To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Przekształcenia własnościowe w III RP.
Formy przekształceń własnościowych:
a) nacjonalizacja
b) reprywatyzacja
c) uwłaszczenie
d) prywatyzacja
a) Nacjonalizacja przejmowanie na własność państwa prywatnych przedsiębiorstw
lub ziemi - przeciwieństwo prywatyzacji. W gospodarce rynkowej odbywa się ona drogą wykupu lub wywłaszczenia za odszkodowaniem (gdy negocjacje z dotychczasowym właścicielem, dotyczące wykupu, nie przynoszą rezultatu). Przyczynami nacjonalizacji mogą być:
przeciwdziałanie niekorzystnym skutkom monopolizacji (monopol);
konieczność utrzymania i rozwoju tych dziedzin działalności gospodarczej, które stają się mniej atrakcyjne dla właścicieli prywatnych ze względu na obniżające się zyski, a przynoszą społeczeństwu określone korzyści i wpływają na poziom jego dobrobytu;
konieczność restrukturyzacji i unowocześnienia pewnych gałęzi produkcji, jeśli
przekracza to możliwości prywatnych przedsiębiorców, a jest korzystne ze
społecznego punktu widzenia (w tym przypadku po pewnym czasie następuje
ponownie reprywatyzacja).
b) Reprywatyzacja - zwrot majątku, przedsiębiorstw, byłym właścicielom, lub ich
spadkobiercom przejętego przez państwo w trybie wywłaszczenia. W ujęciu tym nie
jest ważne, czy przedsiębiorstwo było znacjonalizowane czy przekształcone np. w
spółdzielnię, natomiast istotne jest ponowne przejęcie jego majątku (w całości lub
części) przez byłych właścicieli.
Reprywatyzacja może być synonimem prywatyzacji wówczas, gdy przedsiębiorstwo
było przekształcone w inną niż państwowa formę własności, a obecnie jest ponownie
przekazywane inwestorom prywatnym - byłym właścicielom. W procesie nacjonalizacji dokonanej w Polsce powojennej dokonywano naruszeń
prawa, wydawano przepisy nie zgodne z obowiązującym porządkiem prawnym, jak
również nie przyznano prawem przewidzianych odszkodowań. Ustawa reprywatyzacyjna ma służyć usunięciu tego stanu, zadośćuczynieniu byłym
właścicielom za naruszenie ich prawa własności oraz realizacji konstytucyjnej zasady
ochrony tego prawa. Z uwagi na konieczność bezpiecznego pokrycia majątkowego istniejących zobowiązań Skarbu Państwa, w tym reprywatyzacji, Rada Ministrów założyła obniżenie wartości świadczeń reprywatyzacyjnych o 50% w stosunku do wartości roszczeń.
Polska jest dziś jedynym państwem prawa Europy Środkowo-Wschodniej, (oprócz Białorusi) w którym reprywatyzacji nie przeprowadzono.
Fakt ten jest negatywnie postrzegany przez społeczność międzynarodową.
c) Uwłaszczenie - jedna z koncepcji polityczno-ekonomicznych zrodzona w krajach Europy Wsch. po upadku komunizmu; wychodząc z założenia, że majątek narodowy wypracowany po wojnie jest rezultatem pracy całego społeczeństwa, idea uwłaszczenia zmierzała do równomiernego obdzielenia wszystkich dorosłych obywateli (w formie akcji, bonów, itp.); zostało zrealizowane m.in. na Litwie; w Polsce referendum w tej sprawie (II 1996) nie uzyskało wymaganej frekwencji; ostatecznie, w obliczu mało zachęcających rezultatów ekonomicznych. W innych krajach, przyjęto koncepcję stopniowego uwłaszczania obywateli, z preferencją dla pracowników prywatyzowanych zakładów oraz zasileniem dochodami z prywatyzacji skarbu państwa; pozostali obywatele zostali obdzieleni cząstką majątku narodowego w ramach tzw. Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)