wzajemna wymienialność wszelkich form pieniądza na złoto.
• pełna swoboda transferu złota między granicami
Warunki wolnej konkurencji zakłócone przez interwencjonizm spowodowały proces przejścia do systemu z Breton
Woods.
2) System dewizowo-złoty. 1944. Procesy ekonomizacji (wprowadzenie monet i banknotów, lokaty w nich dają
odsetki a w zlocie nie) i demonetaryzacji złota, izolowane od strefy płatniczej, spychane na pozycje środka
gromadzenia rezerw.
Równoczesne funkcjonowanie w obiegu złota i $ (uprzywilejowanie $, aż do dziś) USA sterowało płynnością
światowa tak jak im pasowało. Brak kontroli mn.
Pełna wymienialność dolarów na złoto - brak ryzyka.
przełom 60/70 zachwianie systemu - za dużo $, deprecjacja zaczęła dawać znaki. złoto zaczęło wypierać $,
nadwątlenie rezerw złota w USA. Wymiana $ na złoto bezpośrednią przyczyna upadku dewizowo-złotego 1971. .
Nikson zawiesił wymienialność $ na złoto.
3)system wielo-dewizowy. Tendencje do umacniania się walut wielu krajów, przede wszystkim Europy zachodniej,
które na bazie planu Marshalla obudowały swoje gospodarki, zgromadziły duże rezerwy, co pozwoliło wzmocnić się
ich walutom. Waluty te zaczęły wypierać dolara (waluta transakcyjna, lokacyjna, rezerwowa, interwencyjna). Zaleta:
zwiększeni płynności w skali światowej, większa liczba centrów finansowych (Japonia, Frankfurt, Zurych, Paryż),
zaczęto korzystać z innych walut. Tu pojawia się ryzyko poniesienia strat.
Transakcje terminowe - panaceum na ryzyko kursowe, odpowiedz na pojawienie się sytemu wielo-dewizowego i
pojawienie się ryzyka kursowego. Mają one na celu ograniczenie tego ryzyka, zwalczanie. Stosowane do
konstruowania transakcji Headging owych - strategii zabezpieczających.
Płynność - kontrola mn, MFW (statut, porządek prawny) 85% głosów potrzebne jest do zwiększenia emisji sdrów
Wada: pojawienie ryzyka kursowego. koszty wymiany walut (koszty kursów, koszty wymiany)
pełna izolacja miedzy strefa monetarna - pieniężna, a nie monetarna gdzie dominują rezerwy złota. dolar nadal ma
dominującą pozycje, ale Euro go goni.
(2) 31.03.20111
KURSY WALUT i MECHANIZMY KURSOWE (ze szczególnym uwzględnieniem podatności poszczególnych
typów kursów na ryzyko kursowe).
KURS WALUTOWY - w warunkach występowania w obiegu wielu walut spełniających funkcję pieniądza
walutowego, pod pojęciem kursu walutowego rozumiemy cenę jednej waluty wyrażoną w drugiej walucie.
Czynniki wpływające na zmianę kursu walutowego:
1. ekonomiczne - w największym/najaktywniej stopniu wpływają na poziom kursu. Oddziałują w najszerszym
zakresie w warunkach dobrze prosperującej gospodarki, w której nie jest zachwiana równowaga.
a. relacja podaży i popytu na waluty obce na krajowym rynku walutowym
b. stopa inflacji (względnie do stóp inflacji w innych krajach)
c. długoterminowe stopy procentowe
d. stan bilansu płatniczego
e. typ prowadzonej prze dany kraj polityki gospodarczej (restrykcyjna/ekspansywna)
2. polityczne - mogą w niektórych sytuacjach odgrywać większą rolę niż ekonomiczne, np.: sytuację napięć
politycznych, występowania niepokojów, konfliktów zbrojnych. Doprowadzają do spadku wartości waluty
krajów zaangażowanych w konflikt
3. psychologiczne - związane z prognozami sporządzanymi przez ekspertów, dotycząc zarówno sytuacji
globalnej jaki i poszczególnych państw, regionów. Optymistyczne wzmacniają wartość waluty danego kraju i
odwrotnie. Ważny elementem tych czynników są wypowiedzi polityków czy osób na istotnych stanowiskach.
