Dokładna tematyka notatki jest następująca: stosunek człowieka wykształconego do śmierci, tekst średniowieczny, teksty contempus mundi, poematy vado mori, skarga umierającego, tańce śmierci, rozmowy człowieka ze śmiercią, ton ironiczny, egzemplum, forma kazania, ironia, maksyma memento mori, maksyma mors cera, hora incerta, śmierć oczywista, godzina niepewna, pamiętaj, o śmierci, dlatego, że jeszcze żyjesz.
„ROZMOWA MISTRZA POLIKARPA ZE ŚMIERCIĄ”
stosunek człowieka wykształconego do Śmierci, konfrontacja wiedzy nabytej z uczuciowością elementy wspólne z „Trenami”
tekst średniowieczny, wynika z tradycji pisania o śmierci w średniowieczu, nie odwołuje się do antyku. Myśl o śmierci zajmowała w literaturze średniowiecza bardzo ważne miejsce. Podejmowano też temat w traktatach filozoficznych pisanych prozą oraz wykształciło się kilka grup utworów wierszowanych, w których podejmowano różne wątki dotyczące umierania (np. strach przed śmiercią, przygotowanie do niej, wiara w życie wieczne lub jej brak, stosunek do świata pozostawionego, świadomość spotkania z Bogiem po śmierci lub jej brak, relacje między duszami zmarłych a żywymi)
w XI-XII wieku pojawiły się teksty contempus mundi, w których ukazywana była marność rozkoszy i wspaniałości doczesnego świata wobec nieubłagalnej śmierci. W XII wieku zaczęto przedstawiać spotkania osób żywych ze zmarłymi oraz dialog jaki utrzymuje z żywymi upersonifikowana Śmierć.
w XIII wieku poematy vado mori przynosiły myśl o powszechności śmierci, obrazowały jej tryumf nad przedstawicielami poszczególnych stanów, zawodów, o odmiennej pozycji materialnej. Powstawały utwory typu skargi, żalu, lamentacji (w Polsce: „Skarga umierającego”), które zawierały narzekania i rozterki podmiotu lirycznego, którym był człowiek spoczywający na łożu śmierci.
w XIV wieku pojawiły się tzw. tańce śmierci ukazujące wszechwładna potęgę i sprawiedliwość Tej, która porywa w tany wszystkich żyjących nie zwracając uwagi na ich zasługi, władzę i godności. Tańce śmierci mają swoje obrazy w ikonografii i literaturze.
Szczególną popularność wśród utworów o śmierci zyskały rozmowy człowieka ze Śmiercią, dlatego że chętnie stosowano wówczas w nauce i literaturze formę dialogu oraz zawierano w nich ładunek dydaktyczny. Rozmowy te sprowadzały się zasadniczo do pytań i odpowiedzi dotyczących poruszanych kwestii oraz do konfrontacji różnych postaw obojga rozmówców. Często rozmowa przekształcała się w „spór”. W utworach tych przeciwstawiano wrogie sobie elementy, najczęściej personifikowane, które miały ukazać własną wyższość i udowodnić wartość reprezentowanych przez siebie racji.
utwór powstał w II poł. XV w. - Dawid z Mierzyńca - prawdopodobny autor.
z tytułu można założyć, że osoba wykształcona wnosi swoje racje.
spotkanie z abstraktem (upersonifikowaną śmiercią) - Śmierć jest pewnikiem.
utwór jest w założeniu żartobliwy, rewolucyjny dla swojej epoki.
„Rozmowa …” jest rozmową o życiu i o człowieku w obliczu śmierci.
rozmowa z abstraktem o realnej rzeczywistości.
utwór ma ton ironiczny. Celem miało być ukazanie wzorców lub antywzorców (utwór moralizatorski, dydaktyczny)
(…)
…: życie człowieka na ziemi i jego perspektywa metafizyczna, obraz świata ludzkiego, wszechwładność i nieprzewidywalność śmierci, problem równości wszystkich ludzi wobec śmierci, funkcje śmierci (pocieszająca, konsolacyjna) na tym poziomie konsolacja, człowiek ma czas na życie („szkoła”, „tak”, „poznaj”). Spojrzenie na życie pozagrobowe jako na konsekwencje przeżytego życia. Dla zilustrowania tez utworu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)