To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Roman Jakobson (1896-1982)
Wyróżniamy następujące czynniki charakterystyczne dla aktów mowy w komunikacji
kontekst
komunikat
NADAWCA ………………………………………. ODBIORCA
kontakt
kod
Aby komunikat był efektywny musi:
być zastosowany do kontekstu (coś oznaczać)
być zakodowany kodem zrozumiałym zarówno dla odbiorcy jak i nadawcy
przejść przez fizyczny kanał komunikacyjny (kontakt między N i O)
Każdy z tych sześciu czynników determinuje inną funkcję języka.
Schemat czynników można uzupełnić schematem funkcji języka:
poznawcza
poetycka
emotywna ………………….. konatywna
fatyczna
metajęzykowa
Wg Jakobsona w aspekcie komunikacyjnym wyróżniamy następujące funkcje języka:
Poznawcza - to rola języka w procesach poznania świata przez człowieka. Pozwala na wyrażanie myśli, idei, pojęć. Realizuje się przede wszystkim w przekazywaniu informacji, oznaczaniu. Funkcja ta spełnia zasadniczy cel licznych komunikatów.
Emotywna - wskazuje ona na bezpośrednie wyrażenie postawy mówiącego wobec tego, o tym o czym on mówi. Jej zadaniem jest wywarcie na odbiorcy wrażenie pewnej emocji (prawdziwej lub udanej).
Konatywna - inaczej funkcja perswazyjna, ukazuje to jej zasadnicze działanie. Jej głównym celem jest wywieranie wpływu na odbiorcę. Na poziomie tekstu funkcja ta realizuje się w sposób najczystszy w zdaniach trybu rozkazującego („Pij!”)
Te 3 funkcje wg Jakobsona są najbardziej podstawowe - tworzą tzw. trójkątny model językowy Bühlera.
Fatyczna - nakierowana jest ona na kontakt jaki rozpoczynają i przedłużają nadawca i odbiorca w trakcie trwania komunikacji. Dzięki niej za pomocą języka stwarzamy i podtrzymujemy stosunki społeczne. Na poziomie tekstu realizuje się w wyrażeniach typu: „Halo, czy pan mnie słyszy?”, „Uhm” itp.
Metajęzykowa - nastawiona jest na kod którym posługują się nadawca i odbiorca. Realizuje się w momentach gdy sam komunikatu zostaje sprowadzony do kodu. Np. „Rozumie pan, co powiedziałem?”
Poetycka - inaczej funkcja estetyczna. Realizuje się, przy nastawieniu na sam komunikat. Konstruując komunikat dobieramy z naszego słownika słowa najbardziej odpowiednie. Jeśli właśnie ta funkcja w tekście dominuje mamy do czynienia z tekstem poetyckim
Przedstawieniowa (poznawcza, denotatywna) - rola języka w procesach poznania świata przez człowieka. Pozwala na wyrażanie myśli, idei, pojęć. Realizuje się w przekazywaniu informacji, oznaczaniu. Spełnia
(…)
…).
Bo celem nadawcy jest przekazanie odbiorcy nowych treści.
(T) Ten most (R) zbudował Cezar. (T) Cezar (R) był wybitnym wodzem.
Tematem mogą być: Rematem mogą być:
· wyrażenia • wyrażenia wskazujące: to predykatywne:
· imiona własne: Cezar był wybitnym wodzem,
· deskrypcje określone: zbudował most pierwszy cesarz Rzymu
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)