Referat składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy systemu represji w ZSRR, którego podstawą były obozy pracy. Dla przedstawienia problematyki przyjęto układ chronologiczny obejmujący lata 1922 – 1953, a więc okres dyktatury stalinowskiej. Ten czasokres podzielono zgodnie z charakterystycznymi dla danych lat wydarzeniami związanymi z falami represji. W drugiej części pracy postarano się przedstawić życie obozowe.
Referat obejmuje 17 stron, posiada bibliografię i przypisy. Zajęcia prowadzi dr Jarosław Kłaczkow.
System pracy przymusowej w ZSRR (1922-1953) - zarys problematyki
Termin „Gułag” najczęściej kojarzony jest z obozem pracy w ZSRR. Pojawia się również jako określenie całego systemu penitencjarnego w tym kraju. W rzeczywistości GUŁag (Gławnoje uprawlenije łagieriej) to nazwa instytucji centralnej nadzorującej miejsca odosobnienia takie jak poprawcze obozy pracy, poprawne kolonie pracy, więzienia tranzytowe (przesyłowe), a także inspektoraty robót poprawczych bez pozbawienia wolności oraz zbiorowości zesłańców - specjalnych przesiedleńców (osiedleńców), zaludniające specjalne osiedla. Łagr to potoczna nazwa sowieckiego obozu pracy podległego aparatowi bezpieczeństwa (NKWD).
Referat składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy systemu represji w ZSRR, którego podstawą były obozy pracy. Dla przedstawienia problematyki przyjęto układ chronologiczny obejmujący lata 1922 - 1953, a więc okres dyktatury stalinowskiej. Ten czasokres podzielono zgodnie z charakterystycznymi dla danych lat wydarzeniami związanymi z falami represji. Wśród literatury ważną pozycją okazała się ksiażka GUŁag w radzieckim systemie represji 1930-1953 autorstwa Stanisława Ciesielskiego. Pomocna była również publikacja pt. Masowe deportacje ludności w związku radzieckim, autorstwa Stanisława Ciesielskiego, Grzegorza Gryciuka i Aleksandra Srebrakowskiego oraz „Czarna księga komunizmu”, rozdział pt. „Państwo przeciw społeczeństwu” Nicolasa Wertha. Informacje płynące z tych wydawnictw uzupełniono cytatami z literatury reportażowej: Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Inny świat - zapiski sowieckie, a także Archipelagu GUŁag Aleksandra Sołżenicyna.
W drugiej części pracy postarano się przedstawić życie obozowe. Cytaty zaczerpnięte z relacji naocznych świadków oraz omówienia fragmentów książki „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego oraz „Archipelagu GUŁag” Aleksandra Sołżenicyna ukazują wnętrze łagru oczami jednostki przyglądającej się tamtej rzeczywistości. Ta cześć zredagowana na podstawie literatury faktu daje obraz wewnętrznej struktury łagru, egzystencji człowieka w tym odrębnym świece oraz praw którymi świat ten się kierował.
I
Rok 1922 przyniósł poważne zmiany w radzieckim systemie penitencjarnym i represyjnym. Wiązało się to z przekształceniami instytucjonalnymi oraz z kodyfikacją prawa karnego. Zlikwidowano WCzK (Wszechrosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem), a powołano Państwowy Zarząd Polityczny (GPU). Następnie w związku z powołaniem ZSRR na bazie GPU utworzono Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny (OGPU), podporządkowany Radzie Komisarzy Ludowych ZSRR, który kierował działalnością republikańskich i lokalnych GPU.
1 czerwca 1922 r. wszedł w życie Kodeks karny Rosyjskiej FSRR. W pierwszej radzieckiej kodyfikacji prawa określono zakres przestępstw politycznych oraz odpowiedzialności karnej za nie. Przestępstwem kontrrewolucyjnym określono wszelką działalność nastawioną na obalenie władzy rad i rządu robotniczo-chłopski
(…)
… więźniów sięgała 777 tys. Wraz z początkiem lat 30tych przystąpiono do realizacji jednego z projektów planu pięcioletniego - budowy kanału łączącego Morze Białe i Morze Bałtyckie. Podstawową siłą roboczą dla tego przedsięwzięcia byli masowo zatrudniani więźniowie. W 1931 r. OGPU stał się głównym wykonawcą projektu. Dużą rolę w rozwoju systemu obozowego odegrało powołanie Państwowego Zjednoczonego…
… zesłania deportowanych w czasie wojny Niemców, Kałmuków, narodów północnokałkaskich, Turków, Kurdów, Ormian, Tatarów krymskich, Bułgarów i Greków rozstrzygało postanowienie Rady Ministrów ZSRR z 21 lutego 1948 r. o zsyłce, wysyłce i specjalnych osiedlach. Postanowiono, że ludzie ci zesłani są na zawsze. Od momentu wprowadzenia w życie dekretu Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 26 listopada 1948 r…
…, ale - zgodnie z tradycją GUŁagu - zagłada miała być powolna tak, aby skazani pomęczyli się należycie i żeby przez śmiercią jeszcze godziwie się napracowali.” Dekret Prezydium Rady najwyższej ZSRR o wymiarze kary dla zdrajców ojczyzny i o wprowadzeniu dla tych osób robót katorżniczych jako wymiary kary został przyjęty 19 kwietnia tego roku. Początkowo utworzono specjalne oddziały obozowe dla katorżników…
…, wykonywały podobne prace jak więźniowie. W całym okresie wojny przewinęło się przez owe kolumny ok. 400 tys. osób. Okres obejmujący lata 1945 - 1953 nazwać można apogeum systemu obozowego. 7 lipca 1945 r. Prezydium Rady Najwyższej ZSRR wydało dekret amnestyjny, który postanawiał o uwolnieniu skazanych do trzech lat oraz na lżejsze kary, skazanych na podstawie dekretu z 26 grudnia 1941 r. oraz za niektóre…
… do sądów z uwagi na polityczny charakter, bądź z powodu słabości materiału dowodowego oskarżenia. Sprawy dotyczyły działalności kontrrewolucyjnej, szpiegostwa, podejrzenia o fałszowanie pieniędzy itp. Takie przepisy dawały dużą swobodę w skazywaniu ludzi, często bez rzeczywistych dowodów winy. Aby jeszcze bardziej uprościć i przyśpieszyć postępowanie w sprawach o terroryzm itp., w maju 1935 r…
… przestępstwa wojskowe. Ponad to zmniejszono o połowę kary wyższe niż 3 lata pozbawienia wolności, z wyjątkiem działalności kontrrewolucyjnej, grabieży własności socjalistycznej, bandytyzm, umyślne zabójstwo, rozbój i fałszowanie pieniędzy. Ten „wyraz dobrej woli” wynikał z potrzeby stworzenia miejsc dla setek tysięcy nowych represjonowanych - repatriantów, jeńców wojennych.
Kolejnym posunięciem władz…
… leningradzką, natomiast zespół z Tiemnikowa zaopatrywał aglomerację moskiewską. Na wschód od Kołtasu, wzdłuż „drogi północno-wschodniej” w kierunku Ust' Wymu, Uchty, Peczory i Workuty ciągnięto tory kolejowe, prowadzono wyręby drewna i kopalnie, gdzie siła robocza pochodziła z obozów. Inne odgałęzienie prowadziło w kierunku Północnego Uralu i kombinatów chemicznych w Solikamsku i Bierieznikach. Obozy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)