Od przemysłu kultury do przemysłów kreatywnych
Termin „przemysł kultury” został po raz pierwszy użyty przez Theodora Adorno i Maxa Horkheimera w napisanej w 1944 r. a wydanej trzy lata później pracy „Dialektyka Oświecenia”. Autorzy użyli terminu „przemysł kultury” ponieważ uznali, że dobra
kultury są produkowane w taki sam sposób jak inne produkty konsumpcyjne. Celem ich wytwarzania jest więc nie tworzenie sztuki lecz zysk, a sposoby produkcji są zoptymalizowane w taki sam sposób, jak w innych branżach. Przemysł kultury działa na
zasadzie linii montażowej (assembly-line character), produkując masowo książki, płyty z nagraniami muzycznymi i filmy. Przemysł kultury dzieli konsumentów na grupy,
oferując im różne produkty w różnych cenach, przy czym podział ten nie jest dokonany na
podstawie istniejących różnic pomiędzy produktami kultury, a raczej jest oparty na
cynicznej kalkulacji. Dzięki standaryzacji i masowej produkcji działania takie są zyskowne.
Zdaniem Adorno i Horkheimera dochodzi do zjawiska „fetyszyzmu towarowego” polegającego na tym, że dzieło sztuki ma dla nabywcy tylko taką wartość, jaką cenę zapłacił on za jego kupno. Oznacza to, że w wyniku powstania przemysłu kulturalnego sztuka
straciła swoją dawną niezależność, polegającą na autonomii wobec rynku. Cechą charakterystyczną postępowania przemysłu kultury jest ukrywanie prawdziwego charakteru oferowanych produktów i stwarzanie pozorów obcowania z niezależną sztuką.
Przemysły kultury po Adorno
Lata 80 XX w., Garnham: przemysł kultury to zbiór tych instytucji, które stosując sposoby produkcji i organizacji charakterystyczne dla przedsiębiorstw przemysłowych, wytwarzają i rozpowszechniają symbole w formie produktów i usług kulturalnych. UNESCO: przemysły kultury to te rodzaje działalności, które łączą kreację, produkcję i komercjalizację niematerialnych dzieł o charakterze kulturalnym. Dzieła te mogą zazwyczaj przybierać postać dóbr lub usług, które są chronione prawem autorskim. Zgodnie z tą
definicją przemysł kulturalny trudni się wydawaniem, produkcją fonograficzną, audiowizualną, drukiem, multimediami, publishingiem, projektowaniem, etc. Często w zakres działalności przemysłu kulturalnego zalicza się również architekturę, teatr, sztuki
performance, sport, produkcję instrumentów muzycznych, reklamę i turystykę w celach kulturalnych.
Inna definicja mówi, że przemysły kultury tworzą zarówno prywatne, nastawione na zysk firmy, jak i organizacje nonprofit oraz państwowe instytucje, które są bezpośrednio
zaangażowane w produkcję znaczeń społecznych. Podstawowym celem takich firm (organizacji) jest komunikacja z publicznością i kreacja znaczeń. Przykładami takich działań
(…)
…, sztuki wizualne (malowanie i rzeźbę), sztuki sceniczne (teatr, operę, koncerty, taniec), nagrania dźwiękowe,
produkcję filmów kinowych i telewizyjnych, a nawet działalność związaną z modą, produkcją zabawek i gier (Caves, 2000, s. 1).
Przemysły prawa autorskiego (copyright industries)
1. Termin wykorzystywany do określenia branż, które czerpią zyski dzięki wykorzystaniu prawa autorskiego
2…
…, jak i organizacje nonprofit oraz państwowe instytucje, które są bezpośrednio
zaangażowane w produkcję znaczeń społecznych. Podstawowym celem takich firm (organizacji) jest komunikacja z publicznością i kreacja znaczeń. Przykładami takich działań
są: prowadzenie stacji radiowych, telewizyjnych (także sieci kablowe i satelitarne), kinematografia, wydawanie gazet, czasopism oraz książek, wydawanie fonogramów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)