To tylko jedna z 63 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Biomedyczne Podstawy Rozwoju i Wychowania na podstawie książki prof. A. Malinowskiego
1. Czynniki rozwoju
2. Trend sekularny
3. Okres dojrzewania
1. CZYNNIKI ROZWOJU
Rozwój osobniczy człowieka jest uwarunkowany zarówno genetyką jak i ekologią. Tempo rozwoju jest zjawiskiem indywidualnym dla każdego człowieka. Rozwój człowieka następuje za pośrednictwem trzech czynników:
a) czynniki endogenne genetyczne (determinatory rozwoju),
b) czynniki endogenne paragenetyczne (stymulatory),
c) czynniki egzogenne (modyfikatory), w których skład wchodzą:
- biograficzne (modyfikatory naturalne takie jak flora i fauna, minerały, klimat, teren)
- społeczno - kulturowe (pochodzenie społeczne, wielkość środowiska, tradycje, zarobki)
Możemy wyróżnić również 4 czynnik, a mianowicie TRYB ŻYCIA łączący się z genetycznymi i środowiskowymi.
A. Czynniki endogenne - determinatory
Czynniki te już w momencie zapłodnienia określają normy reakcji organizmu jak i przebieg rozwoju w danych warunkach. Za cały rozwój od momentu poczęcia do urodzenia odpowiedzialne są geny rodziców. Cechy rozwojowe określamy za pomocą liczb, które są wynikami pomiarów antropometrycznych. Zaliczamy do nich wysokość ciała, masa ciała, długości kończyn; są to cechy ulegające zmienności adaptabilnej. Adaptabilność to wszelkie zmiany rozwojowe zachodzące w ciągu życia, są to zmiany nieodwracalne. Wymiary człowieka zależą od genotypu jak i od środowiska. Genotyp określa zakres indywidualnej normy reakcji, czyli zakres zmienności jakie mogą pokazać się w formie różnych fenotypów w trakcie rozwoju poprzez łączenie się genotypów z czynnikami środowiskowymi. Zatem człowieka o danym genotypie może mieć różny obraz fenotypowy, czyli osiągnie różny poziom rozwoju biologicznego w zależności od środowiska w jakim się rozwija. Teza to znajduje potwierdzenie w badaniach bliźniąt jednojajowych, które wychowują się w rożnych środowiskach.
Przebieg rozwoju dziecka, aż do ostatecznego wzrostu jest silnie uzależniony od wzrostu rodziców. Głównie wpływ na wzrost w procesie dziedziczenia ma matka. Dzieci rodziców wysokich rosną znacznie szybciej oraz mają wyższy ostateczny wzrost, a niżeli dzieci rodziców niższych. Dziwne jest jednak, lecz potwierdzone to, iż dzieci niskich rodziców bardziej ich przerastają, a dzieci rodziców wysokich są niższe od swoich rodziców.
Także na rozwój ma wpływ płeć. W zależności od płci jest różne temp wzrostu, jak i zachodzą różnice w zakresie wymiarów i proporcji ciała. Zauważa się, iż u chłopców jest mniejsze zaangażowanie procesów rozwojowych, stwierdzamy to na podstawie większej umieralności okołoporodowej. Chłopcy mają zatem mniejszą odporność biologiczną co jest uwarunkowane heterochromosomami płciowymi XY. Dziewczęta posiadają chromosom XX zatem mają na nie mniejszy wpływ czynniki środowiskowe. Opóźnienie rozwoju chłopców jest zauważalne w procesach kostnienia, opóźnia ich wzrost (badania ukazały, że dziewczęta szybciej rosną), lecz ostateczne wymiary ciała są większe u nich. Różnice rozwojowe w zależności od płci kształtują się następująco:
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)