Proces krasu rodzaje, skutki, zagrożenia dla budowli

ma olbrzymie znaczenie dla wytrzymałości konstrukcji. Pod uwagę należy wsiąść utwory
zwietrzelinowe, które mają wpływ na nośność gruntów czyli rzecz ważną dla usytuowania budowli.
Również procesy krasowe mają znaczenie dla usytuowania obiektów inżynierskich. Stwarzają one
potencjalne niebezpieczeństwo bardzo nierównomiernego osiadania budowli.
Proces krasu rodzaje, skutki, zagrożenia dla budowli
Proces krasu - rozpuszczanie skał węglanowych(wapinie, dolomity) I gipsowo-solnych przez wody
powierzchniowe i podziemne. Sole potasowo - magnezowe, sol kamienna i gips ulegają rozpuszczeniu w czystej
wodzie. Rozpuszczaność skał węglanowych w czyste wodzie jest niewielka, wzrasta w wodzie zawierającej CO2
.Wody wsiąkające w te skały wzdłuż szczelin rozpuszczają się na powierzchni I w głębi .Powstają zjawiska
krasowe - najbardziej typowe dla wapieni.
CaCO3 +CO2+H2OCa(HCO3)2-węglan wapnia
–
Powstający węglan wapnia przechodzi do roztworu w postaci jonów Ca2+ i HCO3 .Reakcja jest obustronna ,a jej
kierunek zależy od ilości CO2. Gdy woda podziemna zawierająca Ca(HCO3)2 wypłynie na powierzchnię w
postaci źródła, wówczas na skutek zmniejszania się ciśnienia lub obniżenia temperatury roztwór staje się
przesycony i wytrąca się CaCO3 w postaci martwicy wapiennej. Gdy woda rzeczna z Ca(HCO3)2 wpada do
jeziora, rośliny zużywają CO2 I wtedy wytrąca się CaCO3 w postaci kredy jeziornej. Duży wpływ na rozwój
zjawisk krasowych ma wodoprzepuszczalność skał, ich miąższość i morfologia terenu. Najintensywniej proces
krasu rozwija się na obszarach górskich. Istotną rolę odgrywa klimat, najbardziej sprzyjające warunki są w
klimacie gorącym I wilgotnym. Cechą charakrerystyczną obszarów kresowych jest brak rozwiniętej sieci wód
powierzchniowych. Potoki i rzeki znikają w ponorach, by wypłynąć w wywierzyskach(Wiercica koło Złotego
Potoku koło Częstochowy).Duża wodoprzepuszczalność skał skrasowiałych źle wplywa na rozwój roślinności,
w wielu przypadkach obszaty te są półpustynne. W wyniku ługującego działania wody powstają w skałach
formy powierzchniowe i podziemne.
Formy powierzchniowe procesu krasu: a) leje krasowe - niewielkie lejkowate zagłębienia dochodzące do
kilkudziesięciu metrów średnicy występujace na powierzchni terenu, b) studnie krasowe - pionowe I stosunkowo
niewielkie głębokie zagłębienia terenu o średnicy do kilkunastu metrów, c) żłobki krasowe- zagłębienia
poprzedzielana żebrami krasowymi na stromych i nagich stokach, d) skałki(ostańce) krasowe - malownicze
formy krajobrazowe(k. Ojcowa) zbudowane za skał bardziej odpornych na procesy krasu niż skały otaczające
Formy podziemne procesu krsasu: a) kominy krasowe-(przedłużenia studni)-kilkaset metrów głębokości, b)
jaskinie i komory krasowe - często obszerne formy powstałe pod wpływem erozji i rozpuszczania, tworzą się na
głębokosci zalegania zwierciadła wody podziemnej.
Skutki: Stosunki wodne na obszarach krasowych uzależnione sa od stopnia rozwoju krasu. W stadium młodym
sieć wód powierzchniowych jest słabo rozwinięta. Wody podziemne występują na różnych I dość znacznych
głębokościach, brak więzi hydraulicznej między nimi. W stadium dojrzałym sieć wód powierzchniowych jest
słabo rozwinięta, ale wody podziemne tworzą jeden wyrównany system. W stadium starczym opjawiająsię
nielicze cieki powiekrzchniowe I nieliczne jeziora, wody podziemne są blisko powierzchni terenu. Polska: Jura
Krakowsko - Częstochowska, Tatry zach., Pieniny.
Zagrożenia dla budowli: nierówna powierzchia skrasowiałych powierzchniowo skał przykryta późniejszymi
osadami,jak znalazła się w poziomie projektowanego posadowienia stwarza potencjalne niebezpieczeństwo
nierównomiernych osiadań obiektów, ponieważ zaznacza się różnica w nośności skał węglanowych I
młodszych osadów, ktore je przykrywają, b) formy podziemne w stadium dojrzałym. Formy te mogą nie dawać
żadnych objawów na powierzchni terenu pomimo stosunkowo niewielkiej miąższości skał oddzielających je od
powierzchni, może dojść do zawalenia się stropu nad kawerną krasową w wyniku obciążenia go konstrukcją.
Profil zwietrzelinowy
W ietrzenie skał zachodzi do głębokości wystąpienia wód podziemnych. Najintensywniej proces ten
zachodzi na powierzchni terenu, w miarę wzrostu głębokości maleje. Grubość pokrywy zwietrzelinowej
może być różna. Na stromych stokach jej profil jest niepełny, na obszarrach płaskich z reguły dobrze
rozwinęty I może sięgać kilkadziesiat metrów grubości. W klimacie tropikalnym spotyka się większe
miąższosci pokrywy zwietrzelinowej niż w klimacie umiarkowanym I zimnym. Typowo rozwinięty profil
zawiera: humus- do ok. 1metra, glinę zwietrzelinową z rumoszem, rumosz zagliniony, rumosz
niezorientowany, rumosz zorientowany-do ok. 5m, skałe od ok.5m.
27. Na czym polega ruch I działalność niszcząca lodowców
Ruch zachodzi głównie pod wpływem siły ciężkości dzięki zdolności uplastyczniania się(lepkości) lodu
I jest analogiczny do ruchu laminarnego wody. Predkość ruchu zależy od masy lodu, temperatury I kąta
pochylenia terenu. Podczas ruchu uplastycznia się dolna się tylko dolna partia lodu, górna zachowuje
się jak ciało sztywne. W górnej części lodu dzięki działaniu sił rozciągających podczas ruchu lodowca
powstają liczne szczeliny. W czasie ruchu lodowca zmienia się ciśnienie w dolnej partii w zależności od
4
... zobacz całą notatkę