To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WYKŁAD XVI - Ryzyko i niepewność w rolnictwie. 1. RYZYKO A NIEPEWNOŚĆ W PRZEDSIĘBIORSTWACH ROLNICZYCH Ryzyko występujące w rolnictwie jest szczególnie duże ze względu na silne uzależnienie produkcji rolniczej od pogody oraz niemożności ustalenia sztywnych cen na niektóre produkty rolnicze, zwłaszcza zaś na owoce i warzywa. Ryzyko występuje wówczas, gdy nie ma pewności uzyskania zamierzonych efektów, można je jednak przewidzieć z określonym stopniem prawdopodobieństwa. Gdy rolnik planuje uprawę rzepaku w warunkach, w których ta roślina jest zawodna, może z góry przewidzieć na podstawie swego doświadczenia częstotliwość wymarzania rzepaku, stratę spowodowaną jednorazowym wymarznięciem rozłożyć na tyle lat, co ile rzepak wymarza, i obliczoną w ten sposób roczną stratę uwzględnić w kalkulacji opłacalności uprawy rzepaku. Znając prawdopodobieństwo strat, można się od nich - przynajmniej w teorii - ubezpieczyć. Warunkiem obliczenia ryzyka jest znajomość średniej arytmetycznej oraz wartości modalnej (najczęstszej) uzyskiwanych wyników. Przez niepewność rozumiemy możliwość nie uzyskania zamierzonego efektu wówczas, gdy nie można ustalić stopnia prawdopodobieństwa tego niepowodzenia. Inaczej można niepewność nazwać ryzykiem niemierzalnym. Nie da się go ująć liczbą i wstawić do rachunku. Niepewność ma zatem całkowici subiektywny charakter. Jest ona po prostu przewidywaniem przyszłości i stanowi specyficzną cechę psychiki każdego poszczególnego producenta. Niepewność odnosi się do wszystkich przyszłych zdarzeń, dla których empirycznie nie można ustalić parametrów rozkładu prawdopodobieństwa. Pociąga to za sobą podejmowanie decyzji przy niedoskonałej wiedzy. Wyróżniamy niepewność: Endogeniczną, związaną z samym gospodarstwem, np. co do wielkości uzyskanej produkcji (niepewność fizyczna i biologiczna) Egzogeniczną, której źródłem są czynniki działające poza gospodarstwem, takie jak: Zmienność i niepewność cen produktów rolniczych i środków produkcji Zmiany w technologii produkcji w rolnictwie i poza rolnictwem (niepewność technologiczna) Państwo i instytucje; chodzi m.in. o środki ekonomiczne lub prawne, za pomocą których państwo kieruje produkcją rolniczą Inne osoby, np. właściciele środków pieniężnych (udzielający pożyczek), właściciele ziemi w stosunku do dzierżawców, pracownicy najemni, członkowie rodziny rolnika 2 i 3.RODZAJE I PRZYCZYNY RYZYKA W PRZEDSIĘBIORSTWACH ROLNICZYCH Wg Ryszarda Manteuffla („Ekonomika i organizacja gospodarstwa rolniczego”) Rozróżniamy cztery rodzaje ryzyka: Ryzyko techniczno - przyrodnicze. Należą tu następujące możliwości ponoszenia strat:
(…)
… choroby. Dotyczy to głównie rolników indywidualnych, którzy zwykle nie mają się kim wyręczyć, a jeśli nawet mają, to musza płacić za zastępstwo, co obniża dochód rolniczy.
Ryzyko ekonomiczne. Rozróżnia się ogólne oraz cząstkowe źródła tego ryzyka.
Źródła ogólne:
Rozwój społeczny. Zawarte w nim są bardzo liczne i bardzo różne źródła ryzyka. Zmieniają się preferencje w społeczeństwie i w związku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)