Epoka renesansu: między 2 poł. XIV a końcem XVI w.
Odrodzenie, czyli odnowienie starożytnego ideału wykształcenia, które ma rozwijać wolnego człowieka. Powrót do pierwotnej wielkości człowieka.
Humanizm - studia nad „tym, co ludzkie”
Jako że Bóg pojmowany jest przez myślicieli renesansu jako Największa Aktywność, również dla człowieka drogą do szczęścia powinna być aktywna twórczość intelektualna i działanie. Dlatego logika i teologia schodzą na drugi plan, a na pierwszy wysuwają się etyka i polityka. Bardziej liczy się też własny wysiłek badawczy niż autorytet i tradycja, które powinny być poddane krytyce. Epoka uniwersalnych geniuszy. Filozofia polityki rozpada się na bezlitosną analizę „polityki realnej” (Machiavelli, Książę) oraz projekt społeczeństwa idealnego (More, Utopia).
Thomas More - święty patron rządzących i polityków
O najlepszym ustroju państwa i nowej wyspie Utopia (1516).
Krytyka społecznych i politycznych niedostatków w Anglii; projekt idealnego społeczeństwa. Sprawiedliwość - bezwzględna równość. Brak własności prywatnej i pieniędzy. Troska o dobro wspólne. Wykształcenie może zdobyć każdy. Tolerancja religijna. Nieliczne prawa. Wybory władz demokratyczne.
Antycypacja myśli Marksa o bezklasowym społeczeństwie. 1935 - ogłoszony świętym Machiavelli - realista polityczny
W dziele Książę (1513) formułuje reguły amoralnej polityki siły (makiawelizm), pozbawionej skrupułów, uwolnionej od moralności. Moralność, której celem jest pomyślność państwa, i moralność osobista (uczciwość, łagodność) są w sprzeczności. Polityka powinna być uwolniona od wymagań moralności osobistej. Gdzie prawo nie skutkuje, w imię rozkwitu państwa, władca może sięgnąć po niemoralne środki, łączyć siłę lwa z lisią przebiegłością.
Wzorcem dla księcia był Cezar Borgia
Thomas Hobbes - XVII-wieczna teoria państwa
1651 - Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego (lewiatan - symbol niezwyciężonej potęgi państwa). Jedno z najwybitniejszych dzieł z zakresu filozofii polityki. Powstaje w momencie wojny domowej w Anglii (uśmiercenie Karola I). Hobbes jest przekonany, że odpowiedzialna za to zło jest nieograniczona swoboda głoszenia poglądów religijnych. Celem Hobbesa - uczynienie Kościoła gałęzią państwa. Chodzi o maksymalne wzmocnienie państwa.
Stan natury a stan umowy
Podst. pojęcie - materia w ruchu. Ruch motywowany samozachowaniem. Narzędziem samozachowania jest władza.
Stan natury: konkurencja, nieufność, żądza sławy prowadzi do anarchii, stanu permanentnej wojny (
(…)
…, a nie aktualnie. Naukotwórcze. Tylko one są poznawane w sposób jasny i wyraźny
Pierwsze zasady ujmujemy za pomocą intuicji, a odległe wnioski - dedukcji
Dedukcja to ciąg intuicji w pewnej relacji.
2 rodzaje dedukcji:
Bezpośrednia (gdy związek przesłanka - wniosek ujmowany w jednym akcie poznania; np. Cogito ergo sum).
Pośrednia (gdy intelekt ujmuje związek każdego ogniwa rozumowania z ogniwem mu najbliższym…
… biorą się z tego, że istnieje nieznany nam duch, który ma nad nami władzę i manipuluje naszymi spostrzeżeniami. Może sprawić, żebyśmy spali i śnili o tym, że nie śpimy lub sprawić, że to, na co patrzymy wygląda jak coś innego. Czy istnieje coś, w czym nawet ten złośliwy demon nie jest w stanie nas oszukać???
Cogito ergo sum: Myślę, więc jestem
Wątpienie odsłania jednak granice, bo coś zakłada…
… od Newtona wynalazł rachunek różniczkowy.
Gł. dzieła: Teodycea, Monadologia.
Logika Leibniza
Metoda badania naukowego: ars combinatoria.
Kryterium prawdy: analityczność.
3 rodzaje prawd odpowiadają 3 rodzajom zasad logicznych.
Oprócz prawd pierwotnych opartych na zasadzie tożsamości, istnieją prawdy rozumowe i prawdy faktyczne. Prawda rozumowa - zasada niesprzeczności. Prawda faktyczna - zasada racji…
… do bardziej złożonych (dedukcja).
Wyliczać i robić przeglądy przeprowadzonych rozumowań (enumeracja).
Zerwanie z realizmem epistemologicznym
Bezpośrednim przedmiotem poznania jest IDEA. Nie istnieje ona jednak sama w sobie, lecz w umyśle. Poznanie jasne i wyraźne musi być oparte na ideach. Idea jest jasna, gdy ujmujemy wszystkie elementy rzeczy; wyraźna, gdy ujmujemy własne elementy rzeczy (nie mieszamy jej z inną…
… jako istota nieskończona i doskonała, której nic nie może ograniczać. Nie może więc istnieć nic, co nie jest Bogiem. Nie może być tak, że Bóg jest jednym, a świat czymś innym, to oznaczałoby ograniczenie istnienia Boga. Bóg musi istnieć we wszystkim, co istnieje, a wszechświat istnieje w Bogu.
Materializm i spirytualizm w odniesieniu do wszechświata to dwa aspekty opisu i wyjaśniania jednej substancji, jaką…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)