Rozdz. IV Efektywne porozumiewanie się Na porozumiewanie się przeznaczamy poza godzinami snu ok. 70% czasu, w tym 32% zajmuje nam mówienie i 42-57% słuchanie.
Proces komunikowania się
w bezpośrednich kontaktach jesteśmy zarazem nadawcą i odbiorcą - komunikacja dwukierunkowa kiedy pełnimy tylko jedną z ról (np. oglądając TV) - jest to komunikacja jednokierunkowa porozumiewając się bezpośrednio, zawsze przekazujemy komunikaty niewerbalne - większość nieświadomie
Nadawca - osoba, która przekazuje informacje
Intencje - bodźce skłaniające nas do przekazywania informacji (zamiary, uczucia, myśli); decydują o tym, jakie informacje chcemy przekazać (określają treść komunikatu)
Informacje, by być zrozumiane, muszą być przełożone na sygnały : język (kod) + zachowania niewerbalne
Odbiór informacji - wymaga koncentracji.
Zgodność intencji nadawcy i ich interpretacji przez odbiorcę oznacza pełne porozumienie. Proces porozumiewania się wg Balawajder:
NADAWCA ODBIORCA Charakterystyka zachowań komunikacyjnych
Zachowania werbalne
- ważna jest plastyczność - umiejętność zmiany i dostosowanie zachowań do wymagań sytuacji
Zachowania słowne - bardzo różnorodne; formy:
polecenia i instrukcje (wywieranie wpływu)
pytania (zdobycie informacji)
odpowiedzi na pytania, stanowiące część wykładów, dyskusji, przemówień
formalności społeczne (dziękowanie, przepraszanie, powitanie)
wyrażające emocje i postawy interpersonalne
dokonujące czegoś (osądzanie, nazwanie, wybranie, skłonienie do czegoś)
ukryte (właściwe znaczenie na drugim planie) - większość intencji nadaje wypowiedziom wielowarstwowy charakter, odczytanie wypowiedzi ukrytej wymaga uwzględnienia kontekstu nieformalne (okazjonalne pogawędki, żarty, plotki)
Style prowadzenia rozmowy:
styl partner ski - prowadzą rozmowę tak, by cele obu rozmówców były realizowane; potrzeby i oczekiwania obu stron są tak samo ważne; żaden nie ocenia, nie narzuca zdania, nie udziela rad, uważnie słucha, dba o zrozumienie punktu widzenia rozmówcy
styl niepartnerski - nierówne traktowanie potrzeb rozmówców, koncentrowanie się wyłącznie na własnych celach, przerywanie, narzucanie tematu, nie słucha, ujawnia styl autorytarny (odwrotnie: styl uległy: podporządkowanie, rezygnacja z celów itp.)
Zachowania niewerbalne
gdy sprzeczność komunikatów werbalnych i niewerbalnych, rozmówcy w interpretacji koncentrują się: w 7% na słowach, w 38% na głos, w 55% na ekspresję mimiczną
(…)
… mogą być bardziej złożone (np. chce oceniać, ale ukryć chęć oceniania - wtedy np. pytanie z ukrytą oceną: „czy rzeczywiście nie mogłeś tego zrobić lepiej?”)
inne style w psychologii (konkretnie w psychoterapii) :
interpretujący (wyjaśnianie mu, jak sami rozumiemy to, co nam zakomunikował)
wspieranie (uspokajanie, pocieszanie)
Rozdz. VII Udzielanie informacji zwrotnych
Mogą być:
konstruktywne - szczere, ale nie ranią; sprzyjają polepszeniu kontaktu, pogłębianiu zrozumienia
niekonstruktywne - raniące, prowokujące do obrony, kontrataku, pogłębiające nieporozumienia, oddalające
Cechy i konsekwencje przekazywania partnerowi wiadomości na temat jego osoby, informowania o skutkach jego działań: KONSTRUKTYWNE
NIEKONSTRUKTYWNE
Informacje zwrotne dotyczące konkretnych zachowań lub jego ogólnych właściwości
określa zachowania…
… od interesanta
Pozycja ciała w trakcie rozmowy
- poziom napięcia (postawa zamknięta, obronna) lub zrelaksowania (pozycja otwarta, luźna)
Kontakt wzrokowy i spoglądanie
utrzymywany zwykle przez 1/3 czasu rozmowy, długość spojrzeń zależy od zażyłości
wykorzystywane w inicjowaniu rozmowy, regulowaniu przebiegu, informacjach zwrotnych, ekspresji emocji
częstość spoglądania zależy od ważności rozmówcy (ważny…
…, zawodzie, atrakcyjności fizycznej, cechach indywidualnych
mogą być łatwo zmieniane (tym różnią się od pozostałych sygnałów niew.)
podstawa pierwszego wrażenia
znaczenie koloru: zimne = autorytet i szacunek, czerwony = przyciąga uwagę, onieśmiela
Czynniki zwiększające efektywność komunikowania się
Ułatwianie rozmówcy słuchania (Brześkiewicz):
zadbanie o sprzyjające warunki zewnętrzne (umożliwienie…
… pozbawienia wartości
zagrażające informacje mogą zostać odrzucone, lub zapamiętane w sposób zniekształcony
mogą obrazić, prowokować
mają zwykle charakter kategoryczny, co nasila konsekwencje
Informacje zwrotne opisujące uczucia nadawcy lub wyrażające jego oceny, rady, zalecenia
określa uczucia nadawcy: czuję złość, kiedy mi przerywasz; przyjemnie patrzeć na porządek w twoim pokoju
łatwiej i lepiej…
… nie uważa, myśli o odpowiedziach, ma skłonność do słuchania szczegółów a nie istotnej treści; uwaga jest selektywna; Przejawy niesłuchania:
przerywanie wypowiedzi
wygłaszanie monologów, nie pozwalanie na zabranie głosu przez rozmówcę
niewerbalne sygnały zniecierpliwienia, braku uwagi (np. bazgranie, przeglądanie papierów itd.)
Co blokuje słuchanie (Nęcki):
Nastawienia - oczekiwania wobec rozmówcy…
… rozumiane przez odbiorcę; za to w przemowach do większego audytorium język powinien być urozmaicony, barwny, oddziaływać na wyobraźnię
bierzemy pod uwagę możliwości partnera - tu ważne jest dobre słuchanie
uważnie słuchamy słów, jakich partner używa (zwłaszcza czasowników, przymiotników i przysłówków) - informują one o jego procesach patrzenia, słuchania i odczuwania - można wyróżnić:
wzrokowcy
słuchowcy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)