To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Przyczyny dezintegracji ewolucjonizmu w socjologii - ewolucjoniści znacznie bardziej interesowali się kierunkiem ewolucji aniżeli tym, co wprawia społeczeństwa w ruch i decyduje o dynamice przemian - problem czynników ewolucji społecznej pozostawał na drugim planie, niemniej jednak nie można go było pominąć, gdyż wiązał się z dwoma istotnymi dla ewolucjonistów pytaniami: - Jak wytłumaczyć głębokie podobieństwa między społeczeństwami, których wzajemne oddziaływania są wykluczone lub mało prawdopodobne? - Jak wytłumaczyć ogromne różnice tempa ewolucji różnych społeczeństw i kultur - należało także wyjaśnić, co sprawiło, że niektóre społeczeństwa osiągnęły stan cywilizacji, podczas gdy inne pozostały do tej pory w stanie dzikości czy barbarzyństwa - sprawa ta nie byłaby może warta rozważania, gdyby nie to, że przyczyniła się do dezintegracji klasycznego ewolucjonizmu w naukach społecznych i ukształtowania się obok niego pewnej liczby konkurencyjnych kierunków, z których każdy wskazywał inne przyczyny zasadnicze ewolucji społecznej - taka była geneza tzw. „wojny szkół”, która odcisnęła piętno na socjologii końca XIX w, wysuwając na pierwszy plan jałowe, w gruncie rzeczy, pytanie, jaki jeden czynnik jest w życiu społecznym „decydujący” Człowiek jako czynnik ewolucji - często „decydujący” czynnik znajdywany był w cechach jednostek ludzkich - sądzono, że jeśli losy ludzkości są takie, jakie są, to dlatego, że takie są jej cechy gatunkowe - wskazanie na jednolitą naturę ludzką jako przyczynę ewolucji nie pozwalało wyjaśnić ogromnych różnic pomiędzy społeczeństwami - jeżeli nie podejmowano za Spencerem problemu „zewnętrznych” i „wtórnych” przyczyn ewolucji, jedynym wyjaśnieniem mogła być hipoteza nierówności ras ludzkich, która najobszerniej przedstawił Joseph Arthur hrabia de Gobineau - problem „niższości” i „wyższości” ras zapowiadał pojawienie się w socjologii tzw. kierunku rasowo-antropologicznego Przyroda jako czynnik ewolucji - natura ludzka jest zdeterminowana warunkami zewnętrznymi - ludzie żyją w określonym środowisku i wpływ tego środowiska na „organizm” społeczny należał do najważniejszych tematów teorii ewolucji - nie zabrakło autorów, którzy jednostronnie uwydatniali wpływ środowiska przyrodniczego, skłaniając się niekiedy do skrajnego determinizmu środowiskowego - ostatecznie powstał w socjologii cały kierunek czyniący swym najważniejszym zadaniem znalezienie przyrodniczej determinanty ewolucji społecznej Społeczeństwo i kultura jako czynniki ewolucji
(…)
… na skutek walki przeciwstawnych sił, to zaś z jakiego powodu te siły są przeciwstawne, jest w istocie innym zagadnieniem
- do tej grupy wyjaśnień stosunkowo najlepiej pasuje określenie „darwinizm społeczny” - nie dlatego, aby były one konieczne zgodne z teorią Darwina, lecz dlatego, że najczęściej wykorzystywano tutaj wzięte z niej pojęcia (walka o byt, dobór naturalny itd.)
- wysuniecie konfliktu…
… takiego determinizmu można spotkać u Morgana, a także u Spencera, wówczas gdy opisuje społeczeństwo przemysłowe
- determinizm ekonomiczny stanowił pomost pomiędzy pewnymi wersjami teorii ewolucji społecznej i pewną wersją marksizmu, wykorzystany na przykład przez Achille'a Lorię
- jeszcze inną możliwością kontynuacji poszukiwań „decydującego” czynnika to eksponowanie znaczenia już ukształtowanego podłoża…
… na skutek walki przeciwstawnych sił, to zaś z jakiego powodu te siły są przeciwstawne, jest w istocie innym zagadnieniem
- do tej grupy wyjaśnień stosunkowo najlepiej pasuje określenie „darwinizm społeczny” - nie dlatego, aby były one konieczne zgodne z teorią Darwina, lecz dlatego, że najczęściej wykorzystywano tutaj wzięte z niej pojęcia (walka o byt, dobór naturalny itd.)
- wysuniecie konfliktu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)