Andrzej Świerczek Relacje między kuratorem a nieletnim - dylematy sprawowania nadzoru Działalność o charakterze resocjalizacyjnym ma miejsce w przypadku, w którym w sposób mniej lub bardziej zamierzony, świadomy i umyślny dążymy do poprawy zachowania się jednostki niedostosowanej społecznie. Rodzice, którzy poprzez rady i siłę autorytetu, próbują zmienić postępowanie swojego dziecka, nauczyciel usiłujący wpłynąć na negatywne zachowanie ucznia, utrudniającego prace szkolne także prowadzą działalność resocjalizacyjną, jak również harcerstwo uczące przyjaźni i wytrwałości, wojsko wpajające dyscyplinę i konsekwencję za popełnione czyny, organizacje pozaszkolne i kółka zainteresowań uczące odpowiedzialności i samodyscypliny. Wszystkie te instytucje realizują działania resocjalizacyjne. Ale obok nich znajdują się instytucje profesjonalnie zajmujące się działalnością resocjalizacyjną. Są to zakłady wychowawcze dla społecznie niedostosowanych, zakłady poprawcze, schroniska dla nieletnich, zakłady karne dla młodocianych. Zakłady te są profilowane w zależności od wieku, płci, poziomu intelektualnego ewentualnego wychowanka, szkodliwości społecznej czynu popełnionego przez nieletniego, stopnia demoralizacji. Są też zróżnicowane pod względem stopnia ograniczenia wolności. Wyróżnić tu możemy zakłady zamknięte, półotwarte, przejściowe i otwarte. Założenia otwartych zakładów resocjalizacyjnych realizują również przez swoją działalność kuratorzy sądowi.1 Kwestia orzekanych przez sąd nadzorów kuratorskich i związana z tym środkiem resocjalizacyjnym, efektywność działań kuratorów sądowych jest przedmiotem dyskusji i badań. Przepisy i procedury stanowią warunki formalne realizowania działań nadzorująco - resocjalizacyjnych wobec nieletnich. Warunki rzeczywiste natomiast uwikłane są w indywidualny kontekst danej sytuacji, charakter nieletniego i osobowość, wiedzę i umiejętności kuratora. W gruncie rzeczy więc faktyczna efektywność środka - nadzoru kuratorskiego determinowana jest charakterem relacji, jakie łączą obie strony - podopiecznego i kuratora. Osobiste doświadczenia wyniesione z praktyki studenckiej - kontakty z nieletnimi z Pogotowia Opiekuńczego nr 2 w Katowicach, ukierunkowały moje zainteresowania naukowo - badawcze na ten właśnie obszar. Celem moich badań uczyniłem rozpoznanie charakteru relacji zachodzących pomiędzy nieletnimi i sprawującymi nad nimi kontrolę kuratorami. Penetracje empiryczne oparłem na analizie indywidualnych przypadków osób, których przedmiotowa relacja dotyczy, to jest nieletnich, którym przydzielono nadzór kuratora oraz kuratorów sprawujących nadzór nad nieletnimi. Nadzór kuratora sądowego jest jednym ze środków wychowawczych, przewidzianych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich, mających służyć zwalczaniu i przeciwdziałaniu przestępczości i demoralizacji nieletnich. Podstawowym zadaniem, które kurator sądowy powinien wypełniać, jest nadzór nad nieletnim w jego rzeczywistym środowisku. W ten sposób ma dokonywać się proces resocjalizacji i readaptacji społecznej nieletniego, który z różnych przyczyn: psychicznych, somatycznych, społecznych, czy ekonomicznych wstąpił na drogę przestępstwa. W literaturze przedmiotu nadzór kuratora oceniany jest jako środek wychowawczy wykazujący się wysoką skutecznością w resocjalizacji skazanych, zarówno nieletnich, jak i dorosłych, ale wymagający pewnych zmian i udoskonaleń swoich ustaleń formalnych2.
(…)
… związane z instytucją, jaką jest nadzór kuratora sądowego. Przypisy: O. Lipkowski, Resocjalizacja, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1976, s. 363. A. Paszkiewicz, Efektywność i uwarunkowania wykonywanego nadzoru kuratora przy orzekanych wobec nieletnich środkach poprawczych, FAKTY I ARTEFAKTY, UW Filia w Białymstoku, Białystok 1992, s. 94. O. Lipkowski, Resocjalizacja..., s. 366. B. Stańdo…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)