4. spekulacyjne - uwidaczniają się w warunkach nierównowagi gospodarczej. Chodzi o spekulacyjne przepływy
kapitału, które staja się istotne gdy zachwiana jest równowaga pomiędzy partnerami gospodarczymi (odpływ
kapitału z kraju o zachwianej gospodarce do kraju o stabilnej = odpływ kapitału zagranicznego = osłabienie
waluty krajowej; podniesienie krajowych stóp procentowych = napływ kapitału zagranicznego = wzrost
wartości waluty krajowej i odwrotnie)
Typy kursów walutowych (klasyfikacja):
1. kryterium zmienności kursu (częstotliwości zmian)
a. kurs wolnorynkowy - nie występuje w praktyce, inne mogą się do niego zbliżać, kształtowany tylko i
wyłącznie pod wpływem relacji podaży i popytu na waluty obce na krajowym rynku walutowym.
Brak jakichkolwiek interwencji państwa.
b. kurs płynny (elastyczny) - kształtowany jest przede wszystkim pod wpływem relacji podaży i popytu
na waluty obce na krajowym rynku walutowym. Interwencje władz walutowych występują (korekta
kursu; nakierowanie go we właściwą stronę; korekta marży wahań kursu walutowego)
c. kurs stały o szerokiej marży wahań wokół parytetu lub kursu centralnego (kursu waluty referencyjnej,
tj. waluty o ugruntowanej pozycji mn) - występował w czasie istnienia Europejskiego Systemu
Walutowego, charakteryzował się tym, że mieliśmy tzw. wąż walutowy.
Każda waluta narodowa uczestnicząca w ESW miała swój kurs centralny wyrażony w ECU
(poprzedniczka euro). ESW zakładał, że kurs rynkowy tych walut, stabilizowany do ECU jako
kursu centralnego, może się od niego odchylać, ale od niego ale tylko w określonych granicach
wyznaczonych tą marżą (2,5; 6; 15 %). ESW wymagał, żeby banki centralne interweniowały w
sytuacjach osiągnięcia przez kurs rynkowy dolnej lub górnej granicy wahań. W takiej sytuacji
trzeba było doprowadzić do spadku waluty, sprzedaż waluty krajowej = zwiększenie jej ilości
i odwrotnie, tzw. interwencje marginalne. W praktyce przeważały interwencje wewnątrz
pasmowe (odchylenie od kursu centralnego o 75%). ESW był etapem do tworzenia
Europejskiej Unii Walutowej. Doprowadzenie do zastąpienia walut narodowych, inna jedną
walutą jest także sposobem na ograniczenie ryzyka kursowego.
d. kurs stały krótkookresowy - kurs jest stały w pewnym krótkim okresie (np. miesiąc), następnie waluta
jest dewaluowana, ponownie kurs stały niższy niż poprzednio (kolejny miesiąc), dewaluacja itd. NP.:
złotówka w latach '90.
e. kurs sztywny - niezmienny w długim okresie; dewaluowany po pewnym dłuższym okresie.
STAŁY - ryzyko bardziej ograniczone; kursy stałe występują coraz rzadziej w praktyce; pozorne bezpieczeństwo,
gdyż może nastąpić gwałtowna zmiana kursu walutowego. Państwo gwarantuje poziom kursu, potrzebne do tego są
duże rezerwy walutowe. Występują w krajach o niestabilnej sytuacji gospodarczej.
Kursy wolnorynkowe i płynne - kursy zmienne; ich częstotliwość zmian w krótkim okresie jest znaczna, skala wahań
niewielka. Dopasowują się do bieżącej sytuacji gospodarczej, następuje natychmiastowe dostosowanie do nich, więc
nie są odczuwalne w dłuższym okresie. Narażone na ryzyko kursowe, ale bieżąca zmienność powoduje, że nie odnosi
się w dłużnym okresie znaczących strat. Nie wymagają posiadania dużych rezerw walutowych, kurs gwarantuje
dobra sytuacja gospodarcza a nie państwo.
2. kryterium liczebności kursu:
a. jednolite - wszelkie operacje rozliczne wg tego samego kursu
b. dualne - rozdwojenie. Tj. operacje handlowe rozliczane wg jednego poziomu kursu, kapitałowe wg
innego. Świadczy to o słabości gospodarki.
c. zróżnicowane - więcej dziedzin w których występują różne poziomy kursu.
