Błażej Marzoch, gr. IV
Judaizm
Informacje ogólne
Judaizm (mozaizm, wyznanie mojżeszowe, religia Żydów) to jedna z trzech wielkich religii objawionych. Jest też pierwszą religią abrahamową. Jej wyznawcy znajdują się na całym świecie. Według izraelskiego Centralnego Biura Statystycznego w 2005 roku populacja Żydów wynosiła 13 090 tys., z czego 5 314 tys. zamieszkiwało Izrael (co stanowi 41%), a 5 275 tys. Stany Zjednoczone (40%). Judaizm opiera się na 2 podstawowych założeniach: 1) na monoteizmie etycznym, czyli wierze w jedynego Boga, Stwórcę i Pana Wszechświata, który oczekuje od ludzi moralnego postępowania, 2) na przekonaniu o posłannictwie Żydów z racji przymierza, które Bóg zawarł z nimi, jako narodem przez Siebie wybranym na świadka.
Historia
Rozwój judaizmu wiąże się ściśle z historią narodu żydowskiego, jego powstanie jest opisane w świętej księdze judaizmu — Biblii hebrajskiej (w chrześcijaństwie zw. Starym Testamentem). Wg niej początki judaizmu sięgają patriarchy Abrahama, który pierwszy głosił wiarę w jedynego Boga. Na historię i tożsamość tej religii składają się też inne wydarzenia: wyjście z „niewoli egipskiej”, 40-letnia wędrówka po pustyni do Kanaanu, czyli obiecanej przez Boga „ziemi Izraela” oraz przede wszystkim objawienie na górze Synaj, in. zawarcie przymierza z Bogiem i wręczenie Mojżeszowi tablic z Dekalogiem.
Historycznie judaizm dzieli się na judaizm biblijny i judaizm rabiniczny (talmudyczny). 1. Judaizm biblijny rozwinął się od ok. X w. p.n.e., gdy powstało królestwo Dawida, którego syn Salomon wzniósł świątynię w świętym mieście Jerozolimie, w niej umieszczono Arkę Przymierza.
Zniszczenie Świątyni przez Babilończyków i niewola babilońska (VI w. p.n.e.) nie spowodowały upadku judaizmu, ale jego przekształcenie się w religię, praktykowaną niezależnie od terytorium, na którym żyli jej wyznawcy (obrzezanie, odpoczynek siódmego dnia tygodnia, czyli szabat, przestrzeganie przepisów pokarmowych i czystości rytualnej) Po powrocie z niewoli została zbud. Druga Świątynia, a judaizm, jako religia oparta na Prawie, stał się podstawą życia kraju.
2. Początek judaizmu rabinicznego datuje się na 70 r. n.e., gdy zburzenie Drugiej Świątyni Jerozolimskiej spowodowało rozproszenie Żydów (in. diaspora żydowska, czyli galut). Rabini, znawcy i nauczyciele Tory, ustalili kanon Biblii hebrajskiej i zasady funkcjonowania judaizmu bez Świątyni.
Judaizm rabiniczny nazywa się również talmudycznym, gdyż nauki rabinów, w formie komentarza do Miszny i do Biblii zawarto w Talmudzie, który spisano w V-VII w. Z wielu prądów w judaizmie początku naszej ery przetrwał właściwie tylko judaizm rabiniczny, stając się podstawą wszystkich późniejszych kierunków w judaizmie.
(…)
…, praktykują poligamię, wyznają ścisły wegetarianizm i nie spożywają alkoholu. Przestrzegają jednak szabatu i najważniejszych świąt żydowskich.
Bibliografia:
1. Michel Malherbe, Religie ludzkości, wyd. Znak, Kraków 1995
2. http://encyklopedia.pwn.pl/ judaizm
3. http://pl.wikipedia.org/wiki/ judaizm
2. http://www1.cbs.gov.il/reader/ Statistical Abstract of Israel 2006 No. 57
Pięcioksiąg, pierwsze 5 ksiąg Starego Testamentu: Księga Rodzaju (Genesis), Księga Wyjścia (Exodus), Księga Kapłańska (Leviticus), Księga Liczb (Numeri), Księga Powtórzonego Prawa (Deuteronomium); Żydzi obejmowali je wspólną nazwą Tora.
Talmud, zbiór tradycyjnego prawa judaizmu pocz. przekazywanego ustnie, komentującego i przystosowującego Stary Testament do zmieniających się czasów; zawiera komentarze rabinów z III w. p.n.e.-VI…
…. Europejscy), którzy w XX w. ulegli rozproszeniu; i Karaimi semickiej gałęzi skupieni początkowo w Kairze, a od 50 lat emigrującydo Izraela. Cechy karaizmu to: odrzucenie ustnej tradycji rabinackiej (Talmud), surowa interpretacja biblijnego prawa, odmienne obyczaje (nabiał i mięso w potrawach, brak obrzędu bar micwah, zdejmowanie butów przed wejściem do synagogi), nie uznają rabinów (mają swoich chachamów…
… i umocnili państwo; waśnie dynastyczne i walka stronnictw (faryzeuszów z saduceuszami) przyspieszyły upadek państwa (63 r. p.n.e. przeszło pod władzę Rzymu).
saduceusze [hebr.], II w. p.n.e.-70 r. n.e., żydowskie stronnictwo rel.-polit. skupiające przedstawicieli warstw wyższych (zwł. arystokracji świątynnej); pod względem kult. — filohelleniści; za księgę świętą i kanoniczną uznawali tylko Pięcioksiąg…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)