Rodzaje socjalizacji Niezależnie od podejścia teoretycznego, socjologowie wyróżniają rozmaite odmiany procesów socjalizacji. Przede wszystkim odróżnia się socjalizację początkową i socjalizację permanentną. Socjalizacja początkowa dokonuje się w rodzinie, a następnie w innych grupach pierwotnych ‐ rówieśniczych i sąsiedzkich. Jednostka zostaje tu po raz pierwszy wprowadzona w świat wzorów, reguł, oczekiwań społecznych. Uczy się podstaw społecznego współżycia. Zyskuje świadomość, że nie jest sama i że musi się liczyć z innymi. Ale proces socjalizacji na tym się nie kończy. Przeciwnie, w jakimś stopniu towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Najpierw w sferze pracy, gdy przygotowuje się on do objęcia pozycji zawodowych i uczy związanych z nimi ról. Tu mieści się cała edukacja szkolna czy uczelniana. Często i później wymaga to ciągłego doskonalenia kwalifikacji lub nawet zdobycia nowych kwalifikacji w przypadku zmiany pracy. W dzisiejszym świecie jest to przypadek bardzo typowy z dwóch powodów: po pierwsze dużej fluktuacji zawodowej, częstego zmieniania miejsc pracy i rodzaju zatrudnienia, a po drugie ogromnego przyśpieszenia zmian technologicznych, wymagających coraz to nowych kompetencji nawet w tym samym zawodzie. Przypomnijmy sobie, jak nowych umiejętności i nawyków wymagała dla wielu pracowników rewolucja informatyczna czy komputerowa. W sferze rodzinnej przyswojenia nowych wzorów i reguł życia wymaga objęcie roli męża czy żony, ojca czy matki. Czasem socjalizacja do takich ról podejmowana jest w formach zorganizowanych. W szkołach uczy się „przygotowania do życia w rodzinieʺ, parafie urządzają kursy dla przyszłych małżonków. Naturalny proces przechodzenia z jednej kategorii wieku do drugiej, od dzieciństwa do lat młodzieńczych, a potem do dojrzałości czy wreszcie starości oznacza za każdym razem konieczność nauczenia się nowych praw i obowiązków, nowych norm i wartości, nowego stylu i sposobu życia. W wielu społeczeństwach te momenty graniczne w biografii są uważane za tak ważne, że towarzyszą im rozbudowane „rytuały przejściaʺ, zbiorowe ceremonie, często o charakterze sakralnym, symbolizujące koniec jednej fazy życia i początek następnej. Antropologowie społeczni dostarczają wielu opisów przejścia od dziecka do wojownika w plemionach prymitywnych. Bogaty rytuał ma sygnalizować potrzebę nowych zupełnie umiejętności, nowych obowiązków, nowych relacji z innymi członkami plemienia. Konieczność socjalizacji występuje też przy przejściu do ostatniego etapu życiowego ‐ emerytury, stanu spoczynku. Uroczystości urządzane z okazji odejścia pracownika z czynnego życia zawodowego podkreślają wagę tej zmiany, do której czasem niełatwo się przystosować i która wymaga opanowania nowych wzorów życia, przyzwyczajenia do odmiennego rytmu aktywności.
(…)
… sposób, w wyniku tak dzisiaj charakterystycznego procesu globalizacji kulturowej czy, dokładniej mówiąc, amerykanizacji kultury. Wtedy całe społeczeństwo może wymagać resocjalizacji: nauczenia się nowych stylów życia, obyczajów, ideałów. Ważny obszar, w którym toczą się procesy socjalizacji, to polityka. Ludzie podlegają socjalizacji politycznej, to znaczy wdrażają się do pewnej kultury politycznej, reguł gry…
… do młodego pokolenia z pominięciem, a czasem nawet wbrew rodzicom czy nauczycielom. Młodzi ludzie mogą wtedy starać się przekonać do nowości bardziej trądy ej onalnie nastawionych starszych. Syn, który uczy ojca posługiwania się komputerem i surfowania w Internecie, córka, która zabiera matkę na dyskotekę, uczniowie, którzy zapraszają nauczycieli na koncert muzyki techno, studenci, którzy wciągają profesora…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)