Realizm pojęciowy umiarkowany

Realizm pojęciowy umiarkowany Założenia:
Ogólne pojęcia mają swój odpowiednik w rzeczywistości
Ale uniwersalia nie istnieją samoistnie tylko mają fundament w bytach jednostkowych
Powszechniki ujmują istotę bytów
Ujęcie istoty może być różne w zależności od tego, jak istnieje treść
Awicenna (X w.)
Sposoby ujęcia istoty przez powszechniki:
Treść ujęta abstrakcyjnie, niezależnie od istnienia
Treść istniejąca realnie w bytach jednostkowych
Treść istniejąca intencjonalnie w umyśle
Św. Tomasz (XIII w.)
Wyróżnił trzy rodzaje powszechników
Powszechnik przed rzeczą
Powszechnik w rzeczy
Powszechnik po rzeczy
Realizm pojęciowy umiarkowany
Powszechnik przed rzeczą (ante rem)
Wzór istniejący w intelekcie Stwórcy
Powszechnik w rzeczy (in rem)
Istota bytu jednostkowego ujęta w elementach gatunkowych czyli wspólnym Powszechnik po rzeczy (poste rem)
Pojęcie powstałe w wyniku abstrakcji intelektu, odtwarzające istotne elementy bytów jednostkowych
Realizm pojęciowy umiarkowany
Uwagi ogólne:
Pojęcia powstają w ten sposób, że intelekt ujmuje w konkretnych bytach właściwości istotne, wspólne wszystkim obiektom danego gatunku
Pomija właściwości przypadkowe
Powszechnik jest zespoleniem tych cech, które są wspólne jednostkowym bytom określonego gatunku
Pojęcia są dziełem intelektu:
Jedna władza ale różne funkcje
Św. Tomasz:
Intelekt (intellectus) - tworzy pojęcia
Umysł (mens) - poznaje i dąży do poznania
Rozum (ratio) - sądzi
Pamięć umysłowa - przechowalnia/magazyn pojęć
Pojęcie jest „słowem umysłu” (verbum mentis)
... zobacz całą notatkę