Prawoznawstwo - System

System - całość złożona z powiązanych ze sobą, uporządkowanych wg pewnych zasad elementów i mająca określoną strukturę. Zmiana, uszkodzenie lub usunięcie 1 elementu powoduje zazwyczaj zmiany innych elementów. Systemy mogą się krzyżować w swych rodzajach.
Systemy ze względu na genezę:
Naturalne (bez ingerencji człowieka - siły natury, np. żywy organizm)
Sztuczne (dzieło człowieka, np. urządzenia techniczne)
Systemy ze względu na cechy elementów oraz więzi między nimi:
Realne (realnie = materialnie istniejące obiekty, np. las, zegarek)
Nominalne = pojęciowe (twory kulturowe: wartości, normy, pojęcia abstrakcyjne)
Systemy ze względu na elastyczność:
Statyczne (niezmienny w czasie)
Dynamiczne (zmiana w 1 części wpływa na pozostałe, np. Wszechświat)
System prawny - zbiór w pewien sposób powiązanych i uporządkowanych generalnych i abstrakcyjnych norm wysłowionych w tekstach aktów normatywnych. /tu: uporządkowane = hierarchiczność i niesprzeczność norm/
K. prawno naturalna - prawo to system naturalny i nominalny
K. pozytywistyczna - prawo to system sztuczny i nominalny
Rozumienie pojęcia system prawny:
system konkretny - zbiór norm obowiązujących w danym miejscu i czasie (w państwach)
system-typ (rodzina prawa) - bardziej ogólnie, np. system prawa kontynentalnego i system prawa anglosaskiego
System kontynentalny (civil law)
Determinanty ukształtowania - prawo rzymskie i doktryna pozytywizmu prawniczego
Wyłączność lub dominacja prawa stanowionego jako źródło prawa /kult ustawy - dzieło ciała przedstawicielskiego/
Zakaz tworzenia prawa przez sądy, wyłącznie wykładnia. Sędziowie ustami ustaw (Monteskiusz)
Minimalizacja roli prawa zwyczajowego i naturalnego
Prawo = system racjonalny i niesprzeczny, pozbawiony luk
Kodeks - idealna forma prawa (ustawa, która w sposób całościowy i wyczerpujący reguluje określoną dziedzinę życia)
System anglosaski (common law)
prawo stanowione + prawo sędziowskie (precedensowe = case law) + prawo zwyczajowe (powszechne = wł. common law) + zasady słuszności_____________________________
= Prawo przedmiotowe
Prymat, ale nie wyłączność prawa stanowionego. Inne rozumienie „państwa” → inny wpływ pozytywizmu prawniczego
Istotna rola sądów - orzecznictwo → ogólne i abstrakcyjne reguły postępowania (ratio decidendi)
Brak założenia, że prawo jest systemem spójnym i niesprzecznym.

(…)

…, ale są niezbędne aby prawo mogło funkcjonować. reguły uznania (regulują kwestię obowiązywania prawa. Mówią, jakie fakty/działania muszą zaistnieć, aby regułę pierwotną można było uznać za wiążącą. Np. prawa człowieka, choć niezapisane, mogą być uznane przez orzecznictwo) przykład r.u.: art. 87 K RP - wymienione źródła prawa w Polsce. reguły zmiany (określają sposoby wprowadzania, usuwania i modyfikowania reguł…
... zobacz całą notatkę