To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
GŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE MYŚLI LIBERALNEJ W POLSCE: 1. Epoka stanisławowska( 1764- 1795) • Liberalizm arystokratyczny (nieformalny lider Stronnictwa Patriotycznego – Ignacy hr. P o t o c k i (1750-1809) i „polski Arystydes” – marszałek Sejmu Wielkiego, S t a n i s ł a w M a ł a c h o w s k i (1736-1809), ale również – i to w wersji republikańskiej – ich polityczny antagonista, współtwórca Konfederacji Targowickiej, Szczęsny hr. Potocki). • Liberalizm mieszczański (jedna z największych postaci rodzimego oświecenia i obozu reformatorskiego – ks. Stanisław S t a s z i c (1755-1826). Będąc deistą, nie wykonującym funkcji kapłańskich, Staszic nie podejmował jednak polemik z chrześcijaństwem, a w kwestiach społecznych – zdając sobie sprawę ze słabości warstwy mieszczańskiej w Polsce – głosił potrzebę jej (antymagnackiego) sojuszu ze średnią i drobną szlachtą, której cnoty patriotyczne wysławiał w (wydanych anonimowo) „Uwagach nad życiem” Jana Zamoyskiego (1787) i „Przestrogach dla Polski” (1790). Już w okresie Królestwa Kongresowego Staszic przeszedł zresztą na pozycje konserwatywne). • Liberalizm radykalny (drugi najsławniejszy przedstawiciel polskiego oświecenia – autor Listów Anonima (1788), ks. Hugo K o ł ł ą t a j (1750-1812) oraz skupieni wokół niego działacze tzw. K u ź n i c y K o ł ł ą t a j o w s k i e j (Franciszek Salezy Jezierski, Antoni Trębicki, Kazimierz Konopka, ks. Franciszek Ksawery Dmochowski, Józef Pawlikowski), nazywani p o l s k i m i j a k o b i n a m i) 2. Epoka porozbiorowa ( 1795-1918) • Wawrzyniec Surowiecki, Dominik Krysiński, Fryderyk hr. Skarbek, Józef Supiński • Stanisław Kostka hr. Potocki • Liberalizm romantyczny: Adam Mickiewicz, Maurycy Mochnacki • Liberalizm konserwatywny: Włodzimierz Spasowicz, Erazm Piltz • Bracia Wincenty i Bonawentura Niemojowscy - stali na czele ruchu Kaliszan - próbowali wpłynąć na społeczeństwo głosząc potrzebę realizacji nie tylko wolności politycznej ale również podziału władzy i swobód obywatelskich -wolność jest niezbędną potrzebą człowieka, jest to prawo naturalne, które zdecydowanie powinno mieć znaczące miejsce - Wincenty Niemojowski głosił hasła wolności słowa i myśli jako korzyść dla społeczeństwa, gdyż umożliwia rozwój nauki i techniki oraz dla rządu, ponieważ zyskuje on wiedzę na temat
(…)
… wolnością a własnością: naruszenie prawa własności
ze strony władzy musi pociągnąć za sobą także naruszenie wolności
- dzieło Wincentego: O monarchii konstytucyjnej i rękojmiach publicznych
3. II Rzeczypospolita
• Adam Krzyżanowski
- iż wolność to nie tylko wybór pomiędzy dobrem a złem, ale to również uznanie przez
człowieka faktu ponoszenia odpowiedzialności za swe czyny. To, co doprowadzi człowieka…
… ale przede wszystkim
chodzi o bezpośredni udział w gospodarce poprzez tworzenie państwowych przedsiębiorstw czy
nowych monopoli państwowych.
•
Liberalizm konserwatywny( Florian Witold Znaniecki, Jan Kucharzewski, Roman
Dyboski)
•
Liberałowie lewicowi ( Michał Grażyński, Kaziemierz Bartel, Mariana ZyndramKościałkowskiego)
4. Okres PRL (1945- 1989)
•
Stefan Kisielewski
- powszechny ojciec polskiego liberalizmu
- uważał…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)