Przebudzenie się narodów Cesarstwa Austriackiego W skład Cesarstwa Austriackiego wchodziły narody o różnej strukturze gospodarczo społecznej i w różnym stopniu rozwoju kulturalnego. Według spisu z 1846 roku skład ten przedstawiał się następująco Austriacy (Niemcy)- ok. 6 mln, Chorwaci i Serbowie- ok. 4 mln, Czesi- ok. 5 mln, Polacy- ok. 3 mln, Rumuni ok. 2,5 mln, Słowacy- ok. 2 mln, Słoweńcy ok. 1 mln, Ukraińcy ok. 2.5 mln, Węgrzy ok. 5mln, Włosi ok. 5 mln- łącznie 36 mln, czyli narodowa grupa niemiecka reprezentowała 16% ogółu ludności.
W procesie przebudzania się narodów Cesarstwa Austriackiego wyróżniamy trzy zasadnicze fazy. Przebiegały one w różnym czasie. Pierwszą z nich było tworzenie się języka literackiego. Jej celem było przebudzenie świadomości narodowej, z czym była również związana wiedza o własnym narodzie. Dzięki temu narodowości te mogły się identyfikować i odróżniać od innych.
Najbardziej faza ta wyróżniała się w przypadku Czechów, duży wpływ miał sprzeciw wobec germanizacji zaistniałej już w poprzednich stuleciach, a także zagrożenie jakie od połowy XVIII w. drobna burżuazja czeska czuła ze strony bogatej burżuazji niemieckiej, przez co uświadomiła sobie odrębność narodową. Wzrosło wówczas u Czechów zainteresowanie wobec języka ojczystego i przeszłości swojego narodu. Już w 1816 roku rząd austriacki popierając częściowo ruch czeski zgodził się, aby nauczyciele uczący w gimnazjach musieli znać czeski. Czesi wydawali broszury informacyjne dla chłopów, które informowały o nowoczesnej gospodarce hodowlanej. Powstawały ruchy literacko-kulturalne. W obronie języka czeskiego występowali pisarze i uczeni, którzy zajmowali się przeszłością i literaturą czeską. Najwybitniejszymi z nich byli: Dobrowský Josef, który w 1809 roku opracował gramatykę języka czeskiego w języku niemieckim. Następnym z nich Jungmann Josef stworzył gramatykę języka czeskiego. W 1803 napisał artykuł „O języku czeskim”, gdzie podkreślał rolę języka jako kryterium narodowości, twierdził również, że istnieje tyle języków, ile jest ojczyzn. Uważał, iż poprzez literaturę narodową, naród pozyskuje swoje miejsce w świecie. W 1824 roku wydał słownik czesko-niemiecki. Ostatnim z nich był Frantisek Palacký, który uznawał zasadę narodowościową. Propagował w prasie swój pogląd przebudowy monarchii habsburskiej proponujący utworzenie ośmiu autonomicznych jednostek oparty na zasadzie terytoriów narodowych. Miały to być jednostki: austroniemiecka, czeska, polska, iliryjska (słoweńska), włoska, południowosłowiańska (chorwacko-serbska), węgierska i rumuńska.
W 1818 szlachta czeska utworzyła w Pradze Muzeum Narodowe Czeskie, które stało się ośrodkiem kultury czeskiego życia umysłowego. Nowe pokolenie działaczy i pisarzy czeskich mówiło już wyraźnie o „obudzeniu” się całego narodu czeskiego.
(…)
… uzyskać gwarancję ochrony i rozbudowy swojej kultury. Przyczynami jej powstania były poglądy niemieckiego filozofa Jana Gotfryda Herdera, mówiącego o odrębności kultur ludowych i narodów, a także o duchu narodów. Oprócz tego duży wpływ miało również odwoływanie się Napoleona Bonaparte do uczuć narodowych jako środka dywersji przeciwko Austrii. Do poglądów zarówno pierwszego jak i drugiego odwoływali…
…, Ukraińcy i Włosi zależało na połączeniu się z resztą rodaków poza granicami Austrii.
Zamieszkujące tereny węgierskie narody przeciwstawiały się prowadzonej przez Węgrów polityce narodowej oraz konsekwentnej i zdecydowanej madziaryzacji. Konsekwencją węgierskich działań było to, że mniejszości narodowe, które tam mieszkały popierały dwór wiedeński i występowały przeciw Węgrom. Wiosną i latem 1848…
… jako języka państwowego, madziaryzacja kraju, likwidacja feudalizmu, utrzymanie hegemonii Madziarów
Faza trzecia
Walka o ukształtowanie ustroju monarchii, konfliktów narodowościowych wewnątrz cesarstwa.
Zjazd Słoweńskiego - Pradze 2 VI 1848 roku- przebudowa Austrii na państwo związkowe, równe prawa dla wszystkich narodów. „Akt unii rakusko (węgiersko)-słowiańskiej, niezależność Austrii od Niemiec, pełne równouprawnienie wszystkich narodów. Rozpędzony- dyktatura wojskowa.
Spory wewnętrzne Czesi, Węgrzy i Chorwaci- uważały się za historyczne- powoływały się na istnienie dawnych i w ciągu wieków niezmiennych granic. Polacy, Ukraińcy i Włosi- mniejsze odłamy- połączenie się z resztą rodaków.
Tereny węgierskie- węgierska polityka narodowa, madziaryzacja. Mniejszości narodowe, popierały dwór wiedeński, występowały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)