To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Katarzyna Czupa
Stosunki międzynarodowe (I rok, semestr zimowy)
gr. nr 1 (wtorek 9.45)
Państwa upadłe
Geneza, definicja, ogólne cechy charakterystyczne, klasyfikacja.
Pojęcie państwa upadłego upowszechniło się w latach 90. XXw. Używane jest jako określenie następstw kryzysu struktur państwowych, bezpośrednio spowodowanych najczęściej złymi rządami przejawiającymi się min. w błędach politycznych, żądzy władzy i zysku kolejnych władców, stawianiem swoich interesów klanowo-plemiennych nad społecznymi.
Zjawisko upadłości jest charakterystyczne dla obszarów określanych mianem Trzeciego Świata (tj. Afryka, na Bliski i Środkowy Wschód, Azja Środkowa i Ameryka Łacińska) oraz obszarów poradzieckich (Kaukaz) a także Europy Południowo-Wschodniej. Przyjrzenie się geograficznemu rozlokowaniu ułatwia wskazanie pewnych procesów historycznych odpowiedzialnych za sytuację panującą w danych krajach. Upadek państw jest w dużej mierze dziedzictwem kolonializmu, który zniszczył istniejące tradycyjne struktury społeczne, ale nie zdążył wytworzyć nowych, odpowiednich dla specyfiki religijnej, społecznej i etnicznej regionu oraz nie zbudował efektywnej tożsamości obszarów. Co więcej dekolonizacja również nie przyniosła pozytywnego efektu. Legitymizacja tego procesu opierająca się na prawie narodów do samostanowienia, nie uwzględniała ich realnego przygotowania do samodzielnego bytu. Elity rządzące w państwach postkolonialnych nie były w stanie pokonać problemów typowych dla społeczeństw multietnicznych i wielowyznaniowych, a co za tym idzie, zapewnić wewnętrznej spójności. Również zimna wojna odcisnęła swoje piętno na sytuacji w opisywanych krajach. W czasie jej trwania supermocarstwa utrzymywały u władzy(często w sposób sztuczny) rządy deklarujące lojalność sojuszniczą, opartą na dostawach broni i uzbrojenia oraz "pokrewieństwie" ideologicznym, a nie na dobrym sposobie zarządzania. Po zakończeniu ery podziału świata na strefy wpływów, wstrzymana została hojna pomoc oraz nastąpiła utrata znaczenia wielu państw w strategicznej kalkulacji supermocarstw. W efekcie państwa zostały pozbawione stabilnej i efektywnej władzy oraz środków finansowych, powodując postępującą destrukcję.
Także globalne procesy modernizacji wpłynęły na desuwerenizację i dezintegrację państw. Upadek państw stał się uznawany za naturalny skutek globalizacji.
Upadłość państwa, przypisywana w/w czynnikom przejawia się w różnych jego aspektach. Pod względem geograficznym i terytorialnym, problemy wewnętrzne z epizodycznym wpływem czynników zewnętrznych doprowadzają do implozji i dezawuacji władzy, dezintegracji i destrukcji państwa, (ale nie do jego rozczłonkowania). W sferze
(…)
… w przypadku każdego poważnego i systematycznego naruszania praw człowieka albo rażącego pogwałcenia zasad demokracji, gdy władze państwowe przestały funkcjonować (przypadek łamania praw Kurdów irackich, uznany był za zagrożenie dla pokoju). Możliwe jest użycie siły przez państwa sojusznicze, gdy koniecznym staje się "wymuszenie pokoju" na drodze operacji, bez stosowania sankcji (z braku faktycznego potencjalnego państwa-agresora, wobec którego możliwe było by ich zastosowanie) oraz bez oczekiwania na zgodę państwa w stosunku, do którego podjęto takie środki, w imię wyższej racji przemawiającej na rzecz danego narodu bądź na podstawie przepisów prawa karnego o obowiązku udzielenia pomocy w nagłych wypadkach (grożących bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu…
…, a często w gruncie rzeczy nieefektywne tj. zbrojne interwencje będące cecha strategii amerykańskiej (Afganistan, Irak). "Społeczeństwo a którym doszło do eksplozji przemocy, nie może sta się nagle doskonałe". Do przywrócenia samowystarczalności państwom potrzeba cierpliwości i długich lat, lepiej, więc z całych sił zapobiegać takim sytuacjom.
Bibliografia:
Stanisław Bieleń, Państwa upadłe, w. J. Symonides…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)