To tylko jedna z 16 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PROBLEM GWARANCJI KONSTYTUCJI
Głównym warunkiem funkcjonowania państwa prawnego jest zgodność wszystkich aktów prawnych z aktami wyższego rzędu. Jeśli konstytucja jest najwyższym prawem to zachodzi potrzeba zabezpieczenia zgodności całego prawa z tą konstytucją jako prawem najwyższym. Można zadeklarować nadrzędność konstytucji, jednak sama deklaracja, tak jak w art. 8 ust. 1 nie jest wystarczająca. Nie chodzi tylko o formalne zapewnienie nadrzędności konstytucji, ale chodzi o zagwarantowanie materialne. Dopiero materialne, rzeczywiste, realne stanowienie przez konstytucje podstawy dla całej działalności prawotwórczej państwa może decydować i decyduje o owym rzeczywistym prymacie ustawy zasadniczej w systemie źródeł prawa państwa.
1. Gwarancja konstytucji - ogół rozwiązań i instytucji ustrojowych służących zapewnieniu realizacji norm konstytucyjnych. Gwarancje nadrzędności konstytucji mają dwojaki charakter:
Bezpośredni: są tworzone wprost, bezpośrednio, celowo po to, aby zapewnić respekt dla postanowień konstytucji. Takimi gwarancjami są takie instytucje jak: sądownictwo konstytucyjne, odpowiedzialność konstytucyjna, skarga konstytucja.
Pośredni: gwarancje, dla których funkcja zabezpieczenia nadrzędności konstytucji nie jest funkcją priorytetową, jest tylko jedną z wielu funkcji wypełnianych przez takie gwarancje. Takie instytucje jak: Instytucja kontroli rządu ze strony parlamentu, który kontroluje działalność prawotwórczą rządu. Zasada podziału władzy (art. 10 ust.1-2). Dzięki tej zasadzie organy państwa usytuowane wewnątrz różnych władz mogą się wzajemnie kontrolować z punktu widzenia respektowania ich działalności wzajemnej ustawy zasadniczej.
Na ten podział nakłada się drugi podział na gwarancje:
Materialne: zasady ustroju społeczno-politycznego oraz podstawowe mechanizmy systemu politycznego państwa.
Formalne: te procedury, instytucje prawne, które zapewniają prawidłowość procesu prawotwórczego. Zwłaszcza zaś systemy prawnej kontroli legalności działań władczych państwa w stosunku do jednostki.
Najważniejsza gwarancja konstytucji: właściwie skonstruowany system kontroli konstytucyjności prawa, ustaw w szczególności. 2. System kontroli konstytucyjności
Żeby kontrola konstytucyjności prawa była skuteczna trzeba zapewnić istnienie odpowiednich form organizacyjnych, mogą one zależeć od typu państwa, jego stopnia rozwoju.
Różne rodzaje kontroli konstytucyjności prawa:
1) Jeżeli kryterium wyodrębnienia modelu kontroli będzie
(…)
… od stopnia zawiłości sprawy lub uwzględniając jego wybitny wkład w prezentację problemu.
Nie podlega skarga wpisowi, który został zniesiony. Uznano, że jest przeszkodą. Pismo zawierające skargę musi być oznaczone rodzajowo, zaopatrzone w intytulację: „skarga konstytucyjna”.
Musi być skierowana do Trybunału Konstytucyjnego.
Musi odpowiadać wymaganiom pisma procesowego:
MUSI ZAWIERAĆ: Imię i nazwisko…
… są działaniu normy prawnej egzystującej w systemie prawnym.
Kontrola konkretna w polskim systemie prawnym jest wyjątkiem od zasady, właściwie można odnotować 1-2 przypadki takiej kontroli (art.193-procedura pytania prawnego i zbliża się do takiej kontroli instytucja skargi konstytucyjnej - art. 89). Charakterystyczne w USA jest to, że kontrola konstytucyjności prawa sprawowana jest przez sądy powszechne. Nie ma wyodrębnionych specjalnych sądów prawa (trybunałów i sądów konstytucyjnych).
b. KONTROLA ABSTRAKCYJNA Kontrola dominująca w modelu europejskim.
Złożenie zarzutów następuje bez związków z konkretną rozpatrywaną sprawą. Następstwem abstrakcyjnej skargi konstytucyjnej jest doprowadzenie do wydania orzeczenia o zgodności lub sprzeczności danego aktu z konstytucją na wniosek upoważnionych organów i podmiotów…
… sądami i trybunałami konstytucyjnymi. Od sądów konstytucyjnych sądy powszechne odróżnia to, że są sądami faktu, rozstrzygają o faktach, które mają miejsce w życiu codziennym. Natomiast sądy konstytucyjne nie są sądami faktu ale sądami prawa. Nie rozstrzygają o faktach, ale o prawie czy jest ono poprawne, zgodne z aktami hierarchicznie wyższego rzędu.
Kontrola konkretna i kontrola abstrakcyjna to modele…
… kontroli konstytucyjności prawa i ustaw w szczególności. Silnie akceptowanego przez Hansa Kelsena. Był on twórcą koncepcji sądu konstytucyjnego wprowadzonego ustawą z 1920r. w Austrii. To silne przeświadczenie spowodowało dążenie do wydzielenia kontroli konstytucyjności prawa i ustaw w szczególności spod kompetencji sądownictwa powszechnego, ponieważ w Europie za wszelką cenę starano się oddzielić proces…
… (REPRESYJNA)
Może być sprawowana po wejściu w życiu ustawy (po jej podpisaniu, ogłoszeniu, wejściu w życie).
Pojawia się w następstwie podniesienia zarzutu niekonstytucyjności przez uprawniony organ państwa czyli przez podniesienie ekscepcji niekonstytucyjności.
Nasza konstytucja przewiduje cały krąg podmiotów, które dysponują takim prawem. Mówimy o 2 rodzajach legitymacji w tym zakresie (art. 191…
… sądowej kontroli konkretnej konstytucyjności. Ekscepcja niekonstytucyjności może być podniesiona tylko w odniesieniu do konkretnej, realnie się toczącej sprawy i tylko przez strony procesu. Powód musi wykazać, że poniósł konkretny uszczerbek materialny albo moralny i, że naruszony interes łączył się bezpośrednio z konstytucyjnie gwarantowaną sferą praw, wolności i obowiązków obywatelskich.
Naruszenie…
… gwarantuje sędziom trybunału niezawisłość w sprawowaniu urzędu i podleganie tylko konstytucji.
Ograniczenia:
Zakaz przynależności do partii politycznej. Zakaz członkostwa w związku zawodowym.
Zakaz prowadzenia jakiejkolwiek działalności publicznej niedającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów - zasada incompatibilitas - niepołączalności urzędów.
Sędzia może wykonywać jedynie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)