Renesans prawa rzymskiego w Europie Zachodniej

Smolak. Notatka składa się z 4 stron.
Renesans prawa rzymskiego w Europie Zachodniej
Szkoła bolońska 1088 r. -wykłady Irneriusa nt. kompilacji justyniańskiej
-wprowadzanie norm prawa rzymskiego w praktyce prawnej w północnych Włoszech
-sukces szkoły bolońskiej na skalę europejską rozpowszechnił jej naukę
Glosatorzy -egzegeza Pandektów - lektura i objaśnianie słowa po słowie (krótka uwaga między wierszami lub na marginesie)
-najważniejsi:
-Irnerius
-Azo (XIII w.) - zebrał i opracował glosy do Codexu
-Accursius - uczeń Azo; podsumował dorobek glosatorów przez Glosa ordinaria
-twórczo opracowywali prawo rzymskie z zamiarem wprowadzenia jego zasad prawnych do porządku prawnego
-prekursorzy analitycznego rozumienia prawa (w przeciwieństwie do kazuistycznego)
Komentatorzy (konsyliatorzy) -praktyczne zastosowanie prawa rzymskiego
-tworzyli abstrakcyjne pojęcia prawne z prawa rzymskiego
-zamiast glos pisali traktaty luźno powiązane z tekstem kodyfikacji, analizując przede wszystkim sens zawartego tam prawa
-najważniejsi:
- Bartolus de Saxoferrato XIV w.
-ogromny dorobek naukowy
-prawo rzymskie sankcjonowało prawo partykularne
- Baldus de Ubaldis Humanizm prawniczy XVI w. -zakwestionowali metodę analizy prawa rzymskiego uprawianą przez komentatorów
-celem odtworzenie antycznej kultury prawnej kompilacji justyniańskiej
-wyłącznie naukowy stosunek do prawa rzymskiego
-postulaty - kodyfikacja prawa, równość wobec prawa, humanizacja prawa
Recepcja prawa rzymskiego skutki: -ujednolicenie prawa (korzystne dla tworzenia się scentralizowanych monarchii narodowych)
-rozszerzenie zakresu przedmiotowego norm prawnych
-zabezpieczenie interesów mieszczaństwa (rozwój handlu i prywatnej własności)
-usystematyzowanie i kodyfikacja prawa na bazie ogólnych pojęć prawa rzymskiego
-prowadziła do profesjonalizacji prawników
=przyczyniła się do powstania modelu nowoczesnego państwa
Źródła prawa kanonicznego
-Pismo Święte
-pisma ojców Kościoła (patrystyka)
-kanony soborowe
-dekretały papieskie
Dekret Gracjana z 1140 r.
-pierwsze prywatne ujednolicenie przepisów kościelnych
-odtąd prawo kościelne oparte na ius antiquum (soborowe kanony) i ius novum (dekretały)
Zbiory nowych dekretów
-sześć ksiąg XIII w.

(…)

…
-wyłączała karalność chorych psychicznie
-szczególna odpowiedzialność nieletnich (lżejsze kary)
-obrona konieczna i stan wyższej konieczności wykluczają karalność czynu
-materialna definicja przestępstwa - możliwość stosowania analogii
-podstawowe elementy procesu inkwizycyjnego (ex officio, prawda materialna, nowe środki dowodowe)
-podejrzany miał prawo przedstawić alibi - dowody niewinności
-ograniczone…
… i ogólne pojęcia prawa karnego oraz katalog przestępstw i kar
-innowacja - wina pośrednia
-ograniczyła formę kar śmierci i ich stosowanie, ale zachowała ich anachroniczne powody tj. bluźnierstwo, homoseksualizm, czary
-ograniczono sposoby przeprowadzania tortur (niedługo zniesiono je ustawowo)
-swoją anachronicznością ukazała potrzebę zmian
Francja
Ustawodawstwo królewskie - ordonansy
Ordonans z Blois XVI…
... zobacz całą notatkę