doc zawiera 4 strony zagadnień na temat reform państwa w czasie oświecenia w Europie.
Zagadnienia dotyczą takich pojęć jak: absolutyzm oświecony w Prusach, zarząd terytorialny, złota bulla, reformy ustrojowe Piotra I Wielkiego i Katarzyny II w Rosji, Imperator Wszechrosji ustrój władz centralnych, administracja terenowa, reforma oświecenia w Polsce (Konstytucja 3 Maja), Rada Nieustająca, Straż Praw, podziały terytorialne oraz sądownictwo.
Notatka pozwoli przybliżyć sobie wydarzenia związane z reformami z czasu oświecenia w Europie oraz przygotować się na zajęcia.
REFORMY PAŃSTWA W CZASIE OŚWIECENIA W EUROPIE
ABSOLUTYZM OŚWIECONY W PRUSACH
W ciągu XVIII w Prusach panowało 5 królów. Lata 1713-1786 wypełniły rządy Fryderyka Wilhelma I (do 1740) i Fryderyka II (do 1786). Prusy były monarchią dziedziczną. W złotej bulli z 1356 r. poręczył Karol IV Branderburgii, jako elektoratowi Rzeszy, sukcesję w systemie legalnej i świeckiej primogenitury męskiej. W 1701 r. Hohenzollerni zostali królami pruskimi. W 1657 r. otrzymali jednak od króla polskiego niewielkie księstwo pruskie jako zupełnie suwerenne i z niego zafundowali sobie, niezważając na polskie protesty, królestwo. Władza była absolutna. Monarcha koncentrował w sobie całą pełnię władzy. Absolutyzm przybrał charakter państwa policyjnego. Król był naczelnym wodzem i systematycznie rozbudowywał armię. Monarcha kierował osobiście organami rządowymi, nakładał podatki, wydawał normy prawne, nie ponosił żadnej odpowiedzialności. Państwo oparto na zasadach centralizmu i biurokratyzmu. Było to skupienie w rękach władcy wszelkich możliwych decyzji. Zarząd centralny zorganizowano w XVIII w. wychodząc z dawnej Nadwornej i Tajne Rady Brandenburskiej. Powstały 3 zespoły w których ministrowie tworzyli razem Tajną Radę Stanu. W czasach Fryderyka I wzmocniły się 3 kolegia: Generalne Dyrektorium (składało się z pięciu departamentów, którym przewodniczył minister), Ministerstwo Gabinetowe (zajmowało się sprawami zagranicznymi), Ministerstwo Sprawiedliwości (zajmowało się sprawami sądownictwa i wyznań). Zarząd terytorialny. Prusy dzieliły się na departamenty, te zaś na powiaty. Na czele departamentów postawiono organa kolegialne zwane kamerami wojny i domen. Kompetencja, a mianowicie administracja dóbr królewskich, sprawy finansowe, zabezpieczenie wojska, magazynowanie środków - były to zadania landrata, który stał na czele powiatu. Był on mężem zaufania króla i szlachty. W 1356 r. Złota bulla przyznała branderburgii wyłączenie spod sądownictwa cesarskiego, realizowanego od 1495 r. przez sąd kameralny Rzeszy. Od tego momentu można było zorganizować sąd najwyższy w Berlinie, właściwy dla całego państwa. REFORMY USTROJOWE PIOTRA I WIELKIEGO I KATARZYNY II W ROSJI
Zbliżenie do Europy rozpoczęło się już za Piotra Wielkiego z reformą ustroju państwa. W czasach Katarzyny II nastąpiło dalsze umocnienie państwa i ustawowa regulacja następstwa tronu przez Pawła I w 1797 r. Władza carów była silna i rozbudowana. Imperator Wszechrosji - tytuł ten nosili, jak dotąd wszyscy cesarze, z wyjątkiem cara rosyjskiego. Następstwa tronu określano następująco: tron cesarski dziedziczyć mieli potomkowie męscy w linii prostej, krewni boczni mogli wchodzić w rachubę przy braku sukcesora w linii prostej, kobieta mogła objąć tron, gdyby panujący car nie miał synów, tylko córki. Ustrój władz centralnych opierał Piotr Wielki wzorując się na zachodnich monarchiach absolutnych, na centralizmie i biurokratyzmie. Skupiało to całą wład
(…)
… państwa był sejm. Uzdrowienie tego ciała rozpoczęło się już w 1764 r. na sejmie konwokacyjnym i elekcyjnym. W okresie 1764-1766 sejm otrzymał regulamin obrad. Z sejmików i z sejmu wyeliminowano szlachtę gołotę. Ograniczono też jednomyślność, a więc i liberum veto do tzw. materiae status przez które rozumiano ustawy o znaczeniu dla ustroju państwa, przywilejów szlacheckich. W zakresie reszty spraw, tzw…
… powołano po likwidacji Rady Nieustającej w 1789 r. Przejęła ona sprawy departamentu policji tejże rady. Obejmowały one przede wszystkim nadzór nad miastami królewskimi. Przejściowo funkcjonowały także komisje w pewnym stopniu pomocnicze dla komisji skarbu, a mianowicie: mennicza i szpitalna. W 1775 r. sejm aprobował pod naciskiem zaborców powtórnie narzucone Polsce prawa kardynalne (uchylone przez sejm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)