DEWALUACJA, DEPRECJACJA, REWALUACJA, APRECJACJA
Kurs walutowy jest istotnym instrumentem w rekach rządów państw, które używają go do korygowania wpływania
na parametry sytuacji gospodarczych, np.: dewaluacja w celu uatrakcyjnienia eksportu co łączy się z wzrostem
kosztów eksportu.
Pieniądz mn - waluty pełniące tę funkcję spełniają podobna rolę w obrocie oficjalnym (pełnienie przez daną walutę
funkcji waluty rezerwowej, referencyjnej, waluta rozliczeń pomiędzy instytucjami finansowymi a bankami) jak i
prywatnym (bieżące płatności). Nie może być rozdźwięku/dysproporcji, że w jednej ze sfer pełnią większą rolę niż w
drugiej.
Cechy kraju emitującego walutę mn:
• duży udział w światowym PKB
• duży udział w światowym eksporcie (fakturujemy w walucie dostawcy; wzrost znaczenia waluty na
rynku)
• sprawnie działająca infrastruktura prawna i instytucjonalna (pewne zagwarantowane zasady używania
walut, na straży waluty stoją określone instytucje) zasady i reguły + instytucje
• dobrze rozwinięty rynek finansowy gwarantujący dużą liczbę instrumentów finansowych
(charakteryzujących się bezpieczeństwem, rentownością, płynnością), przejście z jednej waluty na drugą
(3) 14.04.2011
omówienie zastosowania transakcji terminowych w ograniczaniu ryzyka kursowego
Metoda usuwania ryzyka kursowego związana z tym jaką pozycję dany kontrahent zajmuje na mn rynku
finansowym. Podmioty uczestniczące w mn obrotach płatniczych dokonują płatności w różnych walutach, zajmują na
mn rynku walutowym określone pozycję, w zależności od tego jak kształtuję się relacja między należnościami w
danej walucie obcej a zobowiązaniami w danej walucie obcej. Każdy podmiot biorący udział w transakcjach mn
posiada w każdej walucie określoną pozycje walutową.
POZYCJA WALUTOWA :
• pozycja otwarta - kwota należności w walucie obcej jest różna od kwoty zobowiązań. Podmioty muszą
działać, zachowywać się aktywnie, podjąć działania by przejść do pozycji zamkniętej albo podejmować
działania ograniczające występowanie ryzyka kursowego po przez zastosowanie transakcji terminowych.
o pozycja otwarta długa - nadwyżka należności nad zobowiązaniami. Narażony na ryzyko kursowe jeśli
kurs waluty w jakiej posiadamy to ryzyko spadnie.
o pozycja otwarta krótka - nadwyżka zobowiązań nad należnościami
• pozycja zamknięta - równość kwot należności i zobowiązań. Brak ryzyka kursowego.
Działania umożliwiające przejście z pozycji otwartej do zamkniętej.
pozycja otwarta krótka: np. realizacja transakcji terminowej sprzedaży 2tys $ w terminie sześciomiesięcznym itd.
Zawierane szczególnie z bankami lub innymi instytucjami finansowymi.
Zależność między kursem kasowym a terminowym
terminowym - future - jest wprost proporcjonalny do kursu bieżącego (spot) i do wyrażenia
F= S* (1+iA*T/360)/(1+iB*T/360)
Interpretacja:
f - kurs terminowy
s - kurs bieżący waluty A do waluty B
iA - stopa oprocentowania depozytu w walucie A
iB - stopa oprocentowania depozytu w walucie B
T - długość okresu na jaki zawarta została transakcja terminowa
kurs terminowy kształtowany przez różnice w oprocentowaniu walut A i B, wyższe oprocentowanie
rekompensowane niższym kursem terminowym i odwrotnie.
im dłuższy okres na który zwiera się transakcje terminowe, tym większa różnica miedzy kursami terminowym i
bieżącym
STRATEGIE HEGINGOWE
TRANSAKCJE
BIEŻĄCE
TERMINOWE
WARUNKOWE
OPCJE
BEZWARUNKOWE
FORWARDS
FUTURES
SWAP
transakcje natychmiastowe (spot) - bieżące, brak ryzyka kursowego, okres czasowy wyrażony w dniach pomiędzy
momentem zawarcia transakcji a momentem dostawy i zapłaty jest krótszy niż 3 dni.
Okres dłuższy niż 3 dni to transakcja terminowa; dzielimy ja na:
warunkowe - opcje (standardowe, egzotyczne)
bezwarunkowe - futures, forward, swap
Bezwarunkowe - narzucają na strony transakcji obowiązek realizacji tych transakcji niezależnie od okoliczności. Nie
pozwalają na wyzyskanie korzystnej tendencji, bo obowiązek ich wykonania zmniejsza efektywność rachunku
ekonomicznego. Przeszkadzają w pewnych sytuacjach, trzeba je realizować wbrew sytuacji na rynku
Forwards - '80 w USA, związane z efektywną dostawą towarów. Transakcje niedostępne dla osób fizycznych, ich
parametry nie podlegają standaryzacji, płynność tych kontraktów jest niska
Futures - kontrakty giełdowe, parametry są wystandaryzowane, ale nie zawsze pasują one stroną zmuszonym sięgać
po nie. Są one powszechnie dostępne. Gwarancja wykonania tych kontraktów przez giełdę, giełda bierze na sienie
ryzyko ich wykonania. Płynne kontrakty.
(4) 12.05.2011
Podstawowe elementy i mechanizm transakcji opcyjnych
Wykorzystanie transakcji terminowych do realizacji strategii hegingowych.
Transakcja opcyjna (standardowa) - kupno bądź sprzedaż prawa kupna bądź prawa sprzedaży określonej ilości
instrumentu finansowego (najczęściej kursu waluty) po z góry określonej cenie, która zwana jest ceną bazową.
Kupujący płaci sprzedawcy za uzyskanie prawa ceną, która zwana jest premią. Wyróżniamy dwa rodzaje opcji:
1. prawo kupna - transakcja opcyjna kupna/ transakcja opcyjna typu call
2. prawo sprzedaży - transakcja opcyjna sprzedaży / transakcja opcyjna typu put
Istotny jest rozkład praw i obowiązków kontraktów:
w każdym kontrakcie opcyjnym stroną aktywną tego kontraktu jest posiadacz kontraktu, czyli nabywca, kupujący.
Strona aktywna = podjęcie wszelkich decyzji co do kontraktu (możliwość realizacji, zaniechania = rezygnacji,
upłynnienia na giełdzie przed terminem wygaśnięcia opcji). Sprzedawca musi dopasować się do decyzji kupującego.
Opcje :
1. typ amerykański - bardziej powszechne, opcja ta może być realizowana w każdym dowolnym dniu między
terminem zawarcia opcji a terminem wygaśnięcia opcji (włącznie)
2. typ europejski - realizowana tylko w dniu wygaśnięcia opcji.
Premia zależy od popytu na transakcję terminową (im większe ryzyko, popyt tym premia wyższa) Im niższa cena
bazowa tym wyższa premia - call. Put - im wyższa cena bazowa tym wyższa cena.
wartość wewnętrzna - zysk jaki można uzyskać realizując opcję, im wyższa wartość wew, tym wyższa premia.
Wartość wewnętrzna mają tylko te opcje, które można zrealizować, uzyskać zysk przy realizacji.
wartość zewnętrzna / potencjalna - 'liczę na to że kupując dziś coś bezwartościowego w czasie pozostającym do
wygaśnięcia opcji mam nadzieje na zarobek'. Im dłuższy okres do wygaśnięcia tym wyższa wartość potencjalna.
CALL
PUT
Cb4
Cb1
Cb3
Cb2
Przykład 1
Ck
premia
Cb
Ck1
Przykład 1 - Call
1. Ck Cb
Korzystamy z opcji, kupujemy po Cb. Jeśli sprzedamy od razu
po Ck osiągniemy zysk.
(Ck-Cb) - zysk
- premia
2. Ck1Cb2
Sprzedaliśmy opcje. Decyzje podejmuje kontrahent, który kupuje nasze opcje.
My tracimy. Ale zysk przynoszą wcześniej zakupione opcje.
- (Ck-Cb2)
+ premia2
+ (Ck-Cb1)
- premia1
=
Cb2-Cb1+P2-P1
Premia 1 wyższa niż Premia2. Ujemna korekta.
b. Cb1Cb1 Ani my ani nasz kontrahent nie korzystamy z wykupionych opcji
+ premia2
- premia1
=-
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)