PRZEGLĄD PODSTAWOWYCH KLAS ZWIĄZKÓW PIERWIASTKÓW BLOKÓW s i p Wstęp. Elektroujemność pierwiastków Elektroujemność, χ , jest to wielkość określająca zdolność atomu pierwiastka znajdującego się w cząsteczce do przyciągania ku sobie elektronów. Znane są trzy skale elektronegatywności zdefiniowane przez Paulinga, Mullikana i Alfreda-Rochowa. W powszechnym użyciu pozostaje skala Paulinga. Pierwiastki o największym powinowactwie elektronowym, fluor i tlen, mają najwyższe elektroujemności: χ F = 4 i χO = 3,5. Pierwiastki o najmniejszym powinowactwie elektronowym, mianowicie litowce, mają elektroujemności χ
(…)
…-. Wodorki takie tworzą litowce,
berylowce oraz glin.
● kowalencyjne, tworzone przez węglowce, azotowce,
tlenowce i fluorowce, gdzie atomy wodoru są +1
stopniu utlenienia, H+. Szczególnym przypadkiem
jest diborowodór, B2H6, w którym występuje
specyficzne wiązanie kowalencyjne poprzez
trójcentrowy orbital cząsteczkowy H – B – H.
Różnice elektroujemności dla tlenu i wodoru oraz
azotu i wodoru są równe…
… na:
● o charakterze jonowym z atomem wodoru na -1
stopniu utlenienia, H-. Wodorki takie tworzą litowce,
berylowce oraz glin.
● kowalencyjne, tworzone przez węglowce, azotowce,
tlenowce i fluorowce, gdzie atomy wodoru są +1
stopniu utlenienia, H+. Szczególnym przypadkiem
jest
diborowodór, B2H6, w którym występuje
specyficzne
wiązanie
kowalencyjne
poprzez
trójcentrowy orbital cząsteczkowy H – B – H.
Różnice…
… kowalencyjnych A-B
w związkach AmBn na podstawie procentowego udziału
wiązania jonowego:
% = 16│χA–χB│+ 3,5│ χA–χB │2 (1)
Procentowe udziały wiązania jonowego w zależności
od różnicy elektroujemności podano w tabeli 1.
Tabela 1. Udział wiązania jonowego w zależności od różnicy χA–χB
χA–χB % χA–χB %
0,2 3,3 1,8 40,1
0,4 7,0 2,0 46,0
0,6 10,9 2,2 52,1
0,8 15,0 2,4 58,6
1,2 24,2 2,6 65,3
1,4 29,3 2,8 72,2
1,6 34,6 3,2 87,0
Ogólnie można to ująć regułą jakościową, że duża
różnica elektronegatywności pierwiastków A i B jest
typowa dla związków z wiązaniami jonowymi,
natomiast mała różnica jest charakterystyczna dla
związków z wiązaniami kowalencyjnymi. Regułę tę
ilustruje tabela 2.
Tabela 2. Jakościowy wpływ różnicy elektroujemności na
charakter wiązań chemicznych w wieloatomowych cząsteczkach
pierwiastków (np…
…] – kwas heksafluorofosforowy(V)
Kwasy tlenowe
HBO2 – kwas borowy(III)
H2CO3 – kwas węglowy
HNO2 – kwas azotowy(III)
HNO3 – kwas azotowy(V)
H3PO3 – kwas fosforowy(III)
H3PO4 – kwas fosforowy(V)
H3AsO4 – kwas arsenowy(V)
H2SO3 – kwas siarkowy(IV)
H2SO4 – kwas siarkowy(VI)
H2SeO4 – kwas selenowy(VI)
HClO4 – kwas chlorowy(VII)
Kwasy rozpuszczone w roztworach wodnych mają
różną moc jako elektrolity…
…), np.:
KHSO4 – wodorosiarczan(VI) potasu,
NaH2PO4 – diwodorofosforan(V) sodu,
MgHPO4 – wodorofosforan(V) magnezu,
można otrzymać w reakcjach częściowego
zobojętniania kwasu siarkowego(VI) i kwasu
fosforowego(V) zasadami.
H2SO4 + KOH = KHSO4 + H2O
H3PO4 + NaOH = NaH2PO4 + H2O
H3PO4 + Mg(OH)2 = MgHPO4 + 2H2O
Hydroksosole (sole zasadowe), np.
Mg(OH)Cl – chlorek hydroksomagnezu
Ca(OH)Cl - chlorek…
…,
cykloalkany), nienasycone (alkeny i alkiny), aromatyczne.
NH3 – wodorek azotu, azan, amoniak
PH3 – wodorek fosforu, fosfan, fosforowodór
H2O – wodorek tlenu, woda
H2S – wodorek siarki, siarkowodór
HX, gdzie X = F, Cl, Br, I – wodorki fluorowców,
tzw. halogenowodory, np. HCl - chlorowodór
Wodorki pierwiastków bloku s i p dzielimy na:
● o charakterze jonowym z atomem wodoru na -1
stopniu utlenienia, H…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)