Informacja stematyzowana a informacja implikowana. Systemy wersyfikacyjne w układzie historycznym i typologicznym.
A. Informacja stematyzowana a informacja implikowana
Informacja stematyzowana
· ujawnia się bezpośrednio
· może pochodzić zarówno z własnych wypowiedzi określonej postaci, jak też z wypowiedzi współpartnerów lub narratora (ewentualnie narratorów).
· Nie istnieją żadne ograniczenia zasięgu informacji stematyzowanej, przekazywanej przez treść wypowiedzi : może ona zarówno przedstawiać wizerunki podmiotu, adresata czy bohatera, jak zawierać opinie na temat własnego zorganizowania, dotyczyć wszelkich innych, nie związanych z sytuacją komunikacyjną tematów;
· nie zawsze informacja stematyzowana jest w całości dana wprost, gotowa i nie podlega żadnym operacjom interpretacyjnym, jednak wynika ona ze znaczeń sformułowanych, że osoba nadawcy stanowi w jakimś zakresie temat wypowiedzi, że wypowiedź mówi o nadawcy, niezależnie od tego, czy mówi w sposób jasny czy zawiły, otwarty czy aluzyjny (mamy do czynienia z procesami składających się na wytworzenie takiej "wielkiej figury semantycznej", jaką jest przedstawiona postać)
Informacja implikowana
· ujawnia się pośrednio;
· zasięg informacji implikowanej, zaszyfrowanej w budowie wypowiedzi, jest bardziej wyspecjalizowany: ujawnia ona kod wypowiedzi i jego realizacje,
· charakteryzuje pośrednio nadawcę i odbiorcę jako użytkowników kodu
· informacja implikowana o postaci kryje się tylko w jej własnej mowie (a zatem postaci milczące mogą być prezentowane jedynie w sposób stematyzowany)
· pozwala zrekonstruować osobowość mówiącego na podstawie nawet takich jego wypowiedzi, w których nie poświęca on sobie ani jednego słowa. Informacja ta nie wychodzi jednak poza dane wyprowadzone z pewnych społecznie określonych zachowań werbalnych i nie może powiadamiać o zachowaniach nie odbijających się w sposobie mówienia. Za jej pośrednictwem nie udałoby się odtworzyć ani prostych sytuacji fabularnych, ani żadnych konkretów odnoszących się do wyglądu, stroju lub czynności postaci à O ile informacja implikowana powstaje w wyniku socjologicznej interpretacji sposobów wypowiedzi, o tyle informacja stematyzowana takich zabiegów nie wymaga; w pewnych okolicznościach może stać się ich przedmiotem, ale nie jest ich rezultatem.
· każde użycie języka odpowiada jakiemuś społecznemu doświadczeniu - tym samym implikowana informacja o sposobach używania języka w danym tekście świadczy o jego nadawcy jako realizatorze pewnej praktyki społecznej. Praktyka owa obejmuje rozmaite zachowania językowe, które pozwalają zidentyfikować status mówiącego nie tylko w terminach ściśle socjologicznych, wskazujących na jego przynależność środowiskową, zawodową, klasową itp., ale i we wszelkich innych terminach charakteryzujących rozmaite grupy użytkowników mowy, np. w terminach psychologicznych (mowa ludzi nerwowych, inteligentnych, rozkojarzonych, apodyktycznych) czy nawet fizjologicznych (mowa ludzi zmęczonych, jąkających się, pijanych, afatyków itp.)
(…)
… się:
~ ustaleniem norm pełnej rytmicznej ekwiwalencji wersów w płaszczyźnie językowej (tzn. bez odwołań do organizacji pozajęzykowej, jaką była organizacja muzyczna)
~ zerwaniem z rygorami zgodności podziałów wersowych i zdaniowych.
· Regularny porządek rytmiczny w sylabowcu wynika ze stabilizacji następujących elementów: ~ jednakowej liczby sylab w wersie, ~ stałego wewnątrzwersowego działu międzywyrazowego po jednakowej liczbie sylab, czyli tzw. średniówki w wersach dłuższych niż ośmiozgłoskowe, ~ stały akcent na przedostatniej sylabie wersu (stała klauzula paroksytoniczna) ~ jako tendencja: akcent paroksytoniczny przed średniówką , ~ regularne rozłożenie rymów tzw. żeńskich, choć oprócz bardzo powszechnego sylabowca rymowanego pojawił się również wiersz nie rymowany, tzw. Biały
· Polski sylabowiec charakteryzuje się dużą rozpiętością. Wiersze o najkrótszym formacie miały po trzy zgłoski w wersie, o najdłuższym - po siedemnaście. W dziejach polskiej wersyfikacji regularnej sylabowiec, jakkolwiek od XIX w. ograniczony przez inne sposoby wierszowania pozostał systemem najbardziej uniwersalnym, ponieważ jego przyjęcie nie przesądzało o charakterze wypowiedzi i pozwalało na przedstawienie różnych postaw: epickiej, lirycznej i dramatycznej.
Wiersz sylabotoniczny:
· W okresie romantyzmu rozwijają się nowe sposoby wierszowania, które w pewnych dziedzinach stają się nie tylko równorzędne sylabizmowi, ale nawet go wypierają, np. wiersz nieregularny w dramacie romantycznym, wiersz sylabotoniczny w stylizowanej pieśniowo lub ludowo odmianie liryki.
· Rozwój wierszowania charakteryzują dwie przeciwstawne…
….
· Językowe reguły rytmicznej ekwiwalencji wersów poczynają się dopiero wyrabiać. Proces ten uwidacznia się w przechodzeniu od wiersza asylabicznego, nie liczącego się z rachunkiem sylab w wersie do sylabizmu względnego, który wprowadza zdecydowaną przewagę określonego rozmiaru zgłoskowego wersów. Tendencje takie widoczne są w utworach Biernata z Lublina i Mikołaja Reja. Twórczość ich, rozpowszechniana…
…‖, monologu Kordiana na szczycie Mont Blanc); — w scenach szaleństwa bohaterów i objawiania się sił nadprzyrodzonych (np. w ―Kordianie‖: ―Prologu‖, w scenie przed sypialnią cara i w szpitalu wariatów, w ―Balladynie‖). Utrwalił się również w bajkach Krasickiego, Trembeckiego i Mickiewicza.
~ nieregularny wiersz sylabiczny oparty jest na nieregularnych modyfikacjach sylabowca; nieregularność jego polega…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)