To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PROZA PSYCHOLOGICZNA W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM PSYCHOLOGIZM -istotę stanowi koncentracja uwagi autora na życiu i świecie wewnętrznym bohaterów. W różnym stopniu ograniczone lub pominięte zostają inne plany świata przedstawionego
historyczny,
polityczny, obyczajowy
które nawet jeżeli się pojawiają. Są prezentowane przez pryzmat subiektywnych spostrzeżeń i przeżyć postaci.
Autorów prozy psychologicznej interesują różne wymiary świata wewnętrznego:
świadomość i podświadomość- w szczególności sfera kompleksów, obsesji, urazów- nieraz bliskich stanom patologicznym i demonicznym, a także pamięć.
Rozwój prozy psychologicznej wiąże się z przemianami i modyfikacjami formy powieściowej. Wnikliwa i szczegółowa analiza psychologiczna osobowości bohatera, penetracja jego świadomości i świata wewnętrznego wymagała nowych rozwiązań formalnych:
Na PŁASZCZYZNIE NARRACJI - narracja personalna- opowiadanie o świecie z subiektywnej perspektywy bohatera, technika punktów widzenia oraz narracja pierwszoosobowa- przybierająca czasem postać monologu wewnętrznego( w skrajnym wariancie zapis strumienia świadomości
Rozbiciu i degradacji uległa tradycyjna FABUŁA w jej kształcie przyczynowo-skutkowym: akcja ze sfery zewnętrznej przeniosła się niejako do świata wewnętrznego bohaterów a rytm przedstawianych zdarzeń wyznaczał nie rzeczywisty porządek lecz ich przebieg w świadomości i pamięci postaci.
CZAS POWIEŚCIOWY uległ rozbiciu- powieść psychologiczna przedstawia nie linearny i chronologiczny przepływ czasu lecz rytm przeżywanego czasu wewnętrznego bohaterów. Stąd częste stosowanie inwersji czasowych i kształtowanie powieści jako retrospekcji- nieraz wspomnienia całego życia(Cudzoziemka), której podstawa jest pamięć postaci.
REALIZM PSYCHOLOGICZNY 1918-1932 Pierwsza połowa lat dwudziestych to - bardziej niż epoka szczytowych osiągnięć- etap prac przygotowawczych, w których przekształca się i doskonali narzędzia, „oczyszcza„ prozatorskie tworzywo, wypróbowuje nowe wzorce na odpowiednio pomniejszonych modelach(dotyczy to także Nałkowskiej, Iwaszkiewicza i Dąbrowskiej).
U NAŁKOWSKIEJ ten proces rozpoczął się najprędzej- już w latach wojny- autorka przekształcała swoje pisarstwo w kierunku prostoty wyrazu i zainteresowania rzeczami małymi ludźmi. Powstały wtedy „ CHARAKTERY” 1922r .- cykl mikroportretów, nawiązujący do XVII i XVIII-wiecznych wzorców francuskich.
U IWASZKIEWICZA ze względu na przynależność do innej młodszej generacji a także na stylizatorski charakter jego wczesnej prozy, zwrot ten nastąpił później. Głównymi etapami ewolucji ku klasycznej prostocie były dwie powieści:
(…)
… językiem. Także u Iwaszkiewicza frapuje codzienność, szarość ludzkiej egzystencji, bytowanie z dnia na dzień, w porównaniu jednak do Dąbrowskiej jest to codzienność beznadziejna, zrodzona z wewnętrznej pustki, z duchowego wyjałowienia bohaterów powieści. Iwaszkiewicz wyraża postawę pełnego niepokoju poszukiwacza wartości, poszukiwacza odpowiedzi na podstawowe pytania o sens życia, które wydaje…
… światowej. Cztery kilkunastoletnie dziewczęta z Nowolipek - Franka, Kwiryna, Bronka i Amelka ukończyły szkołę powszechną i daremnie marzą o dalszej nauce. Matka Frani jest służącą, a jej córka mieszka w schronisku dla sierot. Rodzice Kwiryny są wprawdzie właścicielami sklepiku spożywczego, ale z niechęcią odnoszą się do życiowych aspiracji jedynaczki. Stolarz Mossakowski, ojciec Bronki, odkąd nawiązał…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)