To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
POWOJENNA POWIEŚĆ HISTORYCZNA Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zmieniły się zadania i funkcje pisarstwa historycznego. Tradycja Sienkiewicza i Kraszewskiego nie mogła być kontynuowana bez zmian - przed powieścią historyczną wyłoniły się zupełnie nowe zadania, odmienne od dotychczasowych funkcji podtrzymywania świadomości narodowej i budzenia uczuć patriotycznych. Zmienił się sposób rozumienia procesu dziejowego i zasady uprawiania historii jako nauki, czyli jej filozofia. Francuscy historycy już w latach 50-tych zwrócili uwagę, że sprowadzanie historii do nauki o wydarzeniach politycznych zawęża problem; by zrozumieć dawne epoki, potrzebna jest też wiedza o obyczajowości, codziennym życiu, klimacie intelektualnym epoki. Zaczęto opisywać nie tylko wielkie wydarzenia (wojny, bitwy), ale także powolne procesy zmian cywilizacji („długie trwanie”). Nowym zjawiskiem było pojawienie się zainteresowania relacją między Polską a Europą w historii. „Czerwone tarcze” Jarosława Iwaszkiewicza nie są utworem jedynym, do tego nurtu trzeba zaliczyć „Krzyżowców” Zofii Kossak-Szczuckiej, powieści Hanny Malewskiej i Teodora Parnickiego. Rozkwit powieści historycznej przypada na lata 30 . 1917-1918 „Żywe kamienie” Wacława Berenta, 1922 „Wiatr od morza” Stefan Żeromski (utwór ten, to fantazja historiograficzna; opisuje dzieje Pomorza od czasów prasłowiańskich do współczesnych), Inne utwory to: „Czerwone tarcze” Jarosława Iwaszkiewicza - najważniejsza powieść historyczna - przedstawia losy Henryka Sandomierskiego, który próbuje zjednoczyć ziemie polskie po rozbiciu dzielnicowym, „Opowieści biograficzne” Wacława Berenta, 1932 „Kordian i cham” Leona Kruczkowskiego,
1935 „Krzyżowcy” Zofii Kossak-Szczuckiej (powieść o udziale Polaków w wyprawach krzyżowych, ogromna panorama epicka wydarzeń, które zmieniły ówczesną Europę. Kossak-Szczucka posługuje się jednak dość tradycyjnymi środkami, wprowadza na plan pierwszy znane postacie historyczne, dodaje bohaterów fikcyjnych i usiłuje odtworzyć prawdopodobny przebieg wydarzeń. Uznaje obecność w dziejach czynnika nadprzyrodzonego).
Powieść historyczna po 1945 roku dzieli się na trzy nurty:
Nurt katolicki, skupiony wokół „Tygodnika Powszechnego” - „Bolesław Chrobry” Gołubiewa, 1954 „Przemija postać świata” Hanny Malewskiej, 1937 „Żelazna korona” Hanny Malewskiej, Utwory, w których dylematy moralne i ideowe próbuje się ubrać w kostium historyczno-średniowieczny - „Ciemności kryją ziemię” Jerzego Andrzejewskiego, „Ikar” i „Wyspa” Jana Józefa Szczepańskiego, „Wawrzyn i cyprysy” Jerzego Zawiejskiego.
Powieść eksperymentalna, która podejmuje refleksję o mechanizmach tworzenia powieści historycznej (jak pisze się i myśli o historii) - twórczość Teodora Parnickiego „Aecjusz ostatni Rzymian” 1937, Władysław Lech-Pawlicki.
(…)
… po czasy współczesne. Utwór Malewskiej ma związek z dyskusjami o genealogii inteligencji polskiej - pisarka przedstawia szlachecką przeszłość, zawiłe losy rodzin, a kontynuacje tych tradycji dostrzega w teraźniejszości. Apokryf rodzinny Hanny Malewskiej czy Wariacje pocztowe Kazimierza Brandysa przeciwstawiały wizjom ideologicznym - prawdę ukrytą w dziejach rodzin.
Dla rozwoju polskiej powieści historycznej przełomowe znaczenie miał fakt, że po I wojnie światowej zdezaktualizowała się idea służebnej roli literatury wobec celów patriotycznych. W literaturze współczesnej zatarła się gatunkowa odrębność powieści historycznej. Trudne do zaszeregowania są „Wariacje pocztowe” Kazimierza Brandysa, powieść w formie listów pisanych przez członków jednej rodziny, między rokiem 1770 a 1970…
… Chrystusa.
Powieść pozbawiona jest narratora trzecioosobowego. Bohaterem niejako „prowadzącym” jest Stanisław, który usiłuje rozwiązać tajemnicę swego pochodzenia. Parnicki posługuje się w swoich utworach historycznych nowoczesną techniką strumienia świadomości - a więc wszelkie wydarzenia poznajemy nie w kolejności chronologicznej, ale tak, jak nasuwają się one Stanisławowi. Bohater to medium…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)