To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
W. Dajczak. Notatka składa się z 4 stron.
2. Zwłoka wierzyciela i dłużnika
Zwłoka dłużnika - mora debitoris. Dłużnik nie spełnił świadczenia we właściwym, zgodnie z treścią zobowiązania, czasie. Skutki prawne zwłoki dłużnika:
Przypisanie dłznikowi odpowiedzialności także, gdy po popadnięciu przez niego w zwłokę, świadczenie stało się niemożliwe do spełnienia z przyczyn przez niego niezawinionych (D. 30, 46, 6) np. wiszę komuś obraz, ale zjebał się w powodzi; dochodzi do uwiecznienia odszkodowania
W zbowiązaniach pieniężnych zasądzanych wg. klauzuli ex fidae bona powstawał obowiązek zapłacenia przez dłużnika odsetek za czas zwłoki
Zwłoka wierzyciela - mora creditoris. Wierzyciel nie odebrał prawidłowo zaoferowanego przez dłużnika świadczenia.
Bezczynność wierzyciela powodowała zmniejszenie zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika
Jeżeli dłużnik poniósł wydatki, to mógł ich żądać od wierzyciela; w przypadku świadczenia pieniężnego dłużnik mógł złożyć całą należną wierzycielowi sumę do depozytu
Jak długo może trwać zwłoka wierzyciela i zwłoka dłużnika?
W V wieku konstytucja Teodozjusza II wprowadzono jako ogólny 30 letni termin przedawnienia skarg
Prescriptio - dawność; (np. we Francji nie ma zasiedzenia tylko tzw. dawność). Upływ czasu czyli dawność powoduje określony skótek prawny. Od V wieku odchodzi się od zasady wieczystości skarg i zasadą jest, że każda skarga traci kiedyś swoją skuteczność.
Polski kodeks zobowiązań (1933) - przyjęto jako podstawowy termin przedawnienia 20 lat
Art. 118 KC - 10 lat
§185 BGB (zm. 2002) - 3 lata
Jeżeli ktoś wykona świadczenie po przedawnieniu to jest to tzw. świadczenie naturalne, zatem należne, ale niewymagalne w drodze sądowej
3. Odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę
Szkoda jest następstwem czynu niedozwolonego
Szkoda jest następstwem niewykonania lub nieprawidłowego wykonania umowy
Szkoda nie wynika z działania lub zaniechania osoby odpowiedzialnej
Odpowiedzialność odszkodowawcza na przykładzie lex Aquilia:
Szkoda - odnosiła się do konkretnego zdarzenia - zabicie niewolnika, zwierzęcia, zniszczenie rzeczy. Najpierw musiała powstać szkoda, aby czegoś dociekać. Zatem majątek danej osoby stanie się uboższy za tę szkodę.
Związek przyczynowy między szkodą a zachowaniem osoby, od której domagamy się odszkodowania. Istnienie tego związku przyczynowego było w tekście ustawy rozumiane bardzo dosłownie, wąsko. Mówi się tam o zabiciu (działanie pozytywne) - zwierzę lub niewolnik traci życie, albo uszkodzenie majątku polegające na złamaniu, spaleniu, frangere.
Od bezprawności ku winie - trzecia przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej - damnum in iuria datum. Zachowanie nie podlega ochronie prawnej. Podlega np. jeżeli zabiję cudze zwierzę, bo chciało mnie zabić. Przesłanka bezprawności w toku ewolucji antycznego prawa rzymskiego była modyfikowana i pojawia się pojęcie culpa (cula aquiliana). Culpa to wykazanie naganności w wykazaniu sprawcy szkody. Szkoda miała jakąś naganność w zachowaniu osoby odpowiedzialnej za tę szkodę. Wykazać musi naganność poszkodowany.
(…)
… na zasadzie wyryzka (strict liability)
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta domowe, niezgodnie ze swoją natura, działające z własnego popędu; zwierzę domowe to koza, kura, owca, krowa, osioł, koza, koń itd. nie pies. Jeżeli zwierzę wyrządzi szkodę, to właściciel jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania, której zwalnia wydanie tego zwierzęcia (wartość tego zwierzęcia). Jeżeli wyrządzi szkodę zwierzę niedomowe, to oparte jest to na culpa.
Odpowiedzialność za tzw. quasi delikty - model w interesie bezpieczeństwa - wywalenie lub wylanie coś na zewnątrz budynku. Właściciel pomieszczenia odpowiada za szkody z tego pomieszczenia, np. wylewam kwas solny przez okno, to winny jest UAM. LUB umieszczenie czegoś na okapie budynku.
Obowiązek strzeżenia (custodio), siła wyższa (vis maior). Czy odpowiedzialność można przeciągnąć poza granice winy. Zasada utilitas - im większy zakres korzyści, tym większej staranności oczekujemy ze strony kontraktu. Opierając się na tym rozciągnięto odpowiedzialność poza granice winy na przypadek strzeżenia czyli custodio. Vis maior to zaś określenie zdarzenia, które wyłącza odpowiedzialność odszkodowawczą za wyrządzenie szkody. Dłużnik nigdy nie odpowiada na siłę wyższą…
…)
Dwa wzorce staranności w powiązaniu z culpa levis:
Abstrakcyjny - diligens pater familia - staranny ojciec rodziny - wyobrażano sobie odpowiednie zachowani i porównywano zachowanie kontrahenta, jeżeli było inne to można przypisac mu winę
Konkretny - porównywano zachowanie sprawcy szkody w konkretnym przypadku ze starannością, jakiej dokładał przy prowadzeniu swoich własnych spraw. Chodzi o rozliczenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)