RYNEK W UJĘCIU EKONOMICZNYM Ogół warunków ekonomicznych, w których dochodzi do zawierania transakcji wymiennych między sprzedawcami oferującymi towary a nabywcami reprezentującymi potrzeby poparte określonymi funduszami nabywczymi.
RYNEK W UJĘCIU POTOC ZNYM Ściśle określone miejsce kupna i sprzedaży, gdyż obejmuje całokształt warunków, w jakich dokonuje się wymiana towarów.
SCHEMAT ELEMENTARNEGO UKŁADU PROCESU WYMIANY: Sprzedający PROCES WYMIANY Kupujący /podaż/ /popyt/
Umowa kupna
sprzedaży
MODEL RYNKU DOSKONAŁEGO W celu poznania mechanizmu działania praw rynkowych stworzono model rynku doskonałego , który jest jedynie modelem umożliwiającym obserwację procesów zachodzących na rynku wolnokonkurencyjnym i dokonanie teoretycznych uogólnień odpowiadających warunkom doskonałej konkurencji. Rynek ten charakteryzuje się następującymi cechami:
producenci i nabywcy nie mają żadnego bezpośredniego wpływu na ceny towaru. Cena stanowi dla nich obiektywną wielkość, niezależną od rozmiarów ich sprzedaży i zakupu, gdyż udział każdego z nich w ogólnym obrocie na rynku jest niewielki,
wszystkie towary danego rodzaju są identyczne pod względem jakości i wyglądu zewnętrznego; nabywca kieruje się więc wyłącznie wysokością ceny,
zmiany cen powodują natychmiastowe zmiany popytu i podaży,
nikt z uczestników transakcji nie korzysta z uprzywilejowania,
istnieje możliwość łatwego przenoszenia czynników produkcji z jednej gałęzi do drugiej, czyli produkcja jest w pełni elastyczna.
Jeżeli warunki te nie są spełnione mamy do czynienia z rynkiem niedoskonałym .
OTOCZENIE RYNKU Podstawowe elementy otoczenia rynku to:
podmioty i przedmioty należące do SFERY WYTWÓRCZEJ, której głównym zadaniem jest wytwarzanie produktów i kreacja podaży poprzez wykorzystanie czynników produkcji,
podmioty i przedmioty należące do SFERY KONSUMPCYJNEGO I PRODUKCYJNEGO WYKORZYSTANIA produktów, w której dominują procesy zaspakajania potrzeb (konsumpcyjnych i produkcyjnych) oraz następuje kreacja popytu,
podmioty i środki SFERY STEROWANIA GOSPODARKĄ, w której dominują procesy informacyjno-regulacyjne, związane głównie z działalnością władz i instytucji państwowych i ponadpaństwowych.
(…)
… tylko potrzeby mające pokrycie w realnej sile nabywczej konsumentów, to taki popyt nazywamy popytem efektywnym. Na rynku występuje tylko popyt efektywny.
WIELKOŚĆ POPYTU na określone dobro zależy od następujących czynników:
poziomu ceny danego dobra - występuje tu zależność odwrotna (im < cena tym > popyt i odwrotnie),
poziomu realnych dochodów ludności - zależność dodatnia (im > dochody realne ludności tym > popyt),
preferencji i gustów konsumentów - ich wpływ na wielkość popytu jest przedstawiony w formie opisowej. Zwiększenie zainteresowania danym towarem powoduje wzrost popytu i na odwrót,
cen dóbr substytucyjnych i komplementarnych,
oczekiwań dotyczących zmian cen.
Ponadto na wielkość popytu mogą wpływać różne czynniki społeczne, np. wykształcenie, płeć, wiek.
Dobra substytucyjne…
… te artykuły ze względu na wartości odżywcze).
Zjawiskiem zwanym przypadkiem VEBLENA, które odnosi się do produktów luksusowych, kiedy wzrost cen wywołuje reakcje snobistyczne, powoduje wzrost popytu.
Efektem spekulacji, które polega na interpretacji zmiany cen jako zapowiedzi trwałej tendencji w najbliższej przyszłości.
PRAWO POPYTU
Wraz ze wzrostem ceny zmniejsza się wielkość popytu i na odwrót.
KRZYWA…
… wynika z :
Efektu substytucyjnego - który polega na tym, że gdy cena określonego dobra wzrośnie, zmniejszy się popyt na to dobro, przy równoczesnym wzroście popytu na dobro substytucyjne, którego cena jest względnie niższa.
Efektu dochodowego - który polega na tym, że gdy cena określonego dobra wzrośnie, konsumenci będą mogli kupować mniej zarówno tego dobra, jak i innych dóbr.
PODAŻ
Przez podaż rozumie…
… wielkość podaży.
KRZYWA PODAŻY
Zestawienie wielkości podaży z różnymi wysokościami ceny w danym okresie umożliwia wyznaczenie krzywej podaży.
Cena
Pd c2 c1 0 Q1 Q2 Podaż Wzrost ceny z c1 do c2 powoduje wzrost podaży z Q1 do Q2, i odwrotnie spadek ceny z c2 do c1 powoduje spadek podaży z Q2 do Q1.
Dzieje się tak dlatego, że wzrost ceny powoduje ceteris paribus wzrost opłacalności produkcji, co motywuje…
… - to takie, które mogą być wzajemnie zastępowane w zaspokajaniu potrzeb, np. popyt na masło zależy nie tylko od jego ceny i od dochodów ludności, lecz również od cen substytutów, np. ceny margaryny. Gdy cena masła wzrośnie, to zmniejszą się jego zakupy przy równoczesnym zwiększeniu się ilości nabywanej margaryny.
Dobra komplementarne - to takie, które muszą być równocześnie stosowane w celu zaspokojenia określonej potrzeby (np…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)