To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prozodia w wierszu
Zestrój akcentowy-to sensowny znaczeniowo zespół sylab podoporządkowanych wspólnemu akcentowi głównemu i ewentualnie, w zależności od rozmiaru zestroju, jednego lub dwóch akcentów pobocznych. Może nim być zarówno pojedynczy wyraz (np. zmartwienie), jak i zespół wyrazów, z których jeden jest akcentowany, reszta zaś nieakcentowana (wyrazy niekacentowane nazywane są inaczej atonami), np. trzy wyrazy nie martwcie się tworzą jeden zestrój akcentowy. Podział na zestroje akcentowe zależy częściowo od sposobu wypowiadania. Przy szybszym tempie i mniejszej dobitności mowy możliwe jest tworzenie zestrojów ściągniętych, tzn. złożonych z wyrazów, które przy innym sposobie wygłaszania tworzyłyby odrębne zestroje prymarne, czyli podstawowe i dalej nierozkładalne. Intonem - intonacja: zmiany wysokości tonu wyodrębniające i różnicujące pewne segmenty w obrębie strumienia mowy. Intonacja zdaniowa: zróżnicowanie wysokości tonu w obrębie zdania i jego cząstek sygnalizujące rozczłonkowanie składniowe, modalność zdania oraz pełniące rolę wskaźników ekspresywnych i logicznych. Przy braku gramatycznych sygnałów zdaniowości intonacja podejmować może funkcję zdaniotwórczą. Intonacja zdania oznajmującego ma kontur wznosząco - opadający, zdania pytajnego - wznoszący się, zdania rozkazującego - zazwyczaj opadający. Intonacja wierszowa: zróżnicowanie wysokości tonu w obrębie segmentów wiersza, będące przejawem porządku prozodyjnego narzuconego przez wzorzec metryczny i członowanie wersowe. Intonacja wierszowa w pewnym stopniu może uniezależniać się od intonacji zdaniowej, która jest przejawem porządku prozodyjnego narzuconego przez reguły językowe. Napięcie między intonacją wierszową a zdaniową jest współcześnie uznawane za najistoniejszy wyróżnik mowy wierszowej, szczególnie w wypadku wiersza wolnego. Zmiany intonacyjne oraz pauzy zaznaczają ważniejsze działy wersowe: średniówkę i klauzulę. Przyjmuje się, że kontur intonacyjny wersu średniówkowego wyznaczany jest przez następstwo antykadencji w członie przedśredniówkowym i kadencji w pośredniówkowym. Antykadencja - intonacja wznosząca się; jest sygnałem niedokończenia i zapowiedzią dalszego ciągu. Kadencja-intonacja opadająca; jest sygałem zakończenia pewnego odcinka mowy. Transakcentacja-przesunięcie akcentu wyrazowego z sylaby wskazanej przez system językowy jako akcentowana na inną sylabę. Transakcentacja meliczna - podporządkowanie akcentowania językowego akcentowaniu muzycznemu w tekstach śpiewanych, polegające na przesunięciu akcentu wyrazowego na sylabę wskazaną przez rozkład akcentów muzycznych. Transakcentacja metryczna - podporządkowanie akcentowania językowego akcentowaniu przewidzianemu przez wzorzec rytmiczny w tekstach wierszowych.
(…)
… występującą w każdym dziele literackim. Jego byt jest implikowany przez informację metajęzykową o pełnej strukturze tekstu. Nie jest żadną przedstawioną postacią, nie dotyczy go żadna informacja stematyzowana, nie należy do niego w obrębie tekstu żadna poszczególna wypowiedź; ani narrator, ani bohaterowie nie wiedzą nic o jego istnieniu. Nie jest tożsamy z głównym narratorem czy podmiotem lirycznym (podobnie…
…. Jest członkiem jakiejś zbiorowości, pozostaje w rozlicznych stosunkach ze środowiskiem, jest uwikłany w wielorakie związki ze społeczeństwem. Jest podmiotem czynności twórczych, w wyniku których powstaje przedmiot estetyczny: dzieło literackie.
Schemat ról w literackiej komunikacji
Poziomy komunikacji
Wewnątrzekstowy
Instancje nadawcze
Instancje odbiorcze
Mówiący bohater
Bohater
Naczelny narrator (podmiot…
… (tak jak dzieło literackie świadczy o istnieniu autora, który je napisał), z drugiej zaś strony przedstawia nadawcę poprzez właściwą jej wewnętrzną organizację semantyczną.
Skomplikowanie sytuacji nadawczej w tekście zależy przy tym od liczby mówiących osób oraz od hierarchicznej zależności między ich wypowiedziami. Istotne jest przy tym, że nie istnieje teoretyczna granica określająca złożoność, wielkość…
… między poziomami zakłada jednokierunkowe i niesymetryczne podporządkowanie bohatera, nadawcy i odbiorcy: poziom niższy nic nie wie o wyższym.
Źródła:
Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 1988
Michał Głowiński, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa 1991
Aleksandra Okopień-Sławińska…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)