Przestrzeń - pojęcie wieloznaczne: Przestrzeń - podstawowym pojęciem w geografii. Rodzaje :
- matematyczna (abstrakcyjna idea)
- fizyczna (własność materii)
- przyrodnicza ( geograficzna )- środowisko naturalne wykształcone w określony sposób w toku ewolucji - społeczna ( kulturowa )- jest tworem ludzkim, antropogenicznym, kulturowym i społecznym, a więc wytworzonym przez jednostki, grupy i zbiorowości ludzkie. Z pojęciem przestrzeni związanych jest wiele wyrazów, pojęć, kategorii, form, często używanych w języku potocznym), należą do nich; synonimy :
- miejsce - odnosi się do konkretnego punktu, (który można określić np. za pomocą współrzędnych) lub niezbyt rozległego terytorium, które wyznaczają jego jakieś szczególne cechy np. miejsce urodzenia, pracy, o szczególnej urodzie pejzażu. - obszar - w przeciwieństwie do miejsca, obszar charakteryzuje pewna rozległość z wyraźnymi czyli płynnymi granicami. Może być powszechnie dostępny, albo też jest czyjąś własnością ( np. instytuty, organizacje prywatne) wyraźnie podkreślony w przestrzeni w postaci znaków, ogrodzenia. - terytorium - związane jest często z władaniem grupowym, a więc jest terenem, na którym jest sprawowana jurysdykcja jakieś władzy, np. terytorium Indian, terytorium zależnego państwa.
- środowisko - naturalne i społeczne
- krajobraz - fizjonomia środowiska, wynikająca z treści, która zawarta jest w ekosystemie, środowisku naturalnym
- ojczyzna - najbardziej emocjonalne pojmowanie przestrzeni; dwa ujęcia : ojczyzna prywatna, ojczyzna ideologiczna , które to pojęcie z kolei opiera się na uczestnictwie Cechy przestrzeni :
1. Ograniczoność przestrzeni :
- przestrzeń niezależnie od skali jest ograniczona
- ograniczanie powierzchni - ograniczanie gęstości (budowa willowa) - ograniczanie intensywności ( budowa wieżowców) - wobec narastającej ograniczoności przestrzeni, musi istnieć możliwość substytucji tej przestrzeni, najczęściej przez odpowiednią technikę, technologię (wyższe plony, garaże wielopoziomowe, podziemne systemy transportowe)
- ograniczoność substytucji
2. Opór :
- opór oznacza, że im dalej jest położone tym więcej czasu potrzeba, aby tam dotrzeć albo inaczej- intensywność zagospodarowania i wykorzystania przestrzeni jest funkcją dostępności komunikacji (dojazdy do pracy) - wraz z rozwojem cywilizacji maleje (pieszy, konny, pociąg, samochód, samolot, radio, TV); (w 1820 r. w ciągu 12h można było dotrzeć z Hanoweru do małej miejscowości w Niemczech, w 2020 r. w ciągu 12h będzie można dotrzeć, objechać całą Europę)
(…)
…- jest odwzorowaniem przestrzeni ziemskiej z jej cechami topograficznymi, geomorfologicznymi i klimatycznymi.
Każda przestrzeń geograficzna ma określone cechy fizyczno-przyrodnicze:
- cechy fizyczne
- cechy przyrodnicze
Z drugiego punktu widzenia (tj. więzi międzyludzkich i materialnych)
Przestrzeń społeczna:
I ujęcie: przestrzeń społeczna obejmuje obszary wyznaczone zasięgami:
- zbiorowości terytorialnych…
… (formalne), administracyjne ( nieformalne)
Podział przestrzeni- podprzestrzenie:
W ramach całości przestrzeni dla celów analitycznych można wyróżnić kilka podprzestrzeni:
- geograficzną- odwzorowanie przestrzeni ziemskiej - geomorfologia, określone cechy fizyczne(przyrodnicze) - wysokość względna, bezwzględna, świat roślinny i zwierzęcy
- społeczną:
* więzi międzyludzkich - przestrzeń społeczna wyznaczona…
… miejscowości w Niemczech, w 2020 r. w ciągu 12h będzie można dotrzeć, objechać całą Europę) 3. Zróżnicowanie:
- pod względem cech: * naturalnych
* zagospodarowania ( antropogeniczne cechy) z tego względu dokonuje się podziału: prowincje, regiony, podregiony, mezoregiony -> regionalizacja
4. Publiczny charakter:
- przestrzeń publiczna- wszelkie miejsca dostępne powszechnie i nieodpłatne (drogi, ulice, place, formy krajobrazu przyrodniczego, budynki użyteczności publicznej)
- przestrzeń publiczna definiowana jest w obowiązkowej ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r.- jako obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne.
Zawłaszczenie przestrzeni publicznej:
- najczęściej w formie symbolicznej, np. poprzez umieszczanie reklam na muzeach, budynkach publicznych, itp.
- może polegać na zajmowaniu jej przez pewne grupy lub zbiorowości, np. tłum demonstrantów
- przez wydzielenie (przez budowniczych lub właścicieli nieruchomości) z przestrzeni
5. Wartość:
- przestrzeń ma swoją wartość wyrażoną ceną (nie jest dobrem wolnym…
… innych obiektów
- wielkość- jest mierzalna, np. w km
- wypełnienie- tworzą obiekty naturalne i fizyczne
Usytuowanie przestrzeni, parametry: - położenie - jednostki (km, m), jak długo?, pieniądze. Elementy : centrum, peryferia
- kierunek- są 3 ujęcia: wertykalne (góra-dół, nadir - zenit); przód - tył; strona lewa - prawa i strony świata
- dostępność - bardziej , mniej; duże znaczenie granic - paszport, przepustki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)