Fragment notatki:
Psychologia i socjologia jako empiryczne
nauki społeczne
Psychologia
• posługuje się metodą naukową
• bada zachowania jednostek (osób)
• bada procesy psychiczne zachodzące w
ludziach
Psychologia – bada zachowania
• Zachowanie (behavior)
– jest wyrazem przystosowywania się organizmów do
środowiska
– jest działaniem (zachowaniem obserwowalnym)
Psychologowie
obserwują
co dana jednostka robi ?
jak zabiera się do robienia czegoś?
-w danej sytuacji
-w określonym kontekście
Jednostka jako przedmiot
analizy psychologicznej
–
–
–
–
–
–
noworodek (1)
nastolatka (11) uprawiająca sport
student (19) rozpoczynający studia
pracownik (32) wykonujący monotonną i rutynową pracę
męŜczyzna (52) wobec konieczności zmiany zawodu
kobieta (60) borykająca się ze stresem z powodu choroby
kogoś bliskiego
• Jednostkę moŜna badać w jej naturalnym środowisku
lub w kontrolowanych warunkach laboratorium
Nie moŜna zrozumieć ludzkich działań bez
zrozumienia procesów psychicznych
• duŜa część aktywności człowieka przebiega pod
postacią ukrytych, wewnętrznych zjawisk
–
–
–
–
myślenie
planowanie
tworzenie
marzenie
• procesy psychiczne – najwaŜniejszym przedmiotem
badań psychologicznych
– do ich badania stosuje się pomysłowe techniki pozwalające
ujawnić wewnętrzne doświadczenia
Psychologia
• dawniej - traktowana jako dziedzina filozofii
• jako samodzielna nauka empiryczna
wyodrębniła się pod koniec XIX wieku
– 1879 - pierwsze laboratorium Psychologiczne na
Uniwersytecie Lipskim (Wilhelm Wundt)
Introspekcja –
metoda rejestracji subiektywnych doznań
Procesy psychiczne moŜna badać
tylko od wewnątrz rejestrując świadome doznania
BEHAWIORYZM
• całkowicie odmienna metodologia
• stworzona przez Johna Watsona (1878–1958)
• badanie człowieka jako „czarnej skrzynki”
bodźce
CZŁOWIEK
reakcje
Cele psychologii
•
•
•
•
Opisywanie tego, co się dzieje
Wyjaśnianie tego, co się dzieje
Przewidywanie tego, co się zdarzy
Kierowanie tym, co się dzieje
Socjologia – nauka o społeczeństwie
jako nauka - ma krótką historię
jako refleksja na temat społeczeństwa –
towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów
Od urodzenia do śmierci
• nie jesteśmy sami
• musimy radzić sobie z innymi
• zbieramy doświadczenia, korzystamy z
doświadczeń innych
• wprowadzamy w Ŝycie róŜne Ŝyciowe strategie
KaŜdy z nas jest
w pewnym sensie socjologiem
Socjologia jako dyscyplina naukowa
• istnieje od połowy XIX wieku
• nazwę socjologia wprowadził Auguste Comte (F)
w 1838 r.:
socius (łac.) – zbiorowość, społeczeństwo
logos (grec.) – mądrość, wiedza
Czym zajmuje się socjologia ?
• badaniem ludzi
– analizowaniem interakcji i relacji między ludźmi
Co dzieje się między ludźmi ?
Jak Ŝyją razem ?
Socjologia –
nauka badająca reguły Ŝycia społecznego
• elementy Ŝycia przez ludzi poŜądane, niezbędne
dla przetrwania
•poŜywienie
•schronienie
•bezpieczeństwo
•znalezienie partnera
•satysfakcja
ludzie nie wydają się
stworzeni do współpracy
pole
zmagań, walk,
konfliktów
tworzą reguły
dla zaprowadzenia
porządku w świecie chaosu
Reguły Ŝycia społecznego
• Reguły:
–
–
–
–
–
–
•
•
•
•
systemu podatkowego
prawa karnego
gramatyki
podawania ręki na powitanie
układania sztućców na stole
ubierania się na róŜne okazje
Jak są tworzone ?
W jaki sposób są utrwalane ?
Dlaczego są przestrzegane ?
Dlaczego są łamane ?
to bada
socjologia
Socjologia jako nowoczesna nauka
empiryczna
• opiera się na metodzie naukowej
• posł
(…)
… terytorialną
• posiadająca wspólne normy i wartości (kulturę)
Rekrutacja członków w drodze reprodukcji seksualnej
Ewolucja społeczeństwa
Typy społeczeństw
• Społeczeństwo tradycyjne
• Społeczeństwo przemysłowe
• Społeczeństwo poprzemysłowe
Społeczeństwo tradycyjne
• oparte na rolnictwie i gospodarce naturalnej
• gospodarstwo domowe – podstawowa jednostka
produkcji
• w Polsce – od XV w. folwarki szlacheckie
• słabo rozwinięty rynek
• mała motywacja dąŜenia do zysku
• człowiek jako element zbiorowości (a nie –
autonomiczna jednostka)
• komunikacja prawie wyłącznie drogą ustną
• tylko elita umiejąca czytać i pisać
Społeczeństwo tradycyjne cd.
• mało miast - ludność skupiona na terenach
wiejskich
• tradycyjna społeczność wiejska
•
•
•
•
•
•
zamknięta, zasiedziała, mało ruchliwa
silnie odczuwająca odrębność od reszty świata
składająca się z rodzin i wspólnot sąsiedzkich
pomoc sąsiedzka i wzajemna wymiana usług
spotkania sąsiedzkie – waŜnym źródłem informacji
postawy zachowawcze i orientacja na przeszłość
Społeczeństwo przemysłowe
[po rewolucji przemysłowej]
• oparte na gospodarce rynkowej, masowej
produkcji i konsumpcji, podziale pracy
• dąŜenie do zysku jako podstawowy czynnik
motywacyjny
• pieniądz wyznacznikiem miejsca człowieka w
społeczeństwie
• rozwój przemysłu > rozwój miast
• większa ruchliwość przestrzenna i społeczna
Społeczeństwo przemysłowe cd.
• tworzenie organizacji (fabryk, szkół,urzędów)
– ukierunkowanych na cele
– opartych na normach prawa
– angaŜujących tylko część czasu pracowników
• rozrastanie się władzy centralnej państwa
Społeczeństwo przemysłowe cd.
• upowszechnienie…
… się umiejętności czytania i
pisania ,wzrost roli wykształcenia
• pojawienie się środków masowego przekazu >
kultury masowej
• wartości kulturowe:
– dąŜenie do osobistych osiągnięć, indywidualizm
– racjonalność
– sekularyzacja
• jednostka zyskuje autonomię
Społeczeństwo poprzemysłowe (informacyjne)
powstałe w wyniku rewolucji informatycznej
Rewolucja informatyczna
Upadek murów + windowsy + PeCety
Internet+ sieć www+ przeglądarki
Wspólne standardy komunikacji i procesów
Społeczeństwo poprzemysłowe / informacyjne
•
•
•
•
nowa struktura zatrudnienia
nowe formy pracy
przesunięcie aktywności do sfery usług
proces pracy oparty bardziej na relacjach z
innymi niŜ na przetwarzaniu surowców
• produkcja uzaleŜniona coraz bardziej od
przekazywania informacji
Społeczeństwo poprzemysłowe/informacyjne
• płynność rynku